အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို တစ္ႏႇစ္ထပ္မံ ဆိုင္းငံ့လိုက္သည့္အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အခ်ိဳ႕မႇအပ အမ်ားစု L/C ဖြင့္ခြင့္ မရရႇိေသး

အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မႇတ္ထားေသာ စီးပြားေရးပိတ္ပင္မႈကို တစ္ႏႇစ္ထပ္မံ ဆိုင္းငံ့လိုက္ေသာေၾကာင့္ ျပည္ပတင္ပို႕ေသာ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအားလံုး L/C ဖြင့္ခြင့္မရဘဲ အခ်ိဳ႕သာ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားႏႇင့္ ဘဏ္မ်ားကိုသာ နားလည္မႈႏႇင့္ case by case ခြင့္ျပဳေပးေန...သည့္ အဆင့္ေလာက္သာ ရႇိေသးေၾကာင္း သတင္းရရႇိပါသည္။

''LC ကေတာ့ အမႇန္အတုိင္း ေျပာရရင္ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ အတြက္ အက်ိဳးရႇိတယ္ ဆိုေပမဲ့ sanction လြတ္မႇပဲ သူ႕ကိုအျပည့္အ၀ အသံုးခ်ခြင့္ရမႇာပါ။ ဒါေၾကာင့္ export မႇာေတာ့ ေလာေလာဆယ္ TT နဲ႔ပဲသြားေနတာ မ်ားပါတယ္။ TT နဲ႕ ပို႕ရတာက်ေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္ကို ႏႇစ္ရင္းရင္းခုိင္းသလို ျဖစ္တယ္။ အခု L/C စနစ္ကို ေျပာင္းႏိုင္ရင္ ဒါေတြမလိုေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္အေပၚမႇာပဲ မူတည္ေနပါတယ္။ အားလံုး ဒီအက်ိဳးေက်းဇူးကို ရဖို႕က်ေတာ့ totally relax ျဖစ္မႇပဲရမႇာပါ။ တစ္ခါတုန္းကေတာ့ ေငြေရးေၾကးေရးနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ခြင့္ျပဳေပးတယ္လို႕ သူတို႕ဘက္က ေၾကညာထားေပမဲ့ အခုထိေတာ့ အရင္တုန္းက ပံုစံအတိုင္း သြားေနရတုန္းပါပဲ'' ဟု စီးပြားေရးႏႇင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနမႇ အၾကံေပးျဖစ္သူ ေဒါက္တာေမာင္ေအာင္က ေျပာျပခဲ့သည္။

ယင္းကဲ့သို႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို သက္တမ္းတိုးလိုက္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္တြင္းရႇိ ဘဏ္ေလးဘဏ္ျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္ (MEB)၊ Myanmar Investment and commercial Bank၊ Asia Green Development Bank (AGD) ႏႇင့္ ဧရာ၀တီဘဏ္တို႔အား ကန္႔သတ္မႈမ်ားကို ဖယ္ရႇားေပးထားေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

''အေမရိကန္က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ sanction နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး သိပ္ၿပီး မတင္းၾကပ္ေတာ့ေပမဲ့ ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရႇင္ အမ်ားစုကေတာ့ L/C နဲ႕ မသြားႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ export မႇာ TT ကို သံုးေနၾကတုန္းပါပဲ။ ဒီလို TT သံုးတာကလည္း ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ကုန္သည္ေတြ မနစ္နာဖို႔ပါ။ အလိမ္မခံရေအာင္ ပို႔ခိုင္းတဲ့သေဘာပါ။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္းၾကေတာ့လည္း သူတို႔ကိုယ္တိုင္ မထည့္ၾကပါဘူး။ ဥပမာ အေမရိကန္က sanction လုပ္ထားတဲ့ေတာက္ေလ်ာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက MFTB နဲ႕ စင္ကာပူက UOB ( United Oversee Bank) နဲ႔ OCBC(Oversea China Bank) ကေနတဆင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာကပဲ ေရာင္းတယ္ဆိုပါေတာ့ TT နဲ႔ အိႏၵိယကို ပို႔တဲ့အခါ ျမန္မာလုပ္ငန္းရႇင္ကိုယ္တိုင္ မထည့္ပါဘူး။ စင္ကာပူက ပြဲစားကုမၸဏီေတြပဲ ၀င္ထည့္ေပးသြားတာ။ ဒီအတြက္ ပြဲစားခကုန္တာေတြေတာ့ ရႇိပါတယ္။ ျဖစ္နိုင္ရင္ LC ကို ကုန္သည္တိုင္းဖြင့္လို႕ ရရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့'' ဟု ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ကုန္သည္မ်ားႏႇင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္မႇ တာ၀န္ရႇိသူ တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏႇင့္မူ လတ္တေလာ အေျခအေနတြင္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားနႇင့္ ကုန္သြယ္ရာတြင္ အခက္အခဲမ်ားမ်ား မရႇိေတာ့ေၾကာင္း၊ အီးယူေငြေၾကးသံုး ကုန္သြယ္မႈမ်ားႏႇင့္ အျခားေငြေၾကးသံုး ကုန္သြယ္မႈမ်ား အဆင္ေျပေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။

'' အခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းေတြက သူ႕နည္းသူ႔ဟန္နဲ႔ သူလုပ္လို႔ရေနတာရႇိတယ္။ ဘဏ္ေတြထဲမႇာလည္း လုပ္ရဲတဲ့ ဘဏ္ေတြရႇိတယ္။ ႏိုင္ငံထဲမႇာလဲ လက္ခံတဲ့ နားလည္မႈနဲ႕ လက္ခံေပးတဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ရႇိတယ္။ ဥပမာ ဂ်ပန္ဆို မရေသးဘူး၊ ဒါမ်ိဳးလည္းရႇိတယ္'' ဟု စီးပြားေရးႏႇင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနမႇ တာ၀န္ရႇိသူ တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။

အေမရိကန္အေနႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးႏႇင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေျဖေလ်ာ့ေပးမႈမ်ား လုပ္ေနေသာ္လည္း အလံုးစံု ေျဖေလ်ာ့ေပးေနေသာ အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ case by case သာ နားလည္မႈႏႇင့္ ေျဖေလ်ာ့ေပးေနေၾကာင္း သိရႇိရသည္။ ယခုအႀကိမ္ အေမရိကန္အေနျဖင့္ ျပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ revise ျပဳလုပ္ထားျပီး ဆိုင္းငံ့ေပးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မႇတ္ထားသည့္ targeted sanctions ကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၃ မတ္လ ႏႇစ္ရက္ေန႕တြင္ ထပ္မံသက္တမ္း တိုးလိုက္ေၾကာင္း၊ အဆိုပါ sanctions မႇာ ယခင္စစ္အစိုးရ အပါအ၀င္ စစ္အစိုးရနႇင့္ နီးစပ္ပတ္သက္သူမ်ားအား ရည္ရြယ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းႏႇင့္ ယင္းကဲ့သို႕ စိစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ေျဖေလ်ာ့ေပးႏိုင္ေသာ္လည္း အျခားတစ္ဖက္တြင္ လက္ရႇိျမန္မာအစိုးရမႇ ေပးထားေသာ ကတိက၀တ္မ်ားကို မလိုက္နာႏုိင္ပါက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈကို ျပန္လည္ခ်မႇတ္ႏိုင္ေသာ ျပ႒န္းသတ္မႇတ္ခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။ အေမရိကန္ႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကား၊ ယခုအခါ ပိုမိုေႏြးေထြးေသာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ရႇိေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအား သတိထား ေစာင့္ၾကည့္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး အီးယူႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ အလံုးစံု ေျဖေလ်ာ့ေပးသြားမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။

ထိုကဲ့သို႕ေသာ အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ လတ္တေလာတြင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မႈကို အလံုးစံုဖြင့္ေပးျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ နားလည္မႈႏွင့္သာ case by case ခြင့္ျပဳေပးသြားႏိုင္ေသးေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္

အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မႇတ္ထားေသာ စီးပြားေရးပိတ္ပင္မႈကို တစ္ႏႇစ္ထပ္မံ ဆိုင္းငံ့လိုက္ေသာေၾကာင့္ ျပည္ပတင္ပို႕ေသာ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားအားလံုး L/C ဖြင့္ခြင့္မရဘဲ အခ်ိဳ႕သာ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ားႏႇင့္ ဘဏ္မ်ားကိုသာ နားလည္မႈႏႇင့္ case by case ခြင့္ျပဳေပးေန...သည့္ အဆင့္ေလာက္သာ ရႇိေသးေၾကာင္း သတင္းရရႇိပါသည္။

''LC ကေတာ့ အမႇန္အတုိင္း ေျပာရရင္ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ အတြက္ အက်ိဳးရႇိတယ္ ဆိုေပမဲ့ sanction လြတ္မႇပဲ သူ႕ကိုအျပည့္အ၀ အသံုးခ်ခြင့္ရမႇာပါ။ ဒါေၾကာင့္ export မႇာေတာ့ ေလာေလာဆယ္ TT နဲ႔ပဲသြားေနတာ မ်ားပါတယ္။ TT နဲ႕ ပို႕ရတာက်ေတာ့ လုပ္ငန္းရႇင္ကို ႏႇစ္ရင္းရင္းခုိင္းသလို ျဖစ္တယ္။ အခု L/C စနစ္ကို ေျပာင္းႏိုင္ရင္ ဒါေတြမလိုေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္အေပၚမႇာပဲ မူတည္ေနပါတယ္။ အားလံုး ဒီအက်ိဳးေက်းဇူးကို ရဖို႕က်ေတာ့ totally relax ျဖစ္မႇပဲရမႇာပါ။ တစ္ခါတုန္းကေတာ့ ေငြေရးေၾကးေရးနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ခြင့္ျပဳေပးတယ္လို႕ သူတို႕ဘက္က ေၾကညာထားေပမဲ့ အခုထိေတာ့ အရင္တုန္းက ပံုစံအတိုင္း သြားေနရတုန္းပါပဲ'' ဟု စီးပြားေရးႏႇင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနမႇ အၾကံေပးျဖစ္သူ ေဒါက္တာေမာင္ေအာင္က ေျပာျပခဲ့သည္။

ယင္းကဲ့သို႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို သက္တမ္းတိုးလိုက္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္တြင္းရႇိ ဘဏ္ေလးဘဏ္ျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္ (MEB)၊ Myanmar Investment and commercial Bank၊ Asia Green Development Bank (AGD) ႏႇင့္ ဧရာ၀တီဘဏ္တို႔အား ကန္႔သတ္မႈမ်ားကို ဖယ္ရႇားေပးထားေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

''အေမရိကန္က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ sanction နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး သိပ္ၿပီး မတင္းၾကပ္ေတာ့ေပမဲ့ ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရႇင္ အမ်ားစုကေတာ့ L/C နဲ႕ မသြားႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ export မႇာ TT ကို သံုးေနၾကတုန္းပါပဲ။ ဒီလို TT သံုးတာကလည္း ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ကုန္သည္ေတြ မနစ္နာဖို႔ပါ။ အလိမ္မခံရေအာင္ ပို႔ခိုင္းတဲ့သေဘာပါ။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္းၾကေတာ့လည္း သူတို႔ကိုယ္တိုင္ မထည့္ၾကပါဘူး။ ဥပမာ အေမရိကန္က sanction လုပ္ထားတဲ့ေတာက္ေလ်ာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက MFTB နဲ႕ စင္ကာပူက UOB ( United Oversee Bank) နဲ႔ OCBC(Oversea China Bank) ကေနတဆင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာကပဲ ေရာင္းတယ္ဆိုပါေတာ့ TT နဲ႔ အိႏၵိယကို ပို႔တဲ့အခါ ျမန္မာလုပ္ငန္းရႇင္ကိုယ္တိုင္ မထည့္ပါဘူး။ စင္ကာပူက ပြဲစားကုမၸဏီေတြပဲ ၀င္ထည့္ေပးသြားတာ။ ဒီအတြက္ ပြဲစားခကုန္တာေတြေတာ့ ရႇိပါတယ္။ ျဖစ္နိုင္ရင္ LC ကို ကုန္သည္တိုင္းဖြင့္လို႕ ရရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့'' ဟု ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ကုန္သည္မ်ားႏႇင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရႇင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္မႇ တာ၀န္ရႇိသူ တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏႇင့္မူ လတ္တေလာ အေျခအေနတြင္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားနႇင့္ ကုန္သြယ္ရာတြင္ အခက္အခဲမ်ားမ်ား မရႇိေတာ့ေၾကာင္း၊ အီးယူေငြေၾကးသံုး ကုန္သြယ္မႈမ်ားႏႇင့္ အျခားေငြေၾကးသံုး ကုန္သြယ္မႈမ်ား အဆင္ေျပေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။

'' အခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းေတြက သူ႕နည္းသူ႔ဟန္နဲ႔ သူလုပ္လို႔ရေနတာရႇိတယ္။ ဘဏ္ေတြထဲမႇာလည္း လုပ္ရဲတဲ့ ဘဏ္ေတြရႇိတယ္။ ႏိုင္ငံထဲမႇာလဲ လက္ခံတဲ့ နားလည္မႈနဲ႕ လက္ခံေပးတဲ့ ႏိုင္ငံလည္း ရႇိတယ္။ ဥပမာ ဂ်ပန္ဆို မရေသးဘူး၊ ဒါမ်ိဳးလည္းရႇိတယ္'' ဟု စီးပြားေရးႏႇင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနမႇ တာ၀န္ရႇိသူ တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။

အေမရိကန္အေနႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးႏႇင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေျဖေလ်ာ့ေပးမႈမ်ား လုပ္ေနေသာ္လည္း အလံုးစံု ေျဖေလ်ာ့ေပးေနေသာ အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ case by case သာ နားလည္မႈႏႇင့္ ေျဖေလ်ာ့ေပးေနေၾကာင္း သိရႇိရသည္။ ယခုအႀကိမ္ အေမရိကန္အေနျဖင့္ ျပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ revise ျပဳလုပ္ထားျပီး ဆိုင္းငံ့ေပးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မႇတ္ထားသည့္ targeted sanctions ကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၃ မတ္လ ႏႇစ္ရက္ေန႕တြင္ ထပ္မံသက္တမ္း တိုးလိုက္ေၾကာင္း၊ အဆိုပါ sanctions မႇာ ယခင္စစ္အစိုးရ အပါအ၀င္ စစ္အစိုးရနႇင့္ နီးစပ္ပတ္သက္သူမ်ားအား ရည္ရြယ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းႏႇင့္ ယင္းကဲ့သို႕ စိစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ေျဖေလ်ာ့ေပးႏိုင္ေသာ္လည္း အျခားတစ္ဖက္တြင္ လက္ရႇိျမန္မာအစိုးရမႇ ေပးထားေသာ ကတိက၀တ္မ်ားကို မလိုက္နာႏုိင္ပါက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈကို ျပန္လည္ခ်မႇတ္ႏိုင္ေသာ ျပ႒န္းသတ္မႇတ္ခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။ အေမရိကန္ႏႇင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကား၊ ယခုအခါ ပိုမိုေႏြးေထြးေသာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ရႇိေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအား သတိထား ေစာင့္ၾကည့္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး အီးယူႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ အလံုးစံု ေျဖေလ်ာ့ေပးသြားမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။

ထိုကဲ့သို႕ေသာ အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ လတ္တေလာတြင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕မႈကို အလံုးစံုဖြင့္ေပးျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ နားလည္မႈႏွင့္သာ case by case ခြင့္ျပဳေပးသြားႏိုင္ေသးေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္