ရန္ကုန္-မႏၲေလး အေဝးေျပးလမ္းႏွင့္ ေလဆိပ္ ျပင္ဆင္ေရး အေမရိကန္ ကူမည္ www.mgyelatt.blogspot.com

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ ဆက္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြကို ျပဳျပင္မြမ္းမံဖုိ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပး ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္အတြင္း သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား ေဆြးေႏြးမႈေတြထဲက ရလဒ္အျဖစ္ အေမရိကန္က ေပးမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ အကူအညီေတြအနက္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးက႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးလည္း ပါဝင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအထဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ ရန္ကုန္-မႏၲေလး အျမန္လမ္းမႀကီးကို ျပန္လည္ မြမ္းမံျပင္ဆင္ဖို႔လည္း ပါဝင္ပါတယ္။

အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔႔ ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆံုအၿပီး အေမရိကန္ သမၼတ မစၥတာ အုိဘားမားက “ရန္ကုန္-မႏၲေလး လမ္းမႀကီး ျပဳျပင္ဖို႔ကိစၥလည္း က်ေနာ္တို႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္” လုိ႔ ပူးတြဲ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

၁၉၇၀ ဝန္းက်င္ေလာက္က စစ္ေအးေခတ္ ကာလအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ ဥကၠဌ ဦးေန၀င္းထံ အေရွ႕ေတာင္နဲ႔ ေတာင္အာရွမွာ အလြန္ မဟာဗ်ဴ ဟာက်တဲ့ ရန္ကုန္-မႏၲေလး အျမန္လမ္းမႀကီးကို ျပဳျပင္ မြမ္းမံေပးဖုိ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ျမန္မာဘက္က ပယ္ခ်ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခု ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ေနတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာ ရန္ကုန္-မႏၲေလး အျမန္ လမ္းမႀကီး ျပဳျပင္မြမ္းမံေရးကိစၥ အသစ္ျပန္စတင္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

“ဒီ ရန္ကုန္-မႏၲေလး လမ္းမႀကီးက ေလယာဥ္ပ်ံေတြ ဘာေတြ ဆင္းလုိ႔ရတယ္လုိ႔ ဗုိလ္ေန၀င္းက ယူဆၿပီး ပယ္ခ်တာလည္း ပါမယ္။ အဲဒီတုန္းက အဲဒီလုိ ေျပာၾကတယ္ ေပါ့။ ေနာက္တခုက တ႐ုတ္ဘက္က မႏွစ္သက္ခဲ့လုိ႔ ပယ္ခ်တာလည္း ပါမယ္။ ေျပာရရင္ ဒီလမ္းမႀကီးက ပထ၀ီ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အေရေရာ မဟာဗ်ဴဟာ က်တယ္” လုိ႔ မႏၲေလးတကၠသုိလ္ ႐ူပေဗဒ ပါေမာကၡေဟာင္း ဦးလွျမင့္က ဧရာ၀တီကို ေျပာပါတယ္။

ထုိစဥ္က ဦးေန၀င္းက တ႐ုတ္၊ အေမရိကန္၊ ႐ုရွား စတဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးေတြၾကားမွာ ဘာပဲေျပာေျပာ သတၱိရွိရွိ ကစားႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ အခု ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တ႐ုတ္ လႊမ္းမုိးမႈကို အမွန္တကယ္ လြန္ဆန္ႏိုင္မယ္ မထင္ဘူးလို႔လည္း ဦးလွျမင့္က ဆက္ေျပာပါတယ္။

အေမရိကန္ အကူအညီရရင္ ရန္ကုန္-မႏၲေလး လမ္းမႀကီးဟာ အလြန္ေကာင္းသြားမယ္လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ရန္ကုန္-မႏၲေလး လမ္းမႀကီးဟာ အာရွ လီဒုိ လမ္းမႀကီးကို ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ၿပီး တ႐ုတ္-အိႏၵိယ-ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြ အတြက္လည္း အဓိကက်တဲ့ လမ္းမႀကီး ျဖစ္ပါ တယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ခရီးအတြင္း Trade and Investment Frame work Agreement (TIFA) လုိ႔ ေခၚတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ သေဘာ တူညီခ်က္တခုကို ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရး ဒု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ ပြင့္စန္းနဲ႔ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္တဦးျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ဒမီထရတ္စ္ မရန္းတတ္စ္တုိ႔ ယမန္ေန႔က လက္မွတ္ေရး ထုိးၾကပါေသးတယ္။

The Foreign Policy မဂၢဇင္းႀကီးရဲ႕ သတင္းတပုဒ္မွာလည္း ျမန္မာ့ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ ဆက္သြယ္ေရးမွာ ေနာက္ထပ္ အေရးပါတဲ့ ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေလဆိပ္ ကို ျပန္လည္မြမ္းမံ ျပင္ဆင္မႈဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းလုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္တာလည္း အေမရိကန္ေတြ လုပ္ခြင့္ ရႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာ-အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးမႈေတြထဲမွာ ရန္ကုန္ ေလဆိပ္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အပါအ၀င္ အျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံ တန္ဖုိးရွိတဲ့ ႏွစ္ ၃၀ လုပ္ပိုင္ခြင့္ စာခ်ဳပ္လည္း ပါ၀င္မယ္လို႔ အဆုိပါ မဂၢဇင္းက ဆုိပါတယ္။

ရန္ကုန္ ေလဆိပ္ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၀ါရွင္တန္နဲ႔ စင္ကာပူတုိ႔မွာ အေျခစိုက္တဲ့ Asia Group နဲ႔အတူ ACO ရင္းႏွီးျမွုဳပ္ႏွံမႈ အုပ္စုတုိ႔ ေပါင္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အေျခ အေန ရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

Asia Group အႀကံေပးအဖြဲ႔ကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ မစိမ္းတဲ့ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေဟာင္း ကာ့ဒ္ ကမ္းဘဲလ္က ထူေထာင္ထားတာပါ။

ACO ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အုပ္စုကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၇၀၀ ေလာက္ ရင္းႏွီးဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိၿပီး ဒီအထဲကမွ ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေလဆိပ္ ျပန္လည္ မြန္းမံျပင္ဆင္ဖုိ႔အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၂၀၀ ေလာက္ပါ၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေလဆိပ္ ျပန္လည္ မြမ္းမံျပင္ဆင္မႈ လုပ္ငန္းေတြကို Asia Group နဲ႔ ACO တုိ႔နဲ႔ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႔မွာပဲ ျမန္မာအစုိးရက ေၾကညာမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ သမၼတ အုိဘားမားအျပင္ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ အေမရိကန္ စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ က်ယ္က်ယ ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး ျမန္မာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ရွင္းျပကာ အေမရိကန္ေတြ ျမန္မာမွာ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွဖုိ႔ ဆြဲေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္က ပါတီ ၂ ရပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တို႔ ေတြ႔ဆံုအၿပီးမွာ ျမန္မာ့အေရး အလြန္တက္ႂကြတဲ့ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ မစ္ခ်္ မေကၠာနယ္ကေတာ့ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ျမန္မာကို ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈ လံုးဝ အဆံုးသတ္ဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ေတာင္ ေျပာလုိက္ပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္အၿပီးမွာ အေမရိကန္ဘက္က စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရ က်န္ရွိေနေသးတာေတြလည္း အဆံုးသတ္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနၾကပါၿပီ။

ဒီလို အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္မႈေတြနဲ႔အတူ ရန္ကုန္-မႏၲေလး အျမန္လမ္းမႀကီး ျပဳျပင္ေရးအျပင္ ရန္ကုန္ ေလဆိပ္ကုိ ျပန္လည္ မြမ္းမံျပင္ဆင္မႈေတြ အေမရိကန္က လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာအတြက္လည္း ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ေလဆိပ္တခု ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ပါေမာကၡေဟာင္း ဦးလွျမင့္က မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။

“အခုလို အေရးပါတဲ့ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး က႑ေတြမွာ အေမရိကန္ အကူအညီရတာေတာ့ ပိုေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္ လႊမ္းမုိးမႈက ျမန္မာျပည္မွာ ေတာ္ ေတာ္ရွိေနတယ္။ ေျပာရရင္ တ႐ုတ္က ျမန္မာကို ဒုကၡေပးလုိ႔ ရေနတယ္။ တကယ္ဆုိရင္ ျမန္မာ-အေမရိကန္ အရွည္သျဖင့္ ဆက္ဆံေရး ေခ်ာေမြ႔ ေကာင္းမြန္ေနေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖုိ႔ လုပ္ႏိုင္ပါ့မလား စိုးရိမ္မိတယ္” လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

တဖက္မွာလည္း အေမရိကန္ Asia Group နဲ႔ ACO ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈ အုပ္စုေတြက အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အႀကီးဆံုး ကုမၸဏီႀကီးလည္းျဖစ္တဲ့ Asia World ကို ၿပိဳင္ဆုိင္ ရဖုိ႔ ရွိေနတယ္လုိ႔လည္း The Foreign Policy မဂၢဇင္းက ဆုိပါတယ္။

Asia World ကုမၸဏီဟာ တခ်ိန္က မူးယစ္ရာဇာ ေလာ္စစ္ဟန္ရဲ႕ သားျဖစ္သူ စတီဗင္ေလာ ေခၚ ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္ တည္ေထာင္ထားတာျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္ စု က အခုထိ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ စာရင္းမွာ ထိပ္ဆံုးက ေဖာ္ျပထားဆဲျဖစ္ပါတယ္။