ရခုိင္ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာအေပၚ ရခိုင္ဘက္က အျမင္သေဘာထားမ်ား
နိရဥၥရာ
ရခုိင္ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာအေပၚ ရခိုင္ဘက္က အျမင္သေဘာထားမ်ား
ရခိုင္စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ရခိုင္ဘက္က အျမင္ သေဘာထားေတြကို လက္လွမ္းမိသေလာက္ စုေဆာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ဦးေအးသာေအာင္- ဥကၠဌ- ရခိုင္ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ( ALD)
( အစီရင္ခံစာဟာ ဘက္စံု ေထာင့္စံုက အေတာ္လည္းတင္ျပထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ဒီအေရးအခင္း ျဖစ္တဲ့ အေပၚမွာ လတ္တေလာျဖစ္တဲ့ အေနအထား၊ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႕ခ်ီျပီး တာစူလာတဲ့ အေန အထားေတြ ကိုပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံု တင္ျပထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီလို ျပသနာမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ဖို႕ အတြက္ အၾကံျပဳထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခုက ဒီဘဂၤလီ ေတြဟာ သူတုိ႕ကိုသူတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႕ သမုတ္ျပီး သမိုင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္ျပီး ေဟာေျပာေနတဲ့အေပၚမွာလည္း ဒီ စံုစမ္းေရးေကာ္ မရွင္က ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ဘဂၤလီဘဲ ရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း အေထာက္အထား အခိုင္အလံုနဲ႕ တင္ျပ ထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခု ရခိုင္နဲ႕ ဘဂၤလီေတြျဖစ္သြားတဲ့ ျပသနာနဲ႕ပတ္ သတ္လို႕ ႏိုင္ငံ တကာ မွာေရာ တခ်ိဳ႕အဖြဲ႕ အစည္းေတြပါ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႕ တြန္းအားေပးေနတာ ေတြရွိတယ္။ အဲဒီ ကိစၥ အေပၚမွာလည္း ေကာ္မရွင္က အတူ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ ဆိုတာ ကိုလည္း ျပတ္ျပတ္သားသား တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ အခု ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္သြားတဲ့ အေရး အခင္းမွာ ဘဂၤလီ ေတြဟာ ပထမျဖစ္တဲ့ အေနအထား ဒုတိယ ျဖစ္တဲ့ အေနအထား ေတြကို သံုးသပ္လိုက္တဲ့ အခါမွာ အတူ တူေနဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ဆိုတာကို ရခိုင္ျပည္သူ တရပ္လံုးက သိလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေကာ္မရွင္ က စံုစမ္းစစ္ေဆး တဲ့အခါ ျပည္သူေတြက တညီတညြတ္တည္း တစ္ျပိဳင္နက္ ဘဂၤလီေတြနဲ႕ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္လုိ႕ တင္ျပ ေျပာဆိုတဲ့ အတြက္ ေကာ္မရွင္ ကလည္း ေလာေလာဆယ္မွာ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏုိင္ဆိုတာကို တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘဂၤလီျပသနာနဲ႕ပတ္သတ္လို႕ ေကာ္မရွင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးခ်က္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး စံုစံုလင္လင္တင္ျပ ထားသလို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဘက္မလိုက္ဘဲ တင္ျပထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။)
ေဒၚေစာခင္တင့္ – ဥကၠဌ- ရခုိင္စာေပနဲ႕ ယဥ္ေက်းမူအသင္း (ရန္ကုန္)
( ဟုတ္ကဲ့။ က်မ အဲဒီအစီရင္ခံစာကို အဂၤလိုေရာ ျမန္မာလိုေရာ အားလံုးဖတ္ျပီးပါျပီ။ က်မ အေနနဲ႕ ေျပာရ ရင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ က်မလက္ခံပါတယ္။ ဒီ အစီရင္ခံစာ အေပၚမွာ ေၾက နပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတာေတြဟာ အမွန္ကို အမွန္တိုင္း ေရးထား တယ္လို႕ က်မယူဆတယ္။ ေရးတဲ့လူေတြနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ထိေတြ႕မႈရွိတဲ့အတြက္သူတို႕ရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေပၚမွာလည္း က်မယံုၾကည္ ပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတဲ့ စာေတြကို ၾကည့္္လိုက္တဲ့အခါ က်မကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီအေရးအခင္းအေပၚမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႕ ေရးထားတဲ့ အေပၚမွာ ရခိုင္ေတြဘက္က မွားတာကိုလည္း မွား တယ္လို႕ သူတို႕ ေထာက္ျပထားတဲ့ အေပၚမွာ က်မေထာက္ခံပါတယ္။ က်ဴးေက်ာ္တဲ့ ဘဂၤလီေတြဘက္က မွားတဲ့အမွားကို လည္း သူတို႕ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာလည္း သူတို႕က ေစ့ေစ့ငွငွ ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။ သမၼတ မွားရင္လည္းမွားတယ္လုိ႕ အားလံုးကို အျပဳသေဘာနဲ႕ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပထား တဲ့အေနနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ ဒီအစီရင္ခံစာအေပၚမွာ ေၾကနပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အေနအထား တစ္ခုကို သူ တို႕ေရးထားတာဟာ လက္ခံသင့္တဲ့ အေနနအထားမွာ အမ်ားၾကီးရွီ ပါတယ္။ တဘက္သတ္ မဆန္ပါ။)
ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ - စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
( အခ ုထုတ္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာအပိုင္းကုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သူတို႕က အၾကံျပဳခ်က္ အေနနဲ႕ လုပ္တဲ့ သဘာမ်ိဳးဆိုေတာ့ ထိုဘက္ ဒီဘက္ နည္းနည္း မွ်တ တယ္လို႕ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ ဘက္လိုက္တာမရွိဘဲ ႏွစ္ဘက္လံုးကိုေျပာထားတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သင့္ေတာ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီရင္ခံစာလို႕ ေျပာလုိ႕၇ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေရးသားထားတဲ့ သူတို႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္္ေတြ၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ၊ အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေျပာရရင္ သူတို႕ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ အပိုင္းကေတာ့ အဓိက က်မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ HRW တို႕ တျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ သူတို႕ က တစ္ဘက္ကိုဘဲ စဥ္းစား တတ္တယ္။ တစ္ဘက္ကိုဘဲ ၾကည့္တယ္။ တစ္ဘက္ ဆိုတာက ဘဂၤလီေတြရဲ႕ အေျခအေန ကိုဘဲ ေလ့လာျပီး အဲဒီဘက္က အျမင္တစ္ခုတည္းကိုဘဲ သံုးသပ္ျပီး လူ႕အခြင့္အေရး အေနနဲ႕ ေျပာၾက တယ္။ ဒီမွာဘက္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ရခို္င္ေတြဘက္ကို ခံစားေနရတဲ့အပိုင္းကို ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕ အစည္းေတြက ကိုယ္ခ်င္းစာ တရားမရွိဘဲ ဘက္လိုက္တဲ့ က႑ေတြကိုဘဲ ေတြ႕ရတဲ့ အတြက္ ဒီအစီရင္ ခံစာနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက သေဘာ မက်တဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႕ဘဲ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ေဇာဦး- ရခိုင္လူမူကြန္ယက္က
(အသံ) အစီရင္ခံစာကို စနစ္တက်လုပ္ထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခုိင္ တေထာင္ေက်ာ္ကို ေမးထားတယ္။ ဘဂၤလီ ၈၀၀ကိုလည္း ေမးထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို သမာသမတ္ က်တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ကိုလည္း အျပစ္တင္ထားတာကို နည္းနည္းေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္က ေတာ့ နည္းနည္းစိတ္ေတာ့မေကာင္းပါ။ အဲဒီမွာ ကြ်န္ေတာ္သတိထားမိတဲ့ အခ်က္တခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါကဘာ လည္းဆို ရင္ ဘဂၤလီျပႆနာနဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ အစိုးရကာသာ တာ၀န္ေျဖရွင္း မေပးဘူး ဆိုရင္ ရခိုင္ေတြအေနနဲ႕ ဒီျပသနာကို ကိုယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္႕ေျဖရွင္းဖို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤလီၾကီးစိုးမႈမရွိေအာင္ လုပ္ဖို႕ ရခိုင္ေတြကိုယ္ တိုင္ ဆံုးျဖတ္ ထားပံုရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္္ကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ေတြစိတ္မွာ ဘယ္လိုရွိလည္းဆိုရင္ ဒီဘဂၤလီျပသနာ ကို ရခိုင္ေတြရဲ႕သေဘာတူညီမႈ မပါဘဲ ဒီျပသနာကို ေျဖရွင္းလို႕ မရ။ ရခိုင္ေတြရဲ႕ သေဘာတူညီ ခ်က္နဲ႕သာ ေျဖရွင္းရမယ္ သို႕မဟုတ္လွ်င္ ေျပလည္မည မဟုတ္လို႕ ခံယူထားၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ကြ်န္ ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ အျငင္းပြားမႈ မရွိပါ။ အဲဒီဘဂၤလီျပသနာကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ ရခုိင္ေတြအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အာဏာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕သာ ဒီျပသနာ ေျပလည္ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို လက္ခံျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ရခိုင္ဘက္က အျမင္ သေဘာထားေတြကို လက္လွမ္းမိသေလာက္ စုေဆာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ဦးေအးသာေအာင္- ဥကၠဌ- ရခိုင္ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ( ALD)
( အစီရင္ခံစာဟာ ဘက္စံု ေထာင့္စံုက အေတာ္လည္းတင္ျပထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ဒီအေရးအခင္း ျဖစ္တဲ့ အေပၚမွာ လတ္တေလာျဖစ္တဲ့ အေနအထား၊ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႕ခ်ီျပီး တာစူလာတဲ့ အေန အထားေတြ ကိုပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံု တင္ျပထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီလို ျပသနာမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ဖို႕ အတြက္ အၾကံျပဳထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခုက ဒီဘဂၤလီ ေတြဟာ သူတုိ႕ကိုသူတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႕ သမုတ္ျပီး သမိုင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္ျပီး ေဟာေျပာေနတဲ့အေပၚမွာလည္း ဒီ စံုစမ္းေရးေကာ္ မရွင္က ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ဘဂၤလီဘဲ ရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း အေထာက္အထား အခိုင္အလံုနဲ႕ တင္ျပ ထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခု ရခိုင္နဲ႕ ဘဂၤလီေတြျဖစ္သြားတဲ့ ျပသနာနဲ႕ပတ္ သတ္လို႕ ႏိုင္ငံ တကာ မွာေရာ တခ်ိဳ႕အဖြဲ႕ အစည္းေတြပါ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႕ တြန္းအားေပးေနတာ ေတြရွိတယ္။ အဲဒီ ကိစၥ အေပၚမွာလည္း ေကာ္မရွင္က အတူ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ ဆိုတာ ကိုလည္း ျပတ္ျပတ္သားသား တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ အခု ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္သြားတဲ့ အေရး အခင္းမွာ ဘဂၤလီ ေတြဟာ ပထမျဖစ္တဲ့ အေနအထား ဒုတိယ ျဖစ္တဲ့ အေနအထား ေတြကို သံုးသပ္လိုက္တဲ့ အခါမွာ အတူ တူေနဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ဆိုတာကို ရခိုင္ျပည္သူ တရပ္လံုးက သိလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေကာ္မရွင္ က စံုစမ္းစစ္ေဆး တဲ့အခါ ျပည္သူေတြက တညီတညြတ္တည္း တစ္ျပိဳင္နက္ ဘဂၤလီေတြနဲ႕ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္လုိ႕ တင္ျပ ေျပာဆိုတဲ့ အတြက္ ေကာ္မရွင္ ကလည္း ေလာေလာဆယ္မွာ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏုိင္ဆိုတာကို တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘဂၤလီျပသနာနဲ႕ပတ္သတ္လို႕ ေကာ္မရွင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးခ်က္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး စံုစံုလင္လင္တင္ျပ ထားသလို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဘက္မလိုက္ဘဲ တင္ျပထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။)
ေဒၚေစာခင္တင့္ – ဥကၠဌ- ရခုိင္စာေပနဲ႕ ယဥ္ေက်းမူအသင္း (ရန္ကုန္)
( ဟုတ္ကဲ့။ က်မ အဲဒီအစီရင္ခံစာကို အဂၤလိုေရာ ျမန္မာလိုေရာ အားလံုးဖတ္ျပီးပါျပီ။ က်မ အေနနဲ႕ ေျပာရ ရင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ က်မလက္ခံပါတယ္။ ဒီ အစီရင္ခံစာ အေပၚမွာ ေၾက နပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတာေတြဟာ အမွန္ကို အမွန္တိုင္း ေရးထား တယ္လို႕ က်မယူဆတယ္။ ေရးတဲ့လူေတြနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ထိေတြ႕မႈရွိတဲ့အတြက္သူတို႕ရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေပၚမွာလည္း က်မယံုၾကည္ ပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတဲ့ စာေတြကို ၾကည့္္လိုက္တဲ့အခါ က်မကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီအေရးအခင္းအေပၚမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႕ ေရးထားတဲ့ အေပၚမွာ ရခိုင္ေတြဘက္က မွားတာကိုလည္း မွား တယ္လို႕ သူတို႕ ေထာက္ျပထားတဲ့ အေပၚမွာ က်မေထာက္ခံပါတယ္။ က်ဴးေက်ာ္တဲ့ ဘဂၤလီေတြဘက္က မွားတဲ့အမွားကို လည္း သူတို႕ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာလည္း သူတို႕က ေစ့ေစ့ငွငွ ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။ သမၼတ မွားရင္လည္းမွားတယ္လုိ႕ အားလံုးကို အျပဳသေဘာနဲ႕ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပထား တဲ့အေနနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ ဒီအစီရင္ခံစာအေပၚမွာ ေၾကနပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အေနအထား တစ္ခုကို သူ တို႕ေရးထားတာဟာ လက္ခံသင့္တဲ့ အေနနအထားမွာ အမ်ားၾကီးရွီ ပါတယ္။ တဘက္သတ္ မဆန္ပါ။)
ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ - စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
( အခ ုထုတ္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာအပိုင္းကုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သူတို႕က အၾကံျပဳခ်က္ အေနနဲ႕ လုပ္တဲ့ သဘာမ်ိဳးဆိုေတာ့ ထိုဘက္ ဒီဘက္ နည္းနည္း မွ်တ တယ္လို႕ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ ဘက္လိုက္တာမရွိဘဲ ႏွစ္ဘက္လံုးကိုေျပာထားတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သင့္ေတာ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီရင္ခံစာလို႕ ေျပာလုိ႕၇ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေရးသားထားတဲ့ သူတို႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္္ေတြ၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ၊ အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေျပာရရင္ သူတို႕ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ အပိုင္းကေတာ့ အဓိက က်မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ HRW တို႕ တျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ သူတို႕ က တစ္ဘက္ကိုဘဲ စဥ္းစား တတ္တယ္။ တစ္ဘက္ကိုဘဲ ၾကည့္တယ္။ တစ္ဘက္ ဆိုတာက ဘဂၤလီေတြရဲ႕ အေျခအေန ကိုဘဲ ေလ့လာျပီး အဲဒီဘက္က အျမင္တစ္ခုတည္းကိုဘဲ သံုးသပ္ျပီး လူ႕အခြင့္အေရး အေနနဲ႕ ေျပာၾက တယ္။ ဒီမွာဘက္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ရခို္င္ေတြဘက္ကို ခံစားေနရတဲ့အပိုင္းကို ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕ အစည္းေတြက ကိုယ္ခ်င္းစာ တရားမရွိဘဲ ဘက္လိုက္တဲ့ က႑ေတြကိုဘဲ ေတြ႕ရတဲ့ အတြက္ ဒီအစီရင္ ခံစာနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက သေဘာ မက်တဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႕ဘဲ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ေဇာဦး- ရခိုင္လူမူကြန္ယက္က
(အသံ) အစီရင္ခံစာကို စနစ္တက်လုပ္ထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခုိင္ တေထာင္ေက်ာ္ကို ေမးထားတယ္။ ဘဂၤလီ ၈၀၀ကိုလည္း ေမးထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို သမာသမတ္ က်တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ကိုလည္း အျပစ္တင္ထားတာကို နည္းနည္းေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္က ေတာ့ နည္းနည္းစိတ္ေတာ့မေကာင္းပါ။ အဲဒီမွာ ကြ်န္ေတာ္သတိထားမိတဲ့ အခ်က္တခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါကဘာ လည္းဆို ရင္ ဘဂၤလီျပႆနာနဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ အစိုးရကာသာ တာ၀န္ေျဖရွင္း မေပးဘူး ဆိုရင္ ရခိုင္ေတြအေနနဲ႕ ဒီျပသနာကို ကိုယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္႕ေျဖရွင္းဖို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤလီၾကီးစိုးမႈမရွိေအာင္ လုပ္ဖို႕ ရခိုင္ေတြကိုယ္ တိုင္ ဆံုးျဖတ္ ထားပံုရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္္ကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ေတြစိတ္မွာ ဘယ္လိုရွိလည္းဆိုရင္ ဒီဘဂၤလီျပသနာ ကို ရခိုင္ေတြရဲ႕သေဘာတူညီမႈ မပါဘဲ ဒီျပသနာကို ေျဖရွင္းလို႕ မရ။ ရခိုင္ေတြရဲ႕ သေဘာတူညီ ခ်က္နဲ႕သာ ေျဖရွင္းရမယ္ သို႕မဟုတ္လွ်င္ ေျပလည္မည မဟုတ္လို႕ ခံယူထားၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ကြ်န္ ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ အျငင္းပြားမႈ မရွိပါ။ အဲဒီဘဂၤလီျပသနာကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ ရခုိင္ေတြအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အာဏာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕သာ ဒီျပသနာ ေျပလည္ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို လက္ခံျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
ရခုိင္ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာအေပၚ ရခိုင္ဘက္က အျမင္သေဘာထားမ်ား
နိရဥၥရာ
ရခုိင္ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာအေပၚ ရခိုင္ဘက္က အျမင္သေဘာထားမ်ား
ရခိုင္စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ရခိုင္ဘက္က အျမင္ သေဘာထားေတြကို လက္လွမ္းမိသေလာက္ စုေဆာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ဦးေအးသာေအာင္- ဥကၠဌ- ရခိုင္ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ( ALD)
( အစီရင္ခံစာဟာ ဘက္စံု ေထာင့္စံုက အေတာ္လည္းတင္ျပထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ဒီအေရးအခင္း ျဖစ္တဲ့ အေပၚမွာ လတ္တေလာျဖစ္တဲ့ အေနအထား၊ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႕ခ်ီျပီး တာစူလာတဲ့ အေန အထားေတြ ကိုပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံု တင္ျပထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီလို ျပသနာမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ဖို႕ အတြက္ အၾကံျပဳထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခုက ဒီဘဂၤလီ ေတြဟာ သူတုိ႕ကိုသူတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႕ သမုတ္ျပီး သမိုင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္ျပီး ေဟာေျပာေနတဲ့အေပၚမွာလည္း ဒီ စံုစမ္းေရးေကာ္ မရွင္က ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ဘဂၤလီဘဲ ရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း အေထာက္အထား အခိုင္အလံုနဲ႕ တင္ျပ ထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခု ရခိုင္နဲ႕ ဘဂၤလီေတြျဖစ္သြားတဲ့ ျပသနာနဲ႕ပတ္ သတ္လို႕ ႏိုင္ငံ တကာ မွာေရာ တခ်ိဳ႕အဖြဲ႕ အစည္းေတြပါ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႕ တြန္းအားေပးေနတာ ေတြရွိတယ္။ အဲဒီ ကိစၥ အေပၚမွာလည္း ေကာ္မရွင္က အတူ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ ဆိုတာ ကိုလည္း ျပတ္ျပတ္သားသား တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ အခု ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္သြားတဲ့ အေရး အခင္းမွာ ဘဂၤလီ ေတြဟာ ပထမျဖစ္တဲ့ အေနအထား ဒုတိယ ျဖစ္တဲ့ အေနအထား ေတြကို သံုးသပ္လိုက္တဲ့ အခါမွာ အတူ တူေနဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ဆိုတာကို ရခိုင္ျပည္သူ တရပ္လံုးက သိလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေကာ္မရွင္ က စံုစမ္းစစ္ေဆး တဲ့အခါ ျပည္သူေတြက တညီတညြတ္တည္း တစ္ျပိဳင္နက္ ဘဂၤလီေတြနဲ႕ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္လုိ႕ တင္ျပ ေျပာဆိုတဲ့ အတြက္ ေကာ္မရွင္ ကလည္း ေလာေလာဆယ္မွာ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏုိင္ဆိုတာကို တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘဂၤလီျပသနာနဲ႕ပတ္သတ္လို႕ ေကာ္မရွင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးခ်က္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး စံုစံုလင္လင္တင္ျပ ထားသလို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဘက္မလိုက္ဘဲ တင္ျပထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။)
ေဒၚေစာခင္တင့္ – ဥကၠဌ- ရခုိင္စာေပနဲ႕ ယဥ္ေက်းမူအသင္း (ရန္ကုန္)
( ဟုတ္ကဲ့။ က်မ အဲဒီအစီရင္ခံစာကို အဂၤလိုေရာ ျမန္မာလိုေရာ အားလံုးဖတ္ျပီးပါျပီ။ က်မ အေနနဲ႕ ေျပာရ ရင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ က်မလက္ခံပါတယ္။ ဒီ အစီရင္ခံစာ အေပၚမွာ ေၾက နပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတာေတြဟာ အမွန္ကို အမွန္တိုင္း ေရးထား တယ္လို႕ က်မယူဆတယ္။ ေရးတဲ့လူေတြနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ထိေတြ႕မႈရွိတဲ့အတြက္သူတို႕ရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေပၚမွာလည္း က်မယံုၾကည္ ပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတဲ့ စာေတြကို ၾကည့္္လိုက္တဲ့အခါ က်မကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီအေရးအခင္းအေပၚမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႕ ေရးထားတဲ့ အေပၚမွာ ရခိုင္ေတြဘက္က မွားတာကိုလည္း မွား တယ္လို႕ သူတို႕ ေထာက္ျပထားတဲ့ အေပၚမွာ က်မေထာက္ခံပါတယ္။ က်ဴးေက်ာ္တဲ့ ဘဂၤလီေတြဘက္က မွားတဲ့အမွားကို လည္း သူတို႕ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာလည္း သူတို႕က ေစ့ေစ့ငွငွ ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။ သမၼတ မွားရင္လည္းမွားတယ္လုိ႕ အားလံုးကို အျပဳသေဘာနဲ႕ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပထား တဲ့အေနနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ ဒီအစီရင္ခံစာအေပၚမွာ ေၾကနပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အေနအထား တစ္ခုကို သူ တို႕ေရးထားတာဟာ လက္ခံသင့္တဲ့ အေနနအထားမွာ အမ်ားၾကီးရွီ ပါတယ္။ တဘက္သတ္ မဆန္ပါ။)
ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ - စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
( အခ ုထုတ္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာအပိုင္းကုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သူတို႕က အၾကံျပဳခ်က္ အေနနဲ႕ လုပ္တဲ့ သဘာမ်ိဳးဆိုေတာ့ ထိုဘက္ ဒီဘက္ နည္းနည္း မွ်တ တယ္လို႕ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ ဘက္လိုက္တာမရွိဘဲ ႏွစ္ဘက္လံုးကိုေျပာထားတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သင့္ေတာ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီရင္ခံစာလို႕ ေျပာလုိ႕၇ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေရးသားထားတဲ့ သူတို႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္္ေတြ၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ၊ အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေျပာရရင္ သူတို႕ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ အပိုင္းကေတာ့ အဓိက က်မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ HRW တို႕ တျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ သူတို႕ က တစ္ဘက္ကိုဘဲ စဥ္းစား တတ္တယ္။ တစ္ဘက္ကိုဘဲ ၾကည့္တယ္။ တစ္ဘက္ ဆိုတာက ဘဂၤလီေတြရဲ႕ အေျခအေန ကိုဘဲ ေလ့လာျပီး အဲဒီဘက္က အျမင္တစ္ခုတည္းကိုဘဲ သံုးသပ္ျပီး လူ႕အခြင့္အေရး အေနနဲ႕ ေျပာၾက တယ္။ ဒီမွာဘက္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ရခို္င္ေတြဘက္ကို ခံစားေနရတဲ့အပိုင္းကို ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕ အစည္းေတြက ကိုယ္ခ်င္းစာ တရားမရွိဘဲ ဘက္လိုက္တဲ့ က႑ေတြကိုဘဲ ေတြ႕ရတဲ့ အတြက္ ဒီအစီရင္ ခံစာနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက သေဘာ မက်တဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႕ဘဲ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ေဇာဦး- ရခိုင္လူမူကြန္ယက္က
(အသံ) အစီရင္ခံစာကို စနစ္တက်လုပ္ထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခုိင္ တေထာင္ေက်ာ္ကို ေမးထားတယ္။ ဘဂၤလီ ၈၀၀ကိုလည္း ေမးထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို သမာသမတ္ က်တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ကိုလည္း အျပစ္တင္ထားတာကို နည္းနည္းေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္က ေတာ့ နည္းနည္းစိတ္ေတာ့မေကာင္းပါ။ အဲဒီမွာ ကြ်န္ေတာ္သတိထားမိတဲ့ အခ်က္တခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါကဘာ လည္းဆို ရင္ ဘဂၤလီျပႆနာနဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ အစိုးရကာသာ တာ၀န္ေျဖရွင္း မေပးဘူး ဆိုရင္ ရခိုင္ေတြအေနနဲ႕ ဒီျပသနာကို ကိုယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္႕ေျဖရွင္းဖို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤလီၾကီးစိုးမႈမရွိေအာင္ လုပ္ဖို႕ ရခိုင္ေတြကိုယ္ တိုင္ ဆံုးျဖတ္ ထားပံုရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္္ကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ေတြစိတ္မွာ ဘယ္လိုရွိလည္းဆိုရင္ ဒီဘဂၤလီျပသနာ ကို ရခိုင္ေတြရဲ႕သေဘာတူညီမႈ မပါဘဲ ဒီျပသနာကို ေျဖရွင္းလို႕ မရ။ ရခိုင္ေတြရဲ႕ သေဘာတူညီ ခ်က္နဲ႕သာ ေျဖရွင္းရမယ္ သို႕မဟုတ္လွ်င္ ေျပလည္မည မဟုတ္လို႕ ခံယူထားၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ကြ်န္ ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ အျငင္းပြားမႈ မရွိပါ။ အဲဒီဘဂၤလီျပသနာကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ ရခုိင္ေတြအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အာဏာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕သာ ဒီျပသနာ ေျပလည္ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို လက္ခံျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
ရခိုင္စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ရခိုင္ဘက္က အျမင္ သေဘာထားေတြကို လက္လွမ္းမိသေလာက္ စုေဆာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ဦးေအးသာေအာင္- ဥကၠဌ- ရခိုင္ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ( ALD)
( အစီရင္ခံစာဟာ ဘက္စံု ေထာင့္စံုက အေတာ္လည္းတင္ျပထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ဒီအေရးအခင္း ျဖစ္တဲ့ အေပၚမွာ လတ္တေလာျဖစ္တဲ့ အေနအထား၊ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႕ခ်ီျပီး တာစူလာတဲ့ အေန အထားေတြ ကိုပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံု တင္ျပထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခါ ဒီလို ျပသနာမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ဖို႕ အတြက္ အၾကံျပဳထားတာကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခုက ဒီဘဂၤလီ ေတြဟာ သူတုိ႕ကိုသူတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႕ သမုတ္ျပီး သမိုင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္ျပီး ေဟာေျပာေနတဲ့အေပၚမွာလည္း ဒီ စံုစမ္းေရးေကာ္ မရွင္က ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ဘဂၤလီဘဲ ရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း အေထာက္အထား အခိုင္အလံုနဲ႕ တင္ျပ ထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တခု ရခိုင္နဲ႕ ဘဂၤလီေတြျဖစ္သြားတဲ့ ျပသနာနဲ႕ပတ္ သတ္လို႕ ႏိုင္ငံ တကာ မွာေရာ တခ်ိဳ႕အဖြဲ႕ အစည္းေတြပါ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႕ တြန္းအားေပးေနတာ ေတြရွိတယ္။ အဲဒီ ကိစၥ အေပၚမွာလည္း ေကာ္မရွင္က အတူ ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ ဆိုတာ ကိုလည္း ျပတ္ျပတ္သားသား တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ အခု ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္သြားတဲ့ အေရး အခင္းမွာ ဘဂၤလီ ေတြဟာ ပထမျဖစ္တဲ့ အေနအထား ဒုတိယ ျဖစ္တဲ့ အေနအထား ေတြကို သံုးသပ္လိုက္တဲ့ အခါမွာ အတူ တူေနဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ဆိုတာကို ရခိုင္ျပည္သူ တရပ္လံုးက သိလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေကာ္မရွင္ က စံုစမ္းစစ္ေဆး တဲ့အခါ ျပည္သူေတြက တညီတညြတ္တည္း တစ္ျပိဳင္နက္ ဘဂၤလီေတြနဲ႕ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္လုိ႕ တင္ျပ ေျပာဆိုတဲ့ အတြက္ ေကာ္မရွင္ ကလည္း ေလာေလာဆယ္မွာ အတူေနထိုင္ဖို႕ မျဖစ္ႏုိင္ဆိုတာကို တင္ျပ ထားတာကိုေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘဂၤလီျပသနာနဲ႕ပတ္သတ္လို႕ ေကာ္မရွင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးခ်က္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး စံုစံုလင္လင္တင္ျပ ထားသလို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဘက္မလိုက္ဘဲ တင္ျပထားတာကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။)
ေဒၚေစာခင္တင့္ – ဥကၠဌ- ရခုိင္စာေပနဲ႕ ယဥ္ေက်းမူအသင္း (ရန္ကုန္)
( ဟုတ္ကဲ့။ က်မ အဲဒီအစီရင္ခံစာကို အဂၤလိုေရာ ျမန္မာလိုေရာ အားလံုးဖတ္ျပီးပါျပီ။ က်မ အေနနဲ႕ ေျပာရ ရင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ က်မလက္ခံပါတယ္။ ဒီ အစီရင္ခံစာ အေပၚမွာ ေၾက နပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတာေတြဟာ အမွန္ကို အမွန္တိုင္း ေရးထား တယ္လို႕ က်မယူဆတယ္။ ေရးတဲ့လူေတြနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ထိေတြ႕မႈရွိတဲ့အတြက္သူတို႕ရဲ႕ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေပၚမွာလည္း က်မယံုၾကည္ ပါတယ္။ သူတို႕ေရးထားတဲ့ စာေတြကို ၾကည့္္လိုက္တဲ့အခါ က်မကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီအေရးအခင္းအေပၚမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႕ ေရးထားတဲ့ အေပၚမွာ ရခိုင္ေတြဘက္က မွားတာကိုလည္း မွား တယ္လို႕ သူတို႕ ေထာက္ျပထားတဲ့ အေပၚမွာ က်မေထာက္ခံပါတယ္။ က်ဴးေက်ာ္တဲ့ ဘဂၤလီေတြဘက္က မွားတဲ့အမွားကို လည္း သူတို႕ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာလည္း သူတို႕က ေစ့ေစ့ငွငွ ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။ သမၼတ မွားရင္လည္းမွားတယ္လုိ႕ အားလံုးကို အျပဳသေဘာနဲ႕ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပထား တဲ့အေနနဲ႕ က်မအေနနဲ႕ ဒီအစီရင္ခံစာအေပၚမွာ ေၾကနပ္မႈလည္းရွိပါတယ္။ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အေနအထား တစ္ခုကို သူ တို႕ေရးထားတာဟာ လက္ခံသင့္တဲ့ အေနနအထားမွာ အမ်ားၾကီးရွီ ပါတယ္။ တဘက္သတ္ မဆန္ပါ။)
ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ - စစ္ေတြျမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
( အခ ုထုတ္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာအပိုင္းကုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သူတို႕က အၾကံျပဳခ်က္ အေနနဲ႕ လုပ္တဲ့ သဘာမ်ိဳးဆိုေတာ့ ထိုဘက္ ဒီဘက္ နည္းနည္း မွ်တ တယ္လို႕ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ ဘက္လိုက္တာမရွိဘဲ ႏွစ္ဘက္လံုးကိုေျပာထားတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ သင့္ေတာ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစီရင္ခံစာလို႕ ေျပာလုိ႕၇ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေရးသားထားတဲ့ သူတို႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္္ေတြ၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ၊ အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေျပာရရင္ သူတို႕ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ အပိုင္းကေတာ့ အဓိက က်မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ HRW တို႕ တျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ သူတို႕ က တစ္ဘက္ကိုဘဲ စဥ္းစား တတ္တယ္။ တစ္ဘက္ကိုဘဲ ၾကည့္တယ္။ တစ္ဘက္ ဆိုတာက ဘဂၤလီေတြရဲ႕ အေျခအေန ကိုဘဲ ေလ့လာျပီး အဲဒီဘက္က အျမင္တစ္ခုတည္းကိုဘဲ သံုးသပ္ျပီး လူ႕အခြင့္အေရး အေနနဲ႕ ေျပာၾက တယ္။ ဒီမွာဘက္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ရခို္င္ေတြဘက္ကို ခံစားေနရတဲ့အပိုင္းကို ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕ အစည္းေတြက ကိုယ္ခ်င္းစာ တရားမရွိဘဲ ဘက္လိုက္တဲ့ က႑ေတြကိုဘဲ ေတြ႕ရတဲ့ အတြက္ ဒီအစီရင္ ခံစာနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက သေဘာ မက်တဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႕ဘဲ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႕ သံုးသပ္မိပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ေဇာဦး- ရခိုင္လူမူကြန္ယက္က
(အသံ) အစီရင္ခံစာကို စနစ္တက်လုပ္ထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခုိင္ တေထာင္ေက်ာ္ကို ေမးထားတယ္။ ဘဂၤလီ ၈၀၀ကိုလည္း ေမးထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို သမာသမတ္ က်တာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ကိုလည္း အျပစ္တင္ထားတာကို နည္းနည္းေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ္က ေတာ့ နည္းနည္းစိတ္ေတာ့မေကာင္းပါ။ အဲဒီမွာ ကြ်န္ေတာ္သတိထားမိတဲ့ အခ်က္တခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါကဘာ လည္းဆို ရင္ ဘဂၤလီျပႆနာနဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ အစိုးရကာသာ တာ၀န္ေျဖရွင္း မေပးဘူး ဆိုရင္ ရခိုင္ေတြအေနနဲ႕ ဒီျပသနာကို ကိုယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္႕ေျဖရွင္းဖို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤလီၾကီးစိုးမႈမရွိေအာင္ လုပ္ဖို႕ ရခိုင္ေတြကိုယ္ တိုင္ ဆံုးျဖတ္ ထားပံုရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္္ကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ရခိုင္ေတြစိတ္မွာ ဘယ္လိုရွိလည္းဆိုရင္ ဒီဘဂၤလီျပသနာ ကို ရခိုင္ေတြရဲ႕သေဘာတူညီမႈ မပါဘဲ ဒီျပသနာကို ေျဖရွင္းလို႕ မရ။ ရခိုင္ေတြရဲ႕ သေဘာတူညီ ခ်က္နဲ႕သာ ေျဖရွင္းရမယ္ သို႕မဟုတ္လွ်င္ ေျပလည္မည မဟုတ္လို႕ ခံယူထားၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ကြ်န္ ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ အျငင္းပြားမႈ မရွိပါ။ အဲဒီဘဂၤလီျပသနာကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ ရခုိင္ေတြအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အာဏာရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ ကြ်န္ေတာ္တို႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕သာ ဒီျပသနာ ေျပလည္ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို လက္ခံျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
No comments :
Post a Comment