ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္တြင္ ျမန္မာစစ္တပ္ ပါ၀င္ရန္ ကမ္းလွမ္းမႈ HRW ေ၀ဖန္

ျမန္မာစစ္တပ္ကို ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တပ္ဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္ရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ (HRW) က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္လိုက္သည္။

မၾကာေသးခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔သြားေရာက္ခဲ့ေသာ ကုလသမဂၢ အေတြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အထူးအႀကံ ေပး မစၥတာ ဗီေဂ်နမ္ဘီယာက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အား ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္တြင္ ပါဝင္ရန္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကုိ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။

ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ကမာၻေပၚတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈအမ်ားဆံုး ျဖစ္ၿပီး အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈ၊ ကေလး စစ္သား အသံုးျပဳမႈ၊ လိင္ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းမႈႏွင့္ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား၊ အျခားေသာ က်ဴးလြန္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း HRW က မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔ ရက္စြဲျဖင့္ ကုသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းသုိ႔ ေပးပို႔ေသာ ထုတ္ျပန္ခ်က္ စာ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိ႔အျပင္ ျမန္မာအစုိးရသည္ ျမန္မာစစ္သားမ်ား၏ စစ္ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ေနျခင္းမ်ားအေပၚ တာဝန္ယူကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမႈလည္း မရွိေသးေၾကာင္း HRW က ေထာက္ျပသည္။

“ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အရပ္သားေတြအေပၚ အကာအကြယ္ေပးမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္း ဆုိးဆုိးဝါးဝါး ရွိေနမႈေတြက ကမာၻတခြင္ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ဖြဲ႕ထားတဲ့ ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တပ္ဆုိတဲ့ စံကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ပံုပ်က္ သြားေစ တယ္”ဟု HRW ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ုိက္တာ ကင္းနက္ ႐ုိ႕သ္က ေျပာသည္။

သူက ဆက္ၿပီး ကုလသမဂၢအေနႏွင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္တြင္ ထည့္သြင္းလုိက္မည္ဆုိပါက ကုလသမဂၢ၏ ပဋိညာဥ္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားကို ပ်က္စီး ယုိယြင္းသြားရန္ စြန္႔စားလုိက္ျခင္းျဖစ္၍ စုိးရိမ္စရာ အေျခအေန ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း လည္း သတိေပးထားသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က တုိင္းျပည္အာဏာကို သိမ္းၿပီးကတည္းက စနစ္တက် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳး ေဖာက္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ေနေၾကာင္းလည္း HRW ေၾကညာခ်က္က ဆုိသည္။

ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ရွိခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မၾကာမီက စတင္၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ္ လည္း ျမန္မာစစ္တပ္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မလုပ္ေဆာင္ေသးေၾကာင္းလည္း HRW က ေျပာသည္။

စစ္အစုိးရ ေရးဆြဲထားေသာ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္လည္း ျမန္မာစစ္တပ္၏ အတိတ္ကက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ား အေပၚ တရားဝင္ အကာအကြယ္ ေပးထားေၾကာင္း၊ ထုိ႔အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားသည္ စစ္တပ္အတြင္း ယဥ္ေက်းမႈ တခုကဲ့သို႔ နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္း စိမ့္ဝင္ေနေၾကာင္း HRW က ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။

ထုိ႔အျပင္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနေသာ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားယေန႔အထိ ဆက္တုိက္ က်ဴးလြန္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းရွိ အရပ္သားမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္မႈမ်ားလည္း ရွိ

ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း HRW က ေထာက္ျပသည္။

ယခုကဲ့သုိ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာစစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အထင္အရွား ရွိေနသည္ကို ကုလသမဂၢ၏ အစီ အစဥ္တြင္ ျမန္မာစစ္သားမ်ား ထည့္သြင္းမည္ဆုိပါက အလြန္စြန္႔စားျခင္းျဖစ္ၿပီး ကုလ သမဂၢ အလံေတာ္ေအာက္တြင္ လူ႔အခြင့္ အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္ရန္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရမႈ ပ်က္ကြက္မည္ဟုလည္း HRW က ဆိုသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္၏ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳေနမႈသည္ စိုးရိမ္စရာတခုလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လက ျမန္မာအစုိးရသည္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ကေလး စစ္သား အဆံုးသတ္ေရး လုပ္ငန္းစီမံကိန္းတခုကို လက္မွတ္ေရး ထုိးခ့ဲေၾကာင္းလည္း ပါရွိသည္။

အဆုိပါ စီမံခ်က္မွာ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္တြင္ ကေလးစစ္သားမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး ကေလးစစ္သား တပ္သားသစ္ စုေဆာင္းမႈကိုလည္း အဆံုးသတ္ေရး သေဘာတူညီမႈျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာစစ္တပ္အတြင္းမွ ကေလးစစ္သား အနည္းငယ္ကိုသာ ျပန္လႊတ္ျပခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ကေလးစစ္သား တပ္ သားသစ္ စုေဆာင္မႈမ်ား ဆက္လုပ္ေနသည့္ အေထာက္အထားမ်ား ကုလသမဂၢ၌ ရွိေၾကာင္း HRW ထုတ္ျပန္ခ်က္က ဆုိသည္။

ထို႔အျပင္ ကေလးစစ္သား အျဖစ္ ဟန္ေဆာင္ခိုင္းကာ အိမ္ ျပန္ပို႔ ေပးသည္ဟု အခမ္းအနားျပဳလုပ္ လွည့္ဖ်ားျခင္းမ်ားကို ILO ႏွင့္ အျခား အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေတြ႔ရွိထားေၾကာင္း HRW ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ Brad Adams ၏ ေျပာၾကားခ်က္ကိုလည္း ဘီဘီစီ သတင္းတရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုကဲ့သို႔ အေျခအေနဆုိးမ်ား ဆက္လက္ရွိေနဆဲ ျမန္္မာစစ္တပ္ကို ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္တြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢအေနျဖင့္ ရွက္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား အဆံုးသတ္သင့္ေၾကာင္း HRW ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ုိက္တာ ႐ုိ႕သ္ က ေျပာဆိုသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္ကို ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တပ္ဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္ရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ (HRW) က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္လိုက္သည္။

မၾကာေသးခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔သြားေရာက္ခဲ့ေသာ ကုလသမဂၢ အေတြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အထူးအႀကံ ေပး မစၥတာ ဗီေဂ်နမ္ဘီယာက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အား ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္တြင္ ပါဝင္ရန္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကုိ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။

ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ကမာၻေပၚတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈအမ်ားဆံုး ျဖစ္ၿပီး အဓမၼ လုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈ၊ ကေလး စစ္သား အသံုးျပဳမႈ၊ လိင္ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းမႈႏွင့္ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား၊ အျခားေသာ က်ဴးလြန္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း HRW က မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔ ရက္စြဲျဖင့္ ကုသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းသုိ႔ ေပးပို႔ေသာ ထုတ္ျပန္ခ်က္ စာ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိ႔အျပင္ ျမန္မာအစုိးရသည္ ျမန္မာစစ္သားမ်ား၏ စစ္ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ေနျခင္းမ်ားအေပၚ တာဝန္ယူကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမႈလည္း မရွိေသးေၾကာင္း HRW က ေထာက္ျပသည္။

“ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အရပ္သားေတြအေပၚ အကာအကြယ္ေပးမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္း ဆုိးဆုိးဝါးဝါး ရွိေနမႈေတြက ကမာၻတခြင္ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ဖြဲ႕ထားတဲ့ ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တပ္ဆုိတဲ့ စံကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ပံုပ်က္ သြားေစ တယ္”ဟု HRW ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ုိက္တာ ကင္းနက္ ႐ုိ႕သ္က ေျပာသည္။

သူက ဆက္ၿပီး ကုလသမဂၢအေနႏွင့္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္တြင္ ထည့္သြင္းလုိက္မည္ဆုိပါက ကုလသမဂၢ၏ ပဋိညာဥ္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားကို ပ်က္စီး ယုိယြင္းသြားရန္ စြန္႔စားလုိက္ျခင္းျဖစ္၍ စုိးရိမ္စရာ အေျခအေန ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း လည္း သတိေပးထားသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က တုိင္းျပည္အာဏာကို သိမ္းၿပီးကတည္းက စနစ္တက် က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳး ေဖာက္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ေနေၾကာင္းလည္း HRW ေၾကညာခ်က္က ဆုိသည္။

ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ရွိခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မၾကာမီက စတင္၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ္ လည္း ျမန္မာစစ္တပ္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မလုပ္ေဆာင္ေသးေၾကာင္းလည္း HRW က ေျပာသည္။

စစ္အစုိးရ ေရးဆြဲထားေသာ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္လည္း ျမန္မာစစ္တပ္၏ အတိတ္ကက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ား အေပၚ တရားဝင္ အကာအကြယ္ ေပးထားေၾကာင္း၊ ထုိ႔အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားသည္ စစ္တပ္အတြင္း ယဥ္ေက်းမႈ တခုကဲ့သို႔ နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္း စိမ့္ဝင္ေနေၾကာင္း HRW က ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။

ထုိ႔အျပင္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနေသာ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားယေန႔အထိ ဆက္တုိက္ က်ဴးလြန္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းရွိ အရပ္သားမ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္မႈမ်ားလည္း ရွိ

ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း HRW က ေထာက္ျပသည္။

ယခုကဲ့သုိ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာစစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား အထင္အရွား ရွိေနသည္ကို ကုလသမဂၢ၏ အစီ အစဥ္တြင္ ျမန္မာစစ္သားမ်ား ထည့္သြင္းမည္ဆုိပါက အလြန္စြန္႔စားျခင္းျဖစ္ၿပီး ကုလ သမဂၢ အလံေတာ္ေအာက္တြင္ လူ႔အခြင့္ အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္ရန္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရမႈ ပ်က္ကြက္မည္ဟုလည္း HRW က ဆိုသည္။

ျမန္မာစစ္တပ္၏ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳေနမႈသည္ စိုးရိမ္စရာတခုလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လက ျမန္မာအစုိးရသည္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ကေလး စစ္သား အဆံုးသတ္ေရး လုပ္ငန္းစီမံကိန္းတခုကို လက္မွတ္ေရး ထုိးခ့ဲေၾကာင္းလည္း ပါရွိသည္။

အဆုိပါ စီမံခ်က္မွာ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္တြင္ ကေလးစစ္သားမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး ကေလးစစ္သား တပ္သားသစ္ စုေဆာင္းမႈကိုလည္း အဆံုးသတ္ေရး သေဘာတူညီမႈျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာစစ္တပ္အတြင္းမွ ကေလးစစ္သား အနည္းငယ္ကိုသာ ျပန္လႊတ္ျပခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ကေလးစစ္သား တပ္ သားသစ္ စုေဆာင္မႈမ်ား ဆက္လုပ္ေနသည့္ အေထာက္အထားမ်ား ကုလသမဂၢ၌ ရွိေၾကာင္း HRW ထုတ္ျပန္ခ်က္က ဆုိသည္။

ထို႔အျပင္ ကေလးစစ္သား အျဖစ္ ဟန္ေဆာင္ခိုင္းကာ အိမ္ ျပန္ပို႔ ေပးသည္ဟု အခမ္းအနားျပဳလုပ္ လွည့္ဖ်ားျခင္းမ်ားကို ILO ႏွင့္ အျခား အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေတြ႔ရွိထားေၾကာင္း HRW ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ Brad Adams ၏ ေျပာၾကားခ်က္ကိုလည္း ဘီဘီစီ သတင္းတရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုကဲ့သို႔ အေျခအေနဆုိးမ်ား ဆက္လက္ရွိေနဆဲ ျမန္္မာစစ္တပ္ကို ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္တြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢအေနျဖင့္ ရွက္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား အဆံုးသတ္သင့္ေၾကာင္း HRW ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ုိက္တာ ႐ုိ႕သ္ က ေျပာဆိုသည္။