 |
| ဦးေရာ္နီညိမ္း နဲ႔ ဝမ္ေပါင္ ဦးေဆာင္ညႊန္ေရးမႉး Mr. Geng Yi |
27.05.2013
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ အေျခစိုက္ထားတဲ့
ေၾကးစင္ေတာင္၊ စံပယ္ေတာင္၊ စံပယ္ေတာင္ (ေတာင္ပိုင္း) နဲ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္
ေၾကးနီစီမံကိန္း ေလးခုကို၊ “ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္” Myanmar
Economics Holding Ltd. (MEHL) နဲ႔ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံက
လာေရာက္ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွတဲ့ ကုမၸဏီကေတာ့ “ျမန္မာ ဝမ္ေပါင္
ေၾကးနီသတၳဳတူးေဖၚေရး လီမိတက္” Myanmar Wanbao Mining Copper Ltd. (MWMCL)
ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ (၄)ရက္ေန႔က၊ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီရဲ႕ ဖိတ္ေခၚခ်က္နဲ႔
ဒီ ေၾကးနီစီမံကိန္း ေလးခုထဲက အႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္က
ေၾကးနီသတၳဳတူး ေဖၚေရးနယ္ေျမရံုးမွာ ဗီြအိုေအဝိုင္းေတာ္သား ဦးေရာ္နီညိမ္းက
သြားေရာက္ၿပီး ဦးေဆာင္ညႊန္ေရးမႉး Mr. Geng Yi ကို
သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအစီရင္ခံစာအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖၚေရး အစိုးရဖဲြ႔စည္းေပးတဲ့ ေကာ္မတီတစ္ရပ္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ “ျမန္မာ ဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၳဳတူးေဖၚေရး လီမိတက္ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္မယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း (အပိုင္း - ၁) ကို၊ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာက႑ကေန ထုတ္လႊင့္ေပး လိုက္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာနဲ႔ စလိုက္ၾကရေအာင္လား။ တျခားဟာေတြကေတာ့ ျဖစ္ၿပီးသြားတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္သလို၊ အားလံုးဟာလည္း မီဒီယာေတြေပၚမွာ ရိွေနၾကလို႔ လူတိုင္းလိုလို သိၿပီးေနၾကပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ အတိတ္ကို ျပန္မသြားခ်င္ပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ၊ အားလံုးကို ၿခံဳၿပီးေျပာထားတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံကိုအက်ိဳးရိွေစမယ့္၊ လာေရာက္ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွသူကို အက်ိဳးရိွေစမယ့္ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ အေနအထားျဖစ္ေပမယ့္၊ အႀကီးမားဆံုးျပႆနာနဲ႔ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ပြားေစရတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းရင္းခံဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီ ေကာ္မရွင္က ေထာက္ျပထားပါတယ္။ အရင္က ဆိုရင္၊ ဒီစီမံကိန္းမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွၾကတဲ့သူေတြေကာ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္သူ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္ေကာ ဘာေတြလုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရိွဘူး၊ လူေတြ မသိႏိုင္ခဲ့ဘူး။ အမ်ားျပည္သူ မသိႏိုင္ဘူး။ ဒီကိစၥဟာ က်ေနာ့္ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးမွာ အစိပ္အပိုင္းတစ္ပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္ကို ခင္ဗ်ားလည္း သိၿပီးၿပီပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီစီမံကိန္းကို ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေျခအေနအတြက္၊ ခင္ဗ်ား ဘယ္လို ျပင္ဆင္ထားပါသလဲ၊ ဘယ္လို စတင္ေဆာင္ရြက္မွာပါလဲ ခင္ဗ်။
Geng Yi ။ ။ ခင္ဗ်ားေမးတာကို က်ေနာ္ ေကာင္းေကာင္းနားလည္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေမးခြန္းေကာင္းတစ္ခု လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ အတိတ္မွာ အခက္အခဲတစ္ခိ်ဳ႕ နားလည္မႈလဲြမွားျခင္း တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ ျပႆနာတစ္ခိ်ဳ႔႕ေတြေတာင္မွ၊ ဒီ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ကိစၥရပ္ကေန ေပၚေပါက္ခဲ့ရတာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ တစ္ခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ေနခဲ့တာကို က်ေနာ္တို႔က ဘာမွမလုပ္ပဲ မေနခဲ့ဘူး ဆိုတာပါ။ က်ေနာ့္ရဲ႕နားလည္မႈအရ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဟာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေနမႈနဲ႔ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ ဆက္စပ္ေနပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈဟာ မလံု ေလာက္ခဲ့ဘူး၊ အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးသြားခဲ့တယ္ ဆိုတာကို၊ က်ေနာ္ဝန္ခံပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ အစီ ရင္ခံစာက အႀကံျပဳေထာက္ျပထားတဲ့ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာမႈကိစၥ တိုးတက္လာေအာင္ ေရွ႕ေလွ်ာက္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ? ဒီလို တိုးတက္မႈရရိွေရးဟာလည္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ကုမၸဏီရဲ႕ ရႈျမင္ခ်က္အရ၊ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကို မတူညီတဲ့အဆင့္ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အဲဒီလို အားလံုးေသာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကတဲ့အထဲမွာ အေရးႀကီး အခရာက်တဲ့အပိုင္းဟာ တစ္ဘက္သားရဲ႕ေျပာစကားကို နားေထာင္ျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုက စၿပီးေတာ့ေကာ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးကာလ မတိုင္မီွနဲ႔ အဲဒီကာလအတြင္းမွာေကာ၊ ေနာက္ပိုင္းေတြမွာေကာ၊ က်ေနာ္တို႔ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ေရွ ႔ကိုလည္း ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။ ပထမဆံုးေတာ့ ျပည္သူလူထုနဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ေတာင္းဆိုမႈေတြ တိုင္တန္းခ်က္ေတြ ခံစားေနၾကရတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဒသတစ္ဝိုက္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက အသံေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အတူတကြ အျပန္အလွန္ထိေတြ႔ေနၾကရပါမယ္။ ေရရွည္မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာေရး စီမံခ်က္ကို အေထာက္အကူေပးဖို႔မွာ အဓိကအခရာက်တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံလူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊ ဒီပတ္ဝန္းက်င္က က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္သူလူထုေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္မွန္ပံုမွန္ ထိေတြ႔ေန ၾကရပါမယ္။ အဲဒီလိုပဲ တစ္ဆင့္တက္ ၿပီးေတာ့ ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး ရိွေနသလို၊ က်ေနာ္တို႔ကို ႀကီးၾကပ္မယ့္ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြလိုမ်ိဳးေတြ၊ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အစိုးရမဟုတ္ တဲ့ NGO ေတြလည္း ရိွေနၾကပါတယ္။ အဲဒီလို အဆင့္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွၾကတဲ့ အထဲမွာ၊ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အ စည္းအဆင့္နဲ႔ ထိေတြဆက္ဆံမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္ခ်င္ပါတယ္၊ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုးအဆင့္ကေတာ့ ခုနကေျပာတဲ့ တစ္ဘက္သားရဲ႕စကားကို နားေထာင္ျခင္းပါ။ အဲဒီကေန ဒီပြင့္လင္း ျမင္သာမႈကိစၥအတြက္ အဆင့္ဆင့္ေသာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ နားလည္သေဘာေပါက္မႈေတြ အိုအပ္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို တုန္႔ျပန္လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ၊ သူတို႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔က ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔၊ က်ေနာ္တို႔က ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ လည္း က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီလိုထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈကေန ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အနာ ဂတ္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ၊ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ဆက္ဆံခ်င္တယ္? သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ သူတို႔ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈေတြ သူတို႔ခံစားေနၾကရတာေတြနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ခ်င္တယ္ ဆိုေတာ့၊ ဒါကို ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖၚၾကမွာပါလဲ။ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက ခင္ဗ်ားတို႔ျဖစ္ေစ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ ဖက္စပ္ပါတနာ (partner) ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္ကျဖစ္ေစ၊ ဒီေဒသမွာ လူထုနဲ႔ ဆက္ဆံ ေရးရံုးေတြ ဖြင့္ထားမွာလား။ (လူထုေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး) ခင္ဗ်ားတို႔ လုပ္ခ်င္တာေတြအားလံုးကို ဒီလို ၾကားခံ အေျခအေနကေန လုပ္ၾကရေတာ့မယ္။ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြက ဘယ္လိုရိွပါသလဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုစဥ္းစားထားပါသလဲ။
Geng Yi ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအေနနဲ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ CSD လို႔ေခၚတဲ့ Community and Social Development “ေဒသခံအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ လူမႈေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ” အဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒီ အဖဲြ႔မွာ အဖဲြ႔ဝင္ (၂၉) ေယာက္ ပါရိွပါတယ္။ အဖဲြ႔ဝင္တစ္ေယာက္စီဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေက်းရြာတစ္ရြာစီကေန လာ ၾကတာပါ။ သူတို႔ကို သူတို႔ရြာကပဲ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ CSD အဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေတာ့ အားကိုးအားထားမ႑ိဳင္ပါ။ ဒီအဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံလူထု အသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာ ဆက္သြယ္ေရး ေပါင္းကူးတံတားပါပဲ။ တစ္ဆက္ထဲမွာပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြအျပင္ တျခားေသာ NGO အဖဲြ႔တခ်ိဳ႕ေတြကိုေတာင္မွ၊ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကေတာ့မွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျခခံအားျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးေပါင္းကူး တံတားအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔မွာ၊ CSD အဖဲြ႔ ရိွေနပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြ၊ NGO အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ပိုလို႔ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ အတူတကြလက္တဲြ လုပ္ကိုင္သြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဒါဆိုရင္၊ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက၊ ရြာသူရြာသား အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ အမိ်ဳးသမီးျဖစ္ေစ၊ တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ တစ္စံုတစ္ရာကို တိုင္ခ်င္တန္းခ်င္လို႔ရိွရင္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ကုမၸဏီကို တိုက္ရိုက္လာၿပီး ခင္ဗ်ားတို႔တံခါးကို ေခါက္လို႔မရဘူးေပါ့။ ပထမ သူတို႔ဟာ CSD အဖဲြ႔နဲ႔ အရင္ ေတြ႔ၾကရမယ္ေပါ့။ CSD အဖဲြ႔ဆို တာ ရြာသူႀကီးျဖစ္ေစ ေက်းရြာအာဏာပိုင္ေတြ ျဖစ္ေစ၊ သူတို႔နဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ၾကား ခင္ဗ်ားတို႔မွာရိွေနတဲ့ ဆက္ သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းတမ်ိဳးေပါ့။ သာမန္လူတစ္ေယာက္က ခင္ဗ်ားတို႔ကို တစ္ခုခုတိုင္ခ်င္တန္းခ်င္ တယ္ဆို ရင္ ဒီအတြက္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ခင္ဗ်ားတို႔က ဘယ္လို ဖန္တီးမွာပါလဲ?
Geng Yi ။ ။ (ခင္ဗ်ားေျပာခ်င္တာ) က်ေနာ္နားလည္ပါတယ္။ CSD အဖဲြ႔ဝင္ဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ရြာအတြက္ ေကာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေကာ အလုပ္လုပ္ေပးေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးအရာရိွလိုမ်ိဳးပါ။ ကုမၸဏီနဲ႔ ေဒသခံ ေတြၾကားမွာ တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ရိွေရးကို သေဘာေပါက္နားလည္သူေတြပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဘာေတြ လုပ္ဦးမလဲဆိုရင္၊ ႏိုင္ငံတကာမွာ လုပ္ေလ့လုပ္ထ ရိွတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က တိုင္ၾကားေရးဌာန တစ္ခု တည္ေထာင္ပါမယ္။ မၾကာခင္ သိပ္ကို မၾကာခင္မွာ ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ အႀကံေပးစာပံုးေတြ ထားပါမယ္။ ဒီတိုင္ၾကားေရးဌာနမွာ တိုင္စာေတြကို လက္ခံယံုမက၊ အႀကံေပးစာပံုးလည္း ထားပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေက်းရြာေတြနဲ႔ ပံုမွန္စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္ပါမယ္။ လစဥ္ျဖစ္ေစ၊ တစ္လျခား ျဖစ္ေစ ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို လုပ္ပါမယ္။ ဒါဟာ တစ္စံုတစ္ဦးကိုပဲ ေျဖရွင္းေပးတာမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့ လူအမ်ားတက္ေရာက္ၾကမယ့္ စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ခင္ဗ်ားဆိုလိုတာက ဆႏၵေဖၚထုတ္ပဲြ (ဒါဘာ) ပဲြလိုမ်ိဳးလား။ ခင္ဗ်ားတို႔က စားပဲြတစ္လံုးနဲ႔ ထိုင္ေနၾကမယ္၊ ရြာသားေတြက ၾကမ္းေပၚမွာ ထိုင္ေနၾကမယ္။ သူတို႔က လက္ေတြေထာင္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ က်မတို႔ တစ္ခုေျပာခ်င္ပါတယ္ ဆိုၿပီး ထေျပာၾကမယ္။ ဒါမ်ိဳးလား။
Geng Yi ။ ။ ဟုတ္တယ္၊ အဲဒါမ်ိဳးပါ။ တခ်ိဳ႕က အဲဒါကို အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလို႔ ေခၚတယ္။ ဒါဟာ အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလိုပါပဲ။ ဒါဟာ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ေဆြးေႏြးပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ထိေတြ႔ဆက္ ဆံေရးအတြက္ ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြ ရိွေနပါၿပီ။ ဒါဟာ ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထိေရာက္တဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေနာက္တစ္ခုက (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ ဆိုထားတာက၊ ဒီ ေၾကးနီ စီမံကိန္းႀကီးတစ္ခုလံုးကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ တံုးက ၾသစေၾတလ်က အတိုင္ပင္ခံ ကုမၸဏီႀကီး Coffee and Partners က၊ (စီမံကိန္းအတြက္) ပဏာမ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အစီရင္ခံစာ (pre-feasibility report) ေရးခဲ့ၿပီးေတာ့၊ အဲဒီမွာ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ ကိစၥရပ္ေတြကို ေဖၚျပခဲ့တယ္၊ ဆိုတာပါ။ အခု ႏွစ္ေပါင္း (၂ဝ) နီး ပါး ရိွလာၿပီဆိုေတာ့၊ Coffee and Partners ရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြဟာ၊ ဒီကေန႔ ေျပာင္းလဲေနေလာက္ၿပီ ျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီက ထပ္ေလ့လာဖို႔လိုတယ္၊ ထပ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ႔အညီ ျပန္ၿပီး မြမ္းမံဖို႔လိုတယ္လို႔၊ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ အႀကံျပဳထားတယ္။ ဒီအတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီးၿပီလား။ ၿပီးေတာ့လည္း ၁၉၈၈-၈၉ ေလာက္က စခဲ့တဲ့၊ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္ထဲမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ တရုတ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ရိွေနတာကို က်ေနာ္ အခု သတိထားမိပါတယ္။ အဲဒါက ေတာ့ တရုတ္ကုမၸဏီေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲ စီးပြားေရးလာၿပီးလုပ္ရင္ ဘာမွ ခ်န္မသြားဘူး၊ အကုန္လံုးကို အရယူသိမ္းပိုက္သြားၾကတာပဲလို႔၊ ျပည္သူလူထုက ခံစားေနရတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါကလည္း တရုတ္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွတာကို က်ေနာ္ သတိထားမိပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံထဲက ေဒသခံ အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ေနာက္တစ္ခါ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္၊ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ဆိုၿပီး အဲဒီလို ကုမၸဏီေတြ အဆင့္အမိ်ဳးမ်ိဳးနဲ႔ တရုတ္ျပည္ထဲ ရိွၾကတဲ့အထဲမွာ၊ ျမန္မာျပည္ထဲကို လာၿပီးရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ ၾကတာဟာ ဘယ္လိုအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ ဝမ္ေပါင္ဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ အခု ျမန္မာျပည္သူေတြ ခံစားေနၾကရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးဆို တာကို ျပသဖို႔၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ထား ၿပီးပါၿပီလား။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေရွ ႔သတင္းပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ နဲ႔ တနလၤာေန႔ ညခ်မ္းေတြမွာ ျမန္မာဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၱဳတူးေဖာ္ေရး ကုမၼဏီ လီမီတတ္ရဲ ႔ ဦးေဆာင္ညႊန္းၾကားေရးမွဴး Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း အပိုင္း (၂) ကို ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအစီရင္ခံစာအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖၚေရး အစိုးရဖဲြ႔စည္းေပးတဲ့ ေကာ္မတီတစ္ရပ္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ “ျမန္မာ ဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၳဳတူးေဖၚေရး လီမိတက္ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္မယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း (အပိုင္း - ၁) ကို၊ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာက႑ကေန ထုတ္လႊင့္ေပး လိုက္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာနဲ႔ စလိုက္ၾကရေအာင္လား။ တျခားဟာေတြကေတာ့ ျဖစ္ၿပီးသြားတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္သလို၊ အားလံုးဟာလည္း မီဒီယာေတြေပၚမွာ ရိွေနၾကလို႔ လူတိုင္းလိုလို သိၿပီးေနၾကပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ အတိတ္ကို ျပန္မသြားခ်င္ပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ၊ အားလံုးကို ၿခံဳၿပီးေျပာထားတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံကိုအက်ိဳးရိွေစမယ့္၊ လာေရာက္ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွသူကို အက်ိဳးရိွေစမယ့္ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ အေနအထားျဖစ္ေပမယ့္၊ အႀကီးမားဆံုးျပႆနာနဲ႔ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ပြားေစရတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းရင္းခံဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီ ေကာ္မရွင္က ေထာက္ျပထားပါတယ္။ အရင္က ဆိုရင္၊ ဒီစီမံကိန္းမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွၾကတဲ့သူေတြေကာ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္သူ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္ေကာ ဘာေတြလုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရိွဘူး၊ လူေတြ မသိႏိုင္ခဲ့ဘူး။ အမ်ားျပည္သူ မသိႏိုင္ဘူး။ ဒီကိစၥဟာ က်ေနာ့္ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးမွာ အစိပ္အပိုင္းတစ္ပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္ကို ခင္ဗ်ားလည္း သိၿပီးၿပီပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီစီမံကိန္းကို ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေျခအေနအတြက္၊ ခင္ဗ်ား ဘယ္လို ျပင္ဆင္ထားပါသလဲ၊ ဘယ္လို စတင္ေဆာင္ရြက္မွာပါလဲ ခင္ဗ်။
Geng Yi ။ ။ ခင္ဗ်ားေမးတာကို က်ေနာ္ ေကာင္းေကာင္းနားလည္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေမးခြန္းေကာင္းတစ္ခု လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ အတိတ္မွာ အခက္အခဲတစ္ခိ်ဳ႕ နားလည္မႈလဲြမွားျခင္း တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ ျပႆနာတစ္ခိ်ဳ႔႕ေတြေတာင္မွ၊ ဒီ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ကိစၥရပ္ကေန ေပၚေပါက္ခဲ့ရတာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ တစ္ခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ေနခဲ့တာကို က်ေနာ္တို႔က ဘာမွမလုပ္ပဲ မေနခဲ့ဘူး ဆိုတာပါ။ က်ေနာ့္ရဲ႕နားလည္မႈအရ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဟာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေနမႈနဲ႔ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ ဆက္စပ္ေနပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈဟာ မလံု ေလာက္ခဲ့ဘူး၊ အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးသြားခဲ့တယ္ ဆိုတာကို၊ က်ေနာ္ဝန္ခံပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ အစီ ရင္ခံစာက အႀကံျပဳေထာက္ျပထားတဲ့ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာမႈကိစၥ တိုးတက္လာေအာင္ ေရွ႕ေလွ်ာက္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ? ဒီလို တိုးတက္မႈရရိွေရးဟာလည္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ကုမၸဏီရဲ႕ ရႈျမင္ခ်က္အရ၊ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကို မတူညီတဲ့အဆင့္ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အဲဒီလို အားလံုးေသာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကတဲ့အထဲမွာ အေရးႀကီး အခရာက်တဲ့အပိုင္းဟာ တစ္ဘက္သားရဲ႕ေျပာစကားကို နားေထာင္ျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုက စၿပီးေတာ့ေကာ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးကာလ မတိုင္မီွနဲ႔ အဲဒီကာလအတြင္းမွာေကာ၊ ေနာက္ပိုင္းေတြမွာေကာ၊ က်ေနာ္တို႔ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ေရွ ႔ကိုလည္း ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။ ပထမဆံုးေတာ့ ျပည္သူလူထုနဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ေတာင္းဆိုမႈေတြ တိုင္တန္းခ်က္ေတြ ခံစားေနၾကရတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဒသတစ္ဝိုက္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက အသံေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အတူတကြ အျပန္အလွန္ထိေတြ႔ေနၾကရပါမယ္။ ေရရွည္မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာေရး စီမံခ်က္ကို အေထာက္အကူေပးဖို႔မွာ အဓိကအခရာက်တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံလူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊ ဒီပတ္ဝန္းက်င္က က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္သူလူထုေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္မွန္ပံုမွန္ ထိေတြ႔ေန ၾကရပါမယ္။ အဲဒီလိုပဲ တစ္ဆင့္တက္ ၿပီးေတာ့ ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး ရိွေနသလို၊ က်ေနာ္တို႔ကို ႀကီးၾကပ္မယ့္ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြလိုမ်ိဳးေတြ၊ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အစိုးရမဟုတ္ တဲ့ NGO ေတြလည္း ရိွေနၾကပါတယ္။ အဲဒီလို အဆင့္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွၾကတဲ့ အထဲမွာ၊ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အ စည္းအဆင့္နဲ႔ ထိေတြဆက္ဆံမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္ခ်င္ပါတယ္၊ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုးအဆင့္ကေတာ့ ခုနကေျပာတဲ့ တစ္ဘက္သားရဲ႕စကားကို နားေထာင္ျခင္းပါ။ အဲဒီကေန ဒီပြင့္လင္း ျမင္သာမႈကိစၥအတြက္ အဆင့္ဆင့္ေသာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ နားလည္သေဘာေပါက္မႈေတြ အိုအပ္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို တုန္႔ျပန္လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ၊ သူတို႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔က ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔၊ က်ေနာ္တို႔က ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ လည္း က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီလိုထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈကေန ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အနာ ဂတ္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ၊ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ဆက္ဆံခ်င္တယ္? သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ သူတို႔ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈေတြ သူတို႔ခံစားေနၾကရတာေတြနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ခ်င္တယ္ ဆိုေတာ့၊ ဒါကို ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖၚၾကမွာပါလဲ။ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက ခင္ဗ်ားတို႔ျဖစ္ေစ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ ဖက္စပ္ပါတနာ (partner) ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္ကျဖစ္ေစ၊ ဒီေဒသမွာ လူထုနဲ႔ ဆက္ဆံ ေရးရံုးေတြ ဖြင့္ထားမွာလား။ (လူထုေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး) ခင္ဗ်ားတို႔ လုပ္ခ်င္တာေတြအားလံုးကို ဒီလို ၾကားခံ အေျခအေနကေန လုပ္ၾကရေတာ့မယ္။ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြက ဘယ္လိုရိွပါသလဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုစဥ္းစားထားပါသလဲ။
Geng Yi ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအေနနဲ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ CSD လို႔ေခၚတဲ့ Community and Social Development “ေဒသခံအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ လူမႈေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ” အဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒီ အဖဲြ႔မွာ အဖဲြ႔ဝင္ (၂၉) ေယာက္ ပါရိွပါတယ္။ အဖဲြ႔ဝင္တစ္ေယာက္စီဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေက်းရြာတစ္ရြာစီကေန လာ ၾကတာပါ။ သူတို႔ကို သူတို႔ရြာကပဲ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ CSD အဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေတာ့ အားကိုးအားထားမ႑ိဳင္ပါ။ ဒီအဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံလူထု အသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာ ဆက္သြယ္ေရး ေပါင္းကူးတံတားပါပဲ။ တစ္ဆက္ထဲမွာပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြအျပင္ တျခားေသာ NGO အဖဲြ႔တခ်ိဳ႕ေတြကိုေတာင္မွ၊ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကေတာ့မွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျခခံအားျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးေပါင္းကူး တံတားအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔မွာ၊ CSD အဖဲြ႔ ရိွေနပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြ၊ NGO အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ပိုလို႔ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ အတူတကြလက္တဲြ လုပ္ကိုင္သြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဒါဆိုရင္၊ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက၊ ရြာသူရြာသား အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ အမိ်ဳးသမီးျဖစ္ေစ၊ တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ တစ္စံုတစ္ရာကို တိုင္ခ်င္တန္းခ်င္လို႔ရိွရင္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ကုမၸဏီကို တိုက္ရိုက္လာၿပီး ခင္ဗ်ားတို႔တံခါးကို ေခါက္လို႔မရဘူးေပါ့။ ပထမ သူတို႔ဟာ CSD အဖဲြ႔နဲ႔ အရင္ ေတြ႔ၾကရမယ္ေပါ့။ CSD အဖဲြ႔ဆို တာ ရြာသူႀကီးျဖစ္ေစ ေက်းရြာအာဏာပိုင္ေတြ ျဖစ္ေစ၊ သူတို႔နဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ၾကား ခင္ဗ်ားတို႔မွာရိွေနတဲ့ ဆက္ သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းတမ်ိဳးေပါ့။ သာမန္လူတစ္ေယာက္က ခင္ဗ်ားတို႔ကို တစ္ခုခုတိုင္ခ်င္တန္းခ်င္ တယ္ဆို ရင္ ဒီအတြက္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ခင္ဗ်ားတို႔က ဘယ္လို ဖန္တီးမွာပါလဲ?
Geng Yi ။ ။ (ခင္ဗ်ားေျပာခ်င္တာ) က်ေနာ္နားလည္ပါတယ္။ CSD အဖဲြ႔ဝင္ဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ရြာအတြက္ ေကာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေကာ အလုပ္လုပ္ေပးေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးအရာရိွလိုမ်ိဳးပါ။ ကုမၸဏီနဲ႔ ေဒသခံ ေတြၾကားမွာ တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ရိွေရးကို သေဘာေပါက္နားလည္သူေတြပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဘာေတြ လုပ္ဦးမလဲဆိုရင္၊ ႏိုင္ငံတကာမွာ လုပ္ေလ့လုပ္ထ ရိွတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က တိုင္ၾကားေရးဌာန တစ္ခု တည္ေထာင္ပါမယ္။ မၾကာခင္ သိပ္ကို မၾကာခင္မွာ ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ အႀကံေပးစာပံုးေတြ ထားပါမယ္။ ဒီတိုင္ၾကားေရးဌာနမွာ တိုင္စာေတြကို လက္ခံယံုမက၊ အႀကံေပးစာပံုးလည္း ထားပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေက်းရြာေတြနဲ႔ ပံုမွန္စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္ပါမယ္။ လစဥ္ျဖစ္ေစ၊ တစ္လျခား ျဖစ္ေစ ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို လုပ္ပါမယ္။ ဒါဟာ တစ္စံုတစ္ဦးကိုပဲ ေျဖရွင္းေပးတာမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့ လူအမ်ားတက္ေရာက္ၾကမယ့္ စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ခင္ဗ်ားဆိုလိုတာက ဆႏၵေဖၚထုတ္ပဲြ (ဒါဘာ) ပဲြလိုမ်ိဳးလား။ ခင္ဗ်ားတို႔က စားပဲြတစ္လံုးနဲ႔ ထိုင္ေနၾကမယ္၊ ရြာသားေတြက ၾကမ္းေပၚမွာ ထိုင္ေနၾကမယ္။ သူတို႔က လက္ေတြေထာင္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ က်မတို႔ တစ္ခုေျပာခ်င္ပါတယ္ ဆိုၿပီး ထေျပာၾကမယ္။ ဒါမ်ိဳးလား။
Geng Yi ။ ။ ဟုတ္တယ္၊ အဲဒါမ်ိဳးပါ။ တခ်ိဳ႕က အဲဒါကို အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလို႔ ေခၚတယ္။ ဒါဟာ အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလိုပါပဲ။ ဒါဟာ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ေဆြးေႏြးပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ထိေတြ႔ဆက္ ဆံေရးအတြက္ ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြ ရိွေနပါၿပီ။ ဒါဟာ ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထိေရာက္တဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေနာက္တစ္ခုက (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ ဆိုထားတာက၊ ဒီ ေၾကးနီ စီမံကိန္းႀကီးတစ္ခုလံုးကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ တံုးက ၾသစေၾတလ်က အတိုင္ပင္ခံ ကုမၸဏီႀကီး Coffee and Partners က၊ (စီမံကိန္းအတြက္) ပဏာမ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အစီရင္ခံစာ (pre-feasibility report) ေရးခဲ့ၿပီးေတာ့၊ အဲဒီမွာ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ ကိစၥရပ္ေတြကို ေဖၚျပခဲ့တယ္၊ ဆိုတာပါ။ အခု ႏွစ္ေပါင္း (၂ဝ) နီး ပါး ရိွလာၿပီဆိုေတာ့၊ Coffee and Partners ရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြဟာ၊ ဒီကေန႔ ေျပာင္းလဲေနေလာက္ၿပီ ျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီက ထပ္ေလ့လာဖို႔လိုတယ္၊ ထပ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ႔အညီ ျပန္ၿပီး မြမ္းမံဖို႔လိုတယ္လို႔၊ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ အႀကံျပဳထားတယ္။ ဒီအတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီးၿပီလား။ ၿပီးေတာ့လည္း ၁၉၈၈-၈၉ ေလာက္က စခဲ့တဲ့၊ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္ထဲမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ တရုတ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ရိွေနတာကို က်ေနာ္ အခု သတိထားမိပါတယ္။ အဲဒါက ေတာ့ တရုတ္ကုမၸဏီေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲ စီးပြားေရးလာၿပီးလုပ္ရင္ ဘာမွ ခ်န္မသြားဘူး၊ အကုန္လံုးကို အရယူသိမ္းပိုက္သြားၾကတာပဲလို႔၊ ျပည္သူလူထုက ခံစားေနရတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါကလည္း တရုတ္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွတာကို က်ေနာ္ သတိထားမိပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံထဲက ေဒသခံ အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ေနာက္တစ္ခါ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္၊ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ဆိုၿပီး အဲဒီလို ကုမၸဏီေတြ အဆင့္အမိ်ဳးမ်ိဳးနဲ႔ တရုတ္ျပည္ထဲ ရိွၾကတဲ့အထဲမွာ၊ ျမန္မာျပည္ထဲကို လာၿပီးရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ ၾကတာဟာ ဘယ္လိုအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ ဝမ္ေပါင္ဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ အခု ျမန္မာျပည္သူေတြ ခံစားေနၾကရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးဆို တာကို ျပသဖို႔၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ထား ၿပီးပါၿပီလား။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေရွ ႔သတင္းပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ နဲ႔ တနလၤာေန႔ ညခ်မ္းေတြမွာ ျမန္မာဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၱဳတူးေဖာ္ေရး ကုမၼဏီ လီမီတတ္ရဲ ႔ ဦးေဆာင္ညႊန္းၾကားေရးမွဴး Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း အပိုင္း (၂) ကို ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။
|
| ဦးေရာ္နီညိမ္း နဲ႔ ဝမ္ေပါင္ ဦးေဆာင္ညႊန္ေရးမႉး Mr. Geng Yi |
27.05.2013
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ အေျခစိုက္ထားတဲ့
ေၾကးစင္ေတာင္၊ စံပယ္ေတာင္၊ စံပယ္ေတာင္ (ေတာင္ပိုင္း) နဲ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္
ေၾကးနီစီမံကိန္း ေလးခုကို၊ “ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္” Myanmar
Economics Holding Ltd. (MEHL) နဲ႔ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံက
လာေရာက္ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွတဲ့ ကုမၸဏီကေတာ့ “ျမန္မာ ဝမ္ေပါင္
ေၾကးနီသတၳဳတူးေဖၚေရး လီမိတက္” Myanmar Wanbao Mining Copper Ltd. (MWMCL)
ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ (၄)ရက္ေန႔က၊ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီရဲ႕ ဖိတ္ေခၚခ်က္နဲ႔
ဒီ ေၾကးနီစီမံကိန္း ေလးခုထဲက အႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္က
ေၾကးနီသတၳဳတူး ေဖၚေရးနယ္ေျမရံုးမွာ ဗီြအိုေအဝိုင္းေတာ္သား ဦးေရာ္နီညိမ္းက
သြားေရာက္ၿပီး ဦးေဆာင္ညႊန္ေရးမႉး Mr. Geng Yi ကို
သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအစီရင္ခံစာအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖၚေရး အစိုးရဖဲြ႔စည္းေပးတဲ့ ေကာ္မတီတစ္ရပ္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ “ျမန္မာ ဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၳဳတူးေဖၚေရး လီမိတက္ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္မယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း (အပိုင္း - ၁) ကို၊ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာက႑ကေန ထုတ္လႊင့္ေပး လိုက္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာနဲ႔ စလိုက္ၾကရေအာင္လား။ တျခားဟာေတြကေတာ့ ျဖစ္ၿပီးသြားတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္သလို၊ အားလံုးဟာလည္း မီဒီယာေတြေပၚမွာ ရိွေနၾကလို႔ လူတိုင္းလိုလို သိၿပီးေနၾကပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ အတိတ္ကို ျပန္မသြားခ်င္ပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ၊ အားလံုးကို ၿခံဳၿပီးေျပာထားတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံကိုအက်ိဳးရိွေစမယ့္၊ လာေရာက္ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွသူကို အက်ိဳးရိွေစမယ့္ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ အေနအထားျဖစ္ေပမယ့္၊ အႀကီးမားဆံုးျပႆနာနဲ႔ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ပြားေစရတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းရင္းခံဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီ ေကာ္မရွင္က ေထာက္ျပထားပါတယ္။ အရင္က ဆိုရင္၊ ဒီစီမံကိန္းမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွၾကတဲ့သူေတြေကာ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္သူ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္ေကာ ဘာေတြလုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရိွဘူး၊ လူေတြ မသိႏိုင္ခဲ့ဘူး။ အမ်ားျပည္သူ မသိႏိုင္ဘူး။ ဒီကိစၥဟာ က်ေနာ့္ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးမွာ အစိပ္အပိုင္းတစ္ပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္ကို ခင္ဗ်ားလည္း သိၿပီးၿပီပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီစီမံကိန္းကို ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေျခအေနအတြက္၊ ခင္ဗ်ား ဘယ္လို ျပင္ဆင္ထားပါသလဲ၊ ဘယ္လို စတင္ေဆာင္ရြက္မွာပါလဲ ခင္ဗ်။
Geng Yi ။ ။ ခင္ဗ်ားေမးတာကို က်ေနာ္ ေကာင္းေကာင္းနားလည္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေမးခြန္းေကာင္းတစ္ခု လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ အတိတ္မွာ အခက္အခဲတစ္ခိ်ဳ႕ နားလည္မႈလဲြမွားျခင္း တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ ျပႆနာတစ္ခိ်ဳ႔႕ေတြေတာင္မွ၊ ဒီ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ကိစၥရပ္ကေန ေပၚေပါက္ခဲ့ရတာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ တစ္ခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ေနခဲ့တာကို က်ေနာ္တို႔က ဘာမွမလုပ္ပဲ မေနခဲ့ဘူး ဆိုတာပါ။ က်ေနာ့္ရဲ႕နားလည္မႈအရ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဟာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေနမႈနဲ႔ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ ဆက္စပ္ေနပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈဟာ မလံု ေလာက္ခဲ့ဘူး၊ အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးသြားခဲ့တယ္ ဆိုတာကို၊ က်ေနာ္ဝန္ခံပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ အစီ ရင္ခံစာက အႀကံျပဳေထာက္ျပထားတဲ့ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာမႈကိစၥ တိုးတက္လာေအာင္ ေရွ႕ေလွ်ာက္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ? ဒီလို တိုးတက္မႈရရိွေရးဟာလည္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ကုမၸဏီရဲ႕ ရႈျမင္ခ်က္အရ၊ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကို မတူညီတဲ့အဆင့္ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အဲဒီလို အားလံုးေသာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကတဲ့အထဲမွာ အေရးႀကီး အခရာက်တဲ့အပိုင္းဟာ တစ္ဘက္သားရဲ႕ေျပာစကားကို နားေထာင္ျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုက စၿပီးေတာ့ေကာ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးကာလ မတိုင္မီွနဲ႔ အဲဒီကာလအတြင္းမွာေကာ၊ ေနာက္ပိုင္းေတြမွာေကာ၊ က်ေနာ္တို႔ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ေရွ ႔ကိုလည္း ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။ ပထမဆံုးေတာ့ ျပည္သူလူထုနဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ေတာင္းဆိုမႈေတြ တိုင္တန္းခ်က္ေတြ ခံစားေနၾကရတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဒသတစ္ဝိုက္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက အသံေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အတူတကြ အျပန္အလွန္ထိေတြ႔ေနၾကရပါမယ္။ ေရရွည္မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာေရး စီမံခ်က္ကို အေထာက္အကူေပးဖို႔မွာ အဓိကအခရာက်တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံလူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊ ဒီပတ္ဝန္းက်င္က က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္သူလူထုေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္မွန္ပံုမွန္ ထိေတြ႔ေန ၾကရပါမယ္။ အဲဒီလိုပဲ တစ္ဆင့္တက္ ၿပီးေတာ့ ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး ရိွေနသလို၊ က်ေနာ္တို႔ကို ႀကီးၾကပ္မယ့္ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြလိုမ်ိဳးေတြ၊ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အစိုးရမဟုတ္ တဲ့ NGO ေတြလည္း ရိွေနၾကပါတယ္။ အဲဒီလို အဆင့္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွၾကတဲ့ အထဲမွာ၊ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အ စည္းအဆင့္နဲ႔ ထိေတြဆက္ဆံမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္ခ်င္ပါတယ္၊ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုးအဆင့္ကေတာ့ ခုနကေျပာတဲ့ တစ္ဘက္သားရဲ႕စကားကို နားေထာင္ျခင္းပါ။ အဲဒီကေန ဒီပြင့္လင္း ျမင္သာမႈကိစၥအတြက္ အဆင့္ဆင့္ေသာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ နားလည္သေဘာေပါက္မႈေတြ အိုအပ္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို တုန္႔ျပန္လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ၊ သူတို႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔က ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔၊ က်ေနာ္တို႔က ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ လည္း က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီလိုထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈကေန ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အနာ ဂတ္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ၊ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ဆက္ဆံခ်င္တယ္? သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ သူတို႔ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈေတြ သူတို႔ခံစားေနၾကရတာေတြနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ခ်င္တယ္ ဆိုေတာ့၊ ဒါကို ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖၚၾကမွာပါလဲ။ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက ခင္ဗ်ားတို႔ျဖစ္ေစ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ ဖက္စပ္ပါတနာ (partner) ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္ကျဖစ္ေစ၊ ဒီေဒသမွာ လူထုနဲ႔ ဆက္ဆံ ေရးရံုးေတြ ဖြင့္ထားမွာလား။ (လူထုေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး) ခင္ဗ်ားတို႔ လုပ္ခ်င္တာေတြအားလံုးကို ဒီလို ၾကားခံ အေျခအေနကေန လုပ္ၾကရေတာ့မယ္။ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြက ဘယ္လိုရိွပါသလဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုစဥ္းစားထားပါသလဲ။
Geng Yi ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအေနနဲ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ CSD လို႔ေခၚတဲ့ Community and Social Development “ေဒသခံအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ လူမႈေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ” အဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒီ အဖဲြ႔မွာ အဖဲြ႔ဝင္ (၂၉) ေယာက္ ပါရိွပါတယ္။ အဖဲြ႔ဝင္တစ္ေယာက္စီဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေက်းရြာတစ္ရြာစီကေန လာ ၾကတာပါ။ သူတို႔ကို သူတို႔ရြာကပဲ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ CSD အဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေတာ့ အားကိုးအားထားမ႑ိဳင္ပါ။ ဒီအဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံလူထု အသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာ ဆက္သြယ္ေရး ေပါင္းကူးတံတားပါပဲ။ တစ္ဆက္ထဲမွာပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြအျပင္ တျခားေသာ NGO အဖဲြ႔တခ်ိဳ႕ေတြကိုေတာင္မွ၊ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကေတာ့မွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျခခံအားျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးေပါင္းကူး တံတားအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔မွာ၊ CSD အဖဲြ႔ ရိွေနပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြ၊ NGO အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ပိုလို႔ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ အတူတကြလက္တဲြ လုပ္ကိုင္သြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဒါဆိုရင္၊ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက၊ ရြာသူရြာသား အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ အမိ်ဳးသမီးျဖစ္ေစ၊ တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ တစ္စံုတစ္ရာကို တိုင္ခ်င္တန္းခ်င္လို႔ရိွရင္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ကုမၸဏီကို တိုက္ရိုက္လာၿပီး ခင္ဗ်ားတို႔တံခါးကို ေခါက္လို႔မရဘူးေပါ့။ ပထမ သူတို႔ဟာ CSD အဖဲြ႔နဲ႔ အရင္ ေတြ႔ၾကရမယ္ေပါ့။ CSD အဖဲြ႔ဆို တာ ရြာသူႀကီးျဖစ္ေစ ေက်းရြာအာဏာပိုင္ေတြ ျဖစ္ေစ၊ သူတို႔နဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ၾကား ခင္ဗ်ားတို႔မွာရိွေနတဲ့ ဆက္ သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းတမ်ိဳးေပါ့။ သာမန္လူတစ္ေယာက္က ခင္ဗ်ားတို႔ကို တစ္ခုခုတိုင္ခ်င္တန္းခ်င္ တယ္ဆို ရင္ ဒီအတြက္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ခင္ဗ်ားတို႔က ဘယ္လို ဖန္တီးမွာပါလဲ?
Geng Yi ။ ။ (ခင္ဗ်ားေျပာခ်င္တာ) က်ေနာ္နားလည္ပါတယ္။ CSD အဖဲြ႔ဝင္ဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ရြာအတြက္ ေကာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေကာ အလုပ္လုပ္ေပးေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးအရာရိွလိုမ်ိဳးပါ။ ကုမၸဏီနဲ႔ ေဒသခံ ေတြၾကားမွာ တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ရိွေရးကို သေဘာေပါက္နားလည္သူေတြပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဘာေတြ လုပ္ဦးမလဲဆိုရင္၊ ႏိုင္ငံတကာမွာ လုပ္ေလ့လုပ္ထ ရိွတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က တိုင္ၾကားေရးဌာန တစ္ခု တည္ေထာင္ပါမယ္။ မၾကာခင္ သိပ္ကို မၾကာခင္မွာ ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ အႀကံေပးစာပံုးေတြ ထားပါမယ္။ ဒီတိုင္ၾကားေရးဌာနမွာ တိုင္စာေတြကို လက္ခံယံုမက၊ အႀကံေပးစာပံုးလည္း ထားပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေက်းရြာေတြနဲ႔ ပံုမွန္စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္ပါမယ္။ လစဥ္ျဖစ္ေစ၊ တစ္လျခား ျဖစ္ေစ ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို လုပ္ပါမယ္။ ဒါဟာ တစ္စံုတစ္ဦးကိုပဲ ေျဖရွင္းေပးတာမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့ လူအမ်ားတက္ေရာက္ၾကမယ့္ စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ခင္ဗ်ားဆိုလိုတာက ဆႏၵေဖၚထုတ္ပဲြ (ဒါဘာ) ပဲြလိုမ်ိဳးလား။ ခင္ဗ်ားတို႔က စားပဲြတစ္လံုးနဲ႔ ထိုင္ေနၾကမယ္၊ ရြာသားေတြက ၾကမ္းေပၚမွာ ထိုင္ေနၾကမယ္။ သူတို႔က လက္ေတြေထာင္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ က်မတို႔ တစ္ခုေျပာခ်င္ပါတယ္ ဆိုၿပီး ထေျပာၾကမယ္။ ဒါမ်ိဳးလား။
Geng Yi ။ ။ ဟုတ္တယ္၊ အဲဒါမ်ိဳးပါ။ တခ်ိဳ႕က အဲဒါကို အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလို႔ ေခၚတယ္။ ဒါဟာ အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလိုပါပဲ။ ဒါဟာ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ေဆြးေႏြးပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ထိေတြ႔ဆက္ ဆံေရးအတြက္ ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြ ရိွေနပါၿပီ။ ဒါဟာ ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထိေရာက္တဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေနာက္တစ္ခုက (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ ဆိုထားတာက၊ ဒီ ေၾကးနီ စီမံကိန္းႀကီးတစ္ခုလံုးကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ တံုးက ၾသစေၾတလ်က အတိုင္ပင္ခံ ကုမၸဏီႀကီး Coffee and Partners က၊ (စီမံကိန္းအတြက္) ပဏာမ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အစီရင္ခံစာ (pre-feasibility report) ေရးခဲ့ၿပီးေတာ့၊ အဲဒီမွာ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ ကိစၥရပ္ေတြကို ေဖၚျပခဲ့တယ္၊ ဆိုတာပါ။ အခု ႏွစ္ေပါင္း (၂ဝ) နီး ပါး ရိွလာၿပီဆိုေတာ့၊ Coffee and Partners ရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြဟာ၊ ဒီကေန႔ ေျပာင္းလဲေနေလာက္ၿပီ ျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီက ထပ္ေလ့လာဖို႔လိုတယ္၊ ထပ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ႔အညီ ျပန္ၿပီး မြမ္းမံဖို႔လိုတယ္လို႔၊ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ အႀကံျပဳထားတယ္။ ဒီအတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီးၿပီလား။ ၿပီးေတာ့လည္း ၁၉၈၈-၈၉ ေလာက္က စခဲ့တဲ့၊ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္ထဲမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ တရုတ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ရိွေနတာကို က်ေနာ္ အခု သတိထားမိပါတယ္။ အဲဒါက ေတာ့ တရုတ္ကုမၸဏီေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲ စီးပြားေရးလာၿပီးလုပ္ရင္ ဘာမွ ခ်န္မသြားဘူး၊ အကုန္လံုးကို အရယူသိမ္းပိုက္သြားၾကတာပဲလို႔၊ ျပည္သူလူထုက ခံစားေနရတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါကလည္း တရုတ္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွတာကို က်ေနာ္ သတိထားမိပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံထဲက ေဒသခံ အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ေနာက္တစ္ခါ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္၊ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ဆိုၿပီး အဲဒီလို ကုမၸဏီေတြ အဆင့္အမိ်ဳးမ်ိဳးနဲ႔ တရုတ္ျပည္ထဲ ရိွၾကတဲ့အထဲမွာ၊ ျမန္မာျပည္ထဲကို လာၿပီးရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ ၾကတာဟာ ဘယ္လိုအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ ဝမ္ေပါင္ဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ အခု ျမန္မာျပည္သူေတြ ခံစားေနၾကရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးဆို တာကို ျပသဖို႔၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ထား ၿပီးပါၿပီလား။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေရွ ႔သတင္းပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ နဲ႔ တနလၤာေန႔ ညခ်မ္းေတြမွာ ျမန္မာဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၱဳတူးေဖာ္ေရး ကုမၼဏီ လီမီတတ္ရဲ ႔ ဦးေဆာင္ညႊန္းၾကားေရးမွဴး Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း အပိုင္း (၂) ကို ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီအစီရင္ခံစာအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖၚေရး အစိုးရဖဲြ႔စည္းေပးတဲ့ ေကာ္မတီတစ္ရပ္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ “ျမန္မာ ဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၳဳတူးေဖၚေရး လီမိတက္ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္မယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း (အပိုင္း - ၁) ကို၊ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႕ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးရာက႑ကေန ထုတ္လႊင့္ေပး လိုက္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာနဲ႔ စလိုက္ၾကရေအာင္လား။ တျခားဟာေတြကေတာ့ ျဖစ္ၿပီးသြားတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္သလို၊ အားလံုးဟာလည္း မီဒီယာေတြေပၚမွာ ရိွေနၾကလို႔ လူတိုင္းလိုလို သိၿပီးေနၾကပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ အတိတ္ကို ျပန္မသြားခ်င္ပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ၊ အားလံုးကို ၿခံဳၿပီးေျပာထားတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္မွာ ႏိုင္ငံကိုအက်ိဳးရိွေစမယ့္၊ လာေရာက္ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွသူကို အက်ိဳးရိွေစမယ့္ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ အေနအထားျဖစ္ေပမယ့္၊ အႀကီးမားဆံုးျပႆနာနဲ႔ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ပြားေစရတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အေၾကာင္းရင္းခံဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီ ေကာ္မရွင္က ေထာက္ျပထားပါတယ္။ အရင္က ဆိုရင္၊ ဒီစီမံကိန္းမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွၾကတဲ့သူေတြေကာ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္သူ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္ လီမိတက္ေကာ ဘာေတြလုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရိွဘူး၊ လူေတြ မသိႏိုင္ခဲ့ဘူး။ အမ်ားျပည္သူ မသိႏိုင္ဘူး။ ဒီကိစၥဟာ က်ေနာ့္ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးမွာ အစိပ္အပိုင္းတစ္ပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာရဲ႕ အဆံုးသတ္ေကာက္ခ်က္ကို ခင္ဗ်ားလည္း သိၿပီးၿပီပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီစီမံကိန္းကို ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေျခအေနအတြက္၊ ခင္ဗ်ား ဘယ္လို ျပင္ဆင္ထားပါသလဲ၊ ဘယ္လို စတင္ေဆာင္ရြက္မွာပါလဲ ခင္ဗ်။
Geng Yi ။ ။ ခင္ဗ်ားေမးတာကို က်ေနာ္ ေကာင္းေကာင္းနားလည္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေမးခြန္းေကာင္းတစ္ခု လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ အတိတ္မွာ အခက္အခဲတစ္ခိ်ဳ႕ နားလည္မႈလဲြမွားျခင္း တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ ျပႆနာတစ္ခိ်ဳ႔႕ေတြေတာင္မွ၊ ဒီ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ကိစၥရပ္ကေန ေပၚေပါက္ခဲ့ရတာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ တစ္ခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ေနခဲ့တာကို က်ေနာ္တို႔က ဘာမွမလုပ္ပဲ မေနခဲ့ဘူး ဆိုတာပါ။ က်ေနာ့္ရဲ႕နားလည္မႈအရ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဟာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေနမႈနဲ႔ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ ဆက္စပ္ေနပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈဟာ မလံု ေလာက္ခဲ့ဘူး၊ အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးသြားခဲ့တယ္ ဆိုတာကို၊ က်ေနာ္ဝန္ခံပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ အစီ ရင္ခံစာက အႀကံျပဳေထာက္ျပထားတဲ့ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာမႈကိစၥ တိုးတက္လာေအာင္ ေရွ႕ေလွ်ာက္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ? ဒီလို တိုးတက္မႈရရိွေရးဟာလည္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ကုမၸဏီရဲ႕ ရႈျမင္ခ်က္အရ၊ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကို မတူညီတဲ့အဆင့္ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အဲဒီလို အားလံုးေသာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကတဲ့အထဲမွာ အေရးႀကီး အခရာက်တဲ့အပိုင္းဟာ တစ္ဘက္သားရဲ႕ေျပာစကားကို နားေထာင္ျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုက စၿပီးေတာ့ေကာ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးကာလ မတိုင္မီွနဲ႔ အဲဒီကာလအတြင္းမွာေကာ၊ ေနာက္ပိုင္းေတြမွာေကာ၊ က်ေနာ္တို႔ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ေရွ ႔ကိုလည္း ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။ ပထမဆံုးေတာ့ ျပည္သူလူထုနဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ေတာင္းဆိုမႈေတြ တိုင္တန္းခ်က္ေတြ ခံစားေနၾကရတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဒသတစ္ဝိုက္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက အသံေတြကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အတူတကြ အျပန္အလွန္ထိေတြ႔ေနၾကရပါမယ္။ ေရရွည္မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီပြင့္လင္းျမင္သာေရး စီမံခ်က္ကို အေထာက္အကူေပးဖို႔မွာ အဓိကအခရာက်တဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံလူ႔အဖဲြ႔အစည္း၊ ဒီပတ္ဝန္းက်င္က က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္သူလူထုေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္မွန္ပံုမွန္ ထိေတြ႔ေန ၾကရပါမယ္။ အဲဒီလိုပဲ တစ္ဆင့္တက္ ၿပီးေတာ့ ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး ရိွေနသလို၊ က်ေနာ္တို႔ကို ႀကီးၾကပ္မယ့္ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြလိုမ်ိဳးေတြ၊ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အစိုးရမဟုတ္ တဲ့ NGO ေတြလည္း ရိွေနၾကပါတယ္။ အဲဒီလို အဆင့္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွၾကတဲ့ အထဲမွာ၊ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အ စည္းအဆင့္နဲ႔ ထိေတြဆက္ဆံမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔က အားျဖည့္ခ်င္ပါတယ္၊ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ပထမဆံုးအဆင့္ကေတာ့ ခုနကေျပာတဲ့ တစ္ဘက္သားရဲ႕စကားကို နားေထာင္ျခင္းပါ။ အဲဒီကေန ဒီပြင့္လင္း ျမင္သာမႈကိစၥအတြက္ အဆင့္ဆင့္ေသာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ နားလည္သေဘာေပါက္မႈေတြ အိုအပ္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္ၾကရပါမယ္။ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို တုန္႔ျပန္လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ၊ သူတို႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔က ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီေဒသခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔၊ က်ေနာ္တို႔က ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ လည္း က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီလိုထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈကေန ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အနာ ဂတ္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ၊ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ဆက္ဆံခ်င္တယ္? သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ သူတို႔ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈေတြ သူတို႔ခံစားေနၾကရတာေတြနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ပိုမိုထိေတြ႔ခ်င္တယ္ ဆိုေတာ့၊ ဒါကို ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုအေကာင္အထည္ေဖၚၾကမွာပါလဲ။ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက ခင္ဗ်ားတို႔ျဖစ္ေစ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ ဖက္စပ္ပါတနာ (partner) ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္ကျဖစ္ေစ၊ ဒီေဒသမွာ လူထုနဲ႔ ဆက္ဆံ ေရးရံုးေတြ ဖြင့္ထားမွာလား။ (လူထုေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး) ခင္ဗ်ားတို႔ လုပ္ခ်င္တာေတြအားလံုးကို ဒီလို ၾကားခံ အေျခအေနကေန လုပ္ၾကရေတာ့မယ္။ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြက ဘယ္လိုရိွပါသလဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္လိုစဥ္းစားထားပါသလဲ။
Geng Yi ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအေနနဲ႔၊ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ CSD လို႔ေခၚတဲ့ Community and Social Development “ေဒသခံအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ လူမႈေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ” အဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒီ အဖဲြ႔မွာ အဖဲြ႔ဝင္ (၂၉) ေယာက္ ပါရိွပါတယ္။ အဖဲြ႔ဝင္တစ္ေယာက္စီဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေက်းရြာတစ္ရြာစီကေန လာ ၾကတာပါ။ သူတို႔ကို သူတို႔ရြာကပဲ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ CSD အဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေတာ့ အားကိုးအားထားမ႑ိဳင္ပါ။ ဒီအဖဲြ႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံလူထု အသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာ ဆက္သြယ္ေရး ေပါင္းကူးတံတားပါပဲ။ တစ္ဆက္ထဲမွာပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြအျပင္ တျခားေသာ NGO အဖဲြ႔တခ်ိဳ႕ေတြကိုေတာင္မွ၊ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ၾကေတာ့မွာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေျခခံအားျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးေပါင္းကူး တံတားအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔မွာ၊ CSD အဖဲြ႔ ရိွေနပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ ပါတနာေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြ၊ NGO အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ပိုလို႔ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ အတူတကြလက္တဲြ လုပ္ကိုင္သြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း။ ။ ဒါဆိုရင္၊ က်ေနာ္ဆိုလိုတာက၊ ရြာသူရြာသား အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ အမိ်ဳးသမီးျဖစ္ေစ၊ တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ တစ္စံုတစ္ရာကို တိုင္ခ်င္တန္းခ်င္လို႔ရိွရင္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ကုမၸဏီကို တိုက္ရိုက္လာၿပီး ခင္ဗ်ားတို႔တံခါးကို ေခါက္လို႔မရဘူးေပါ့။ ပထမ သူတို႔ဟာ CSD အဖဲြ႔နဲ႔ အရင္ ေတြ႔ၾကရမယ္ေပါ့။ CSD အဖဲြ႔ဆို တာ ရြာသူႀကီးျဖစ္ေစ ေက်းရြာအာဏာပိုင္ေတြ ျဖစ္ေစ၊ သူတို႔နဲ႔ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ၾကား ခင္ဗ်ားတို႔မွာရိွေနတဲ့ ဆက္ သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းတမ်ိဳးေပါ့။ သာမန္လူတစ္ေယာက္က ခင္ဗ်ားတို႔ကို တစ္ခုခုတိုင္ခ်င္တန္းခ်င္ တယ္ဆို ရင္ ဒီအတြက္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ခင္ဗ်ားတို႔က ဘယ္လို ဖန္တီးမွာပါလဲ?
Geng Yi ။ ။ (ခင္ဗ်ားေျပာခ်င္တာ) က်ေနာ္နားလည္ပါတယ္။ CSD အဖဲြ႔ဝင္ဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ရြာအတြက္ ေကာ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီအတြက္ေကာ အလုပ္လုပ္ေပးေနတဲ့ ဆက္ဆံေရးအရာရိွလိုမ်ိဳးပါ။ ကုမၸဏီနဲ႔ ေဒသခံ ေတြၾကားမွာ တစ္ဘက္နဲ႔တစ္ဘက္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ရိွေရးကို သေဘာေပါက္နားလည္သူေတြပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဘာေတြ လုပ္ဦးမလဲဆိုရင္၊ ႏိုင္ငံတကာမွာ လုပ္ေလ့လုပ္ထ ရိွတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က တိုင္ၾကားေရးဌာန တစ္ခု တည္ေထာင္ပါမယ္။ မၾကာခင္ သိပ္ကို မၾကာခင္မွာ ရြာတိုင္းရြာတိုင္းမွာ အႀကံေပးစာပံုးေတြ ထားပါမယ္။ ဒီတိုင္ၾကားေရးဌာနမွာ တိုင္စာေတြကို လက္ခံယံုမက၊ အႀကံေပးစာပံုးလည္း ထားပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေက်းရြာေတြနဲ႔ ပံုမွန္စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္ပါမယ္။ လစဥ္ျဖစ္ေစ၊ တစ္လျခား ျဖစ္ေစ ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို လုပ္ပါမယ္။ ဒါဟာ တစ္စံုတစ္ဦးကိုပဲ ေျဖရွင္းေပးတာမ်ိဳးမဟုတ္တဲ့ လူအမ်ားတက္ေရာက္ၾကမယ့္ စည္းေဝးေဆြးေႏြးပဲြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ခင္ဗ်ားဆိုလိုတာက ဆႏၵေဖၚထုတ္ပဲြ (ဒါဘာ) ပဲြလိုမ်ိဳးလား။ ခင္ဗ်ားတို႔က စားပဲြတစ္လံုးနဲ႔ ထိုင္ေနၾကမယ္၊ ရြာသားေတြက ၾကမ္းေပၚမွာ ထိုင္ေနၾကမယ္။ သူတို႔က လက္ေတြေထာင္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ က်မတို႔ တစ္ခုေျပာခ်င္ပါတယ္ ဆိုၿပီး ထေျပာၾကမယ္။ ဒါမ်ိဳးလား။
Geng Yi ။ ။ ဟုတ္တယ္၊ အဲဒါမ်ိဳးပါ။ တခ်ိဳ႕က အဲဒါကို အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလို႔ ေခၚတယ္။ ဒါဟာ အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပဲြလိုပါပဲ။ ဒါဟာ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ေဆြးေႏြးပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ထိေတြ႔ဆက္ ဆံေရးအတြက္ ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြ ရိွေနပါၿပီ။ ဒါဟာ ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထိေရာက္တဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရး ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြပါ။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေနာက္တစ္ခုက (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ ဆိုထားတာက၊ ဒီ ေၾကးနီ စီမံကိန္းႀကီးတစ္ခုလံုးကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ တံုးက ၾသစေၾတလ်က အတိုင္ပင္ခံ ကုမၸဏီႀကီး Coffee and Partners က၊ (စီမံကိန္းအတြက္) ပဏာမ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အစီရင္ခံစာ (pre-feasibility report) ေရးခဲ့ၿပီးေတာ့၊ အဲဒီမွာ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ ကိစၥရပ္ေတြကို ေဖၚျပခဲ့တယ္၊ ဆိုတာပါ။ အခု ႏွစ္ေပါင္း (၂ဝ) နီး ပါး ရိွလာၿပီဆိုေတာ့၊ Coffee and Partners ရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြဟာ၊ ဒီကေန႔ ေျပာင္းလဲေနေလာက္ၿပီ ျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီက ထပ္ေလ့လာဖို႔လိုတယ္၊ ထပ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ႔အညီ ျပန္ၿပီး မြမ္းမံဖို႔လိုတယ္လို႔၊ (စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး) ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ အႀကံျပဳထားတယ္။ ဒီအတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီးၿပီလား။ ၿပီးေတာ့လည္း ၁၉၈၈-၈၉ ေလာက္က စခဲ့တဲ့၊ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္ထဲမွာ လာေရာက္ ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ လုပ္ကိုင္ၾကတဲ့ တရုတ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ရိွေနတာကို က်ေနာ္ အခု သတိထားမိပါတယ္။ အဲဒါက ေတာ့ တရုတ္ကုမၸဏီေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲ စီးပြားေရးလာၿပီးလုပ္ရင္ ဘာမွ ခ်န္မသြားဘူး၊ အကုန္လံုးကို အရယူသိမ္းပိုက္သြားၾကတာပဲလို႔၊ ျပည္သူလူထုက ခံစားေနရတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါကလည္း တရုတ္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွတာကို က်ေနာ္ သတိထားမိပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံထဲက ေဒသခံ အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ေနာက္တစ္ခါ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္၊ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ဆိုၿပီး အဲဒီလို ကုမၸဏီေတြ အဆင့္အမိ်ဳးမ်ိဳးနဲ႔ တရုတ္ျပည္ထဲ ရိွၾကတဲ့အထဲမွာ၊ ျမန္မာျပည္ထဲကို လာၿပီးရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွ ၾကတာဟာ ဘယ္လိုအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ ဝမ္ေပါင္ဟာ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ရိွတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ အခု ျမန္မာျပည္သူေတြ ခံစားေနၾကရတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူးဆို တာကို ျပသဖို႔၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ျပင္ဆင္လုပ္ကိုင္ထား ၿပီးပါၿပီလား။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေရွ ႔သတင္းပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ နဲ႔ တနလၤာေန႔ ညခ်မ္းေတြမွာ ျမန္မာဝမ္ေပါင္ ေၾကးနီသတၱဳတူးေဖာ္ေရး ကုမၼဏီ လီမီတတ္ရဲ ႔ ဦးေဆာင္ညႊန္းၾကားေရးမွဴး Mr. Geng Yi နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း အပိုင္း (၂) ကို ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။
No comments :
Post a Comment