ဗီယက္နမ္တြင္ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္ ၄ ဦးေသဆုံး www.mgyelatt.blogspot.com

ဗီယက္နမ္, ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္, တရုတ္ႏုိင္ငံ, အၾကမ္းဖက္မႈ, မီးရႈိ႕မႈ

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္တြင္ နယ္ေျမပုိင္ဆုိင္မႈ အျငင္းပြားရာမွ စတင္ခဲ့ေသာ တရုတ္ႏုိင္ငံႏွင့္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ တို႔အၾကား တင္းမာမႈ ေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံတြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံသားပုိင္ စက္ရုံမ်ားကို မီးရႈိ႕ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး တရုတ္ ၄ ဦးေသဆုံးကာ တရာေက်ာ္ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟု သိရွိရသည္။

ေမ၁၃ ရက္ႏွင့္ ၁၄ ရက္ေန႔မ်ားမွ စတင္၍ ဗီယက္နမ္ျပည္သူမ်ားက လမ္းမ်ားေပၚတြင္ခ်ီတက္လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ဗီယက္နမ္ ပိုင္နက္အတြင္း တ႐ုတ္ႏို္င္ငံက ေရနံတူးေဖာ္ျခင္းကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ဆႏၵျပခဲ့ရာမွ တဆင့္ ဗီယက္နမ္ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ ေတာင္ပိုင္းရွိ တ႐ုတ္ပိုင္ စက္႐ံုမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို က်ဴးေက်ာ္၀င္ ေရာက္၍ ဖ်က္ဆီးျခင္း မီး႐ိႈ႕ျခင္း စသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ႏို္င္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားကို ဦးတည္၍ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ အဆိုပါအၾကမ္းဖက္ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ ကုန္သြယ္ေရး ကိုလည္း ထိခိုက္ နစ္နာေစခဲ့ေၾကာင္း တ႐ုတ္ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေမလ ၂၀ ရက္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

တရုတ္အစုိးရ၊ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ႏိုင္ငံျခားကုန္သြယ္မႈဌာန၏ အႀကီးအကဲ Zhang Ji က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ တခုတြင္ “ ဒါက တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ကုန္သြယ္ေရး ကို အေသအခ်ာကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဒီလို မျဖစ္ ေစခ်င္သလို ဒီျဖစ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ဗီယက္ နမ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကိုလည္း ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုေၾကာင္း ဆင္ဟြာ သတင္း တြင္ ေရးသားထားသည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံၾကား ကုန္သြယ္မႈသည္ လွ်င္ျမန္စြာဖြံ႔ၿဖိဳးလာေနၿပီး ႏွစ္စဥ္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ တိုးတက္ လ်က္ရွိရာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ စုစုေပါင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၅ ဒႆမ ၅ ဘီလီယံ တန္ဖိုး ရွိခဲ့ေၾကာင္း တ႐ုတ္ အေကာက္ခြန္ဌာန၏ အခ်က္အလက္မ်ားကို ကိုးကား၍ Zhang Ji ကေျပာဆိုခဲ့သည္။

ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ရွိ တ႐ုတ္ အလုပ္သမား မ်ားကို ျပန္လည္ေခၚယူရန္ တ႐ုတ္အစုိးရက ေမလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ သေဘၤာ ၄ စီး ေစလႊတ္ေပးခဲ့သည္။ အေစာပိုင္းက ဗီယက္နမ္ ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ အလယ္ပိုင္း ေဒသမ်ား၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ား ဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈ ပဋိပကၡ မ်ားအတြင္းတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသား ၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး လူ ၁၀၀ ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟု သိခဲ့ရေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္း တြင္ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္ တိုးလာခဲ့သည္။

ဗီယက္နမ္တုိ႔၏ မီးရႈိ႕အၾကမ္းဖက္မႈ ခံခဲ့ရေသာ China Metallurgical Group Corporation က ဗီယက္နမ္အလယ္ပိုင္း Ha Tinh ခ႐ိုင္ရွိ Formosa Plastics သံမဏိစက္႐ံုတြင္ တ႐ုတ္အလုပ္သမား ၄ ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

“ပဋိပကၡ အတြင္းမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိသူ ၁၃၀ ဦးရွိၿပီးေတာ့ ၂၃ ေယာက္က ဒဏ္ရာျပင္းထန္ပါတယ္။ ၄ ဦးေသဆံုး ခဲ့ပါတယ္” ဟု ကုမၸဏီ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။

ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတြင္ တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပြဲမ်ား ခ႐ိုင္ ၂၂ ခုသို႔ ပ်ံ႕ပြား ျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း ဗီယက္နမ္ အစိုးရက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အလြန္ေဒါသထြက္ေနသည့္ လူအုပ္ႀကီးမ်ားက ႏိုင္ငံျခားသားပိုင္ စက္႐ံုမ်ား၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရွိေသာ သို႔မဟုတ္ တ႐ုတ္အလုပ္သမားမ်ား ရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို မီး႐ိႈ႕တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ၄၀၀ ေက်ာ္ ထိခိုက္ခဲ့သည္ဟု ဗီယက္နမ္ အစိုးရက ဆိုသည္။ ဆႏၵျပ အၾကမ္းဖက္သူမ်ားသည္ တ႐ုတ္၊ ထိုင္၀မ္၊ ကိုရီးယားႏွင့္ စကၤာပူ ပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားသို႔ ဦးတည္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၏ လက္ေထာက္အရာရွိ Dang Minh Khoi က ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့ေသာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ “ဒီလိုမ်ိဳး ၀မ္းနည္းစရာ အျဖစ္မ်ိဳးေတြ ထပ္ျဖစ္လာစရာမရွိဘူးဆိုတာ ေသခ်ာေစဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္တဲ့ ဘယ္လုပ္ရပ္မ်ိဳးကိုမွ က်ေနာ္ တို႔ ခြင့္ျပဳမွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ဗီယက္နမ္ အစိုးရက ေနာက္ထပ္ ဆႏၵျပပြဲမ်ား မျဖစ္ေပၚေစရန္ လံုၿခံဳေရးကို တိုးျမွင့္ ထားရန္ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ၿပီး အၾကမ္း ဖက္မႈ တြင္ သံသယရွိသူ ၃၀၀ ေက်ာ္ ကို ဖမ္းဆီး စစ္ေဆးေနသည္ဟု ဆုိသည္။

“သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြကိုလည္း သူတို႔ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံသားေတြကို ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ဖို႔ အာမခံခ်က္ ရွိေၾကာင္း ဆက္လက္အားေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္” Dang Minh Khoi ကေျပာသည္။

ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားက ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၏ အေျခအေန ျပန္လည္ေအးခ်မ္း တည္ၿငိမ္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈကို အသိ အမွတ္ ျပဳ ခ်ီးက်ဴးလိုက္ၾကၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္စတင္ႏိုင္ရန္ အစိုးရက ဆက္လက္ ကူညီေပးရန္ ေတာင္းဆို လိုက္ၾကသည္။

“အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဗီယက္နမ္ အစိုးရက လွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္”ဟု ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံမွ ထိုင္၀မ္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္း ၏ ဥကၠ႒ Liu Mei Teiက ဗီယက္နမ္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္း ရွင္မ်ား အသင္း (VCCI) တြင္ျပဳလုပ္ေသာ အစည္းအေ၀းတခုတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“က်မတို႔ကို ကူညီဖို႔၊ ကာကြယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတဲ့ မိတ္ေဆြေကာင္း ပီသတဲ့ ဗီယက္နမ္ ျပည္သူေတြကို ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္” ဟု သူဆိုသည္။

ထိုင္၀မ္ အစိုးရက စက္႐ံုမ်ားႏွင့္ ပိုင္ဆိုင္မႈပစၥည္းမ်ား ပ်က္စီး ဆံုး႐ံႈးရျခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆုိင္းထားရ ခ်ိန္တြင္ ၀င္ေငြဆံုး႐ံႈးရျခင္းမ်ား အတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးရရွိႏိုင္ရန္ ဗီယက္နမ္သို႔ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တဖြဲ႔ ေမလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ေစလႊတ္လုိက္ၿပီး ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ကို ထိုင္၀မ္ စီးပြားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ ၀န္ႀကီး Shen Jong-chin က ဦးေဆာင္ လာေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံကလည္း ထိခိုက္နစ္နာရသည့္ ႏိုင္ငံျခားသားပိုင္ လုပ္ငန္းမ်ားကို နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ကူညီေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေမလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္ၿပီး အခြန္ေလွ်ာ့ခ်ေပးရန္ႏွင့္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ အလွ်င္အျမန္ ထုတ္ေပးႏိုင္ရန္ ဗီယက္နမ္အစိုးရက စဥ္းစားလ်က္ရွိေၾကာင္း The Wall Street ဂ်ာနယ္က သတင္းေဖာ္ျပသည္။

ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူ အမ်ားစုကလည္း ဗီယက္နမ္၏ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အလားအလာေကာင္း မ်ားအတြက္ စိတ္အား ထက္သန္ ေနၾကဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း အစိုးရ၏ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈ ဆက္လက္ရရွိမွာသာ ျဖစ္ႏိုင္မည္ဟု ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားက ေထာက္ျပ ေၾကာင္း AFP သတင္းတပုဒ္တြင္ ေရးသားထားသည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အျငင္းပြားမႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ္လည္း ႏိုင္ငံျခားက ရွယ္ယာ ၀ယ္ယူမႈမ်ားတိုးပြား ေနသည့္ အတြက္ ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ဟိုခ်ီမင္း စီးတီးမွ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း၏ ညႊန္းကိန္း ၀ ဒႆမ ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္ သြားေၾကာင္း Reuters သတင္းတပုဒ္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။

လတ္တေလာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအစုိးရ ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က ေတာင္ရုတ္ပင္လယ္သည္ မိမိ၏ ေရပုိင္နက္ျဖစ္ၿပီး ေရပိုင္နက္ အတြင္းရွိ Xisha ကၽြန္းမ်ား အနီးတြင္ တရား၀င္ေရနံတူးေဖာ္ေနျခင္းကို ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ က ဟန္႔တား ေႏွာက္ယွက္ ခဲ့ၿပီး ေနာက္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ တြင္လည္း တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ ႏို္င္ငံသားမ်ားကို ဦိးတည္၍ ဆိုးရြားေသာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးမႈမ်ား၊ မီး႐ိႈ႕ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိႏိုင္ငံက ပိုင္ဆိုင္သည့္ ကၽြန္းမ်ားအနီးတြင္ ေရနံတူးေဖာ္ ျခင္းသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အခြင့္အေရးျဖစ္ၿပီး မည္သူမွ် တား ဆီးပိတ္ပင္၍ မရႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ အမွားမ်ားအႀကိမ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ေနမည့္ အစား သမိုင္း အစဥ္အလာကို ေလးစားသင့္ေၾကာင္း၊ အမွန္တရားကို လက္ေတြ႔ ရင္ဆိုင္ၿပီး တ႐ုတ္-ဗီယက္နမ္ဆက္ဆံေရး၏ ပိုမိုႀကီးမားသည့္ ပံုရိပ္ကိုၾကည့္သင့္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသည္။

ဗီယက္နမ္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး Phung Quang Thanh က ဗီယက္နမ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ အစိုးရႏွင့္ စစ္တပ္တို႔က တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံႏွင့္ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈကို အလြန္တန္ဖိုးထားပါေၾကာင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္စစ္တပ္က အေျခအေနကို ႐ႈပ္ေထြးေစႏိုင္သည့္ မည္သည့္ လုပ္ရပ္ကိုမွ် ျပဳလုပ္မည္ မဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္လက္ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ သြားရန္ ဆႏၵရွိေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။

ေရနံတူးေဖာ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခုျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာကိစၥသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား ၾကားတြင္ ေနာက္ဆံုးေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ ျပႆနာ မီးပြားတခုျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ကမ္းလြန္ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔သိုက္မ်ား အေျမာက္ အမ်ား ရွိေနသည္ဟု ယူဆရသည့္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္ တခုလံုးနီးပါးကို ၎၏ ပိုင္နက္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားသည့္အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ နယ္နိမိတ္ အျငင္းပြားမႈမ်ား ေျပလည္ႏုိင္မည့္ အေျခအေန မရွိေသးဟု ႏုိင္ငံတကာ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက သုံးသပ္ေျပာဆိုၾကသည္။