ဦး၀င္းတင္ (Photo from U Win Tin Foundation)
အခုရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့တဲ့
သတင္းစာဆရာႀကီး ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ဟာ ရဲစြမ္းသတၱိ အျပည့္အ၀ရွိၿပီး၊
အမွန္တရားကို ေျပာရဲတဲ့သူ၊ သူ႔ယံုၾကည္ခ်က္အတြက္ ခိုင္မာျပတ္သားစြာ
ရပ္တည္သူတဦးျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ထိေတြ႔ဖူးသူ
ျပည္ပပုဂၢိဳလ္ေတြက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ပါေမာကၡ David Steinberg
နဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ Tomas Ojae Quintana တုိ႔ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Georgetown တကၠသုိလ္မွာ ပညာအရွိန္အ၀ါ ႀကီးမားလွတဲ့ ပါေမာကၡ David Steinberg ဟာ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဦး၀င္းတင္ရဲ႕ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြကုိေတာ့ သူက အခုလုိ စတင္ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“ဦး၀င္းတင္ဟာ သိပ္ကုိ ရဲရင့္တဲ့ လူတေယာက္၊ NLD အမႈေဆာင္ေတြထဲမွာ က်ေနာ္သိသေလာက္ အျပတ္သားဆုံးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္လည္းေတာ္တယ္၊ ဘ၀ကုိျမႇဳပ္ႏွံလုပ္ကုိင္ခဲ့သလုိ၊ အမ်ားဆုံး ေပးဆပ္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ သူ႔အေၾကာင္း မၾကာခန ေတြးမိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္နဲ႔ လူခ်င္းဆုံဖူးပါသလားခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ “ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ အစက က်ေနာ္ သူ႔ကုိ မသိပါဘူး။ က်ေနာ္ ျမန္မာျပည္ကုိ ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္တုိင္းလုိလုိ သူကေထာင္ထဲမွာပဲ ရွိေနခဲ့တာပါ။ ဆုိေတာ့ သူ႔ကုိေတြ႔တဲ့အခါတုိင္း သူမွန္းမသိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမွန္းသိၿပီး တကယ္ေတြ႔လာရေတာ့ သူဟာ သိပ္ကုိျပတ္သားတဲ့လူဆုိတာ သိရပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အေမြအႏွစ္ Legacy ဟာ ဘာေတြျဖစ္မယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ “သူခ်မွတ္ ျပသသြားတာကေတာ့ လြတ္လပ္မႈရဲ႕ခြန္အား၊ ယုံၾကည္မႈအေပၚ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ၿပီး ေဖာ္ထုတ္ရဲျခင္း၊ ယုံၾကည္ခ်က္အေပၚ တသက္လုံး ျမႇဳပ္ႏွံသြားတာ၊ စိတ္ဓာတ္အရည္အေသြးေကာင္း ျပသသြားတာေတြပါပဲ။ အရာတုိင္းမွာ သူနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ် သေဘာတူညီဖုိ႔ မလုိပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက ကုိယ္က်င့္ စ႐ုိက္လကၡဏာ ခြန္အားႀကီးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတုိင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ သိပ္ကုိအေရးပါတဲ့ ကိစၥပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီအခ်က္ကုိ ဦး၀င္းတင္က ျပသသြားခဲ့ပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အဓိက သေဘာကဲြတယ္္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ အေပၚက ခ်မွတ္ေပးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ ဆရာဦး၀င္းတင္က လက္မခံလုိျခင္းပဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ “ဒါ့ေၾကာင့္ ေျပာတာေပါ့၊ သူနဲ႔ သေဘာတူရမယ္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကုိအထင္ႀကီးရတယ္၊ ေလးစားရပါတယ္။ ဒါကအေရးႀကီးပါတယ္။ သေဘာတူဖုိ႔က အေရးမႀကီးပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္မွာ ကုိယ့္အယူအဆကုိ ဥာဏ္ပညာသုံးၿပီးေတာ့ ေျပာျပေဆြးေႏြးႏုိင္တယ္၊ သူမ်ားကုိ ရွင္းလင္းျပႏုိင္တယ္။ ဒါေတြက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ ဦး၀င္းတင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။”
ဆက္လက္ၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojae Quintana ကလည္း ဆရာဦး၀င္းတင္ကုိ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“က်ေနာ္ေထာင္ထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးကေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ ၁၉ ႏွစ္ က်ခံထားရတဲ့ ဦး၀င္းတင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံႏုိင္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ သိပ္အံ့အားသင့္ရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕မူ၀ါဒအေပၚ ျပတ္သားတဲ့ ရပ္တည္မႈဟာလည္း ခုိင္ၿမဲလွပါတယ္။ က်ေနာ္ သူနဲ႔ေတြ႔ၿပီး သူလြတ္ေျမာက္လာလုိ႔ အထူး၀မ္းေျမာက္ခဲ့ရပါတယ္။ လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေတာ့လည္း ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒီအေရးေတြအတြက္ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေျခကုပ္စခန္းႀကီးတခု၊ မၿပိဳလဲႏုိင္တဲ့ ခံတပ္ႀကီးတခုပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္၊ အနာဂတ္အတြက္ သိပ္အေရးပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။”
ဆရာဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာ အေမြအႏွစ္ကုိလည္း ပါေမာကၡ ကင္တားနားက အခုလုိ သုံးသပ္ျပပါတယ္။
“တုိင္းျပည္အတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းက ေသြဖီမသြားဖုိ႔၊ ေတြေ၀မေနဖ႔ုိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခြင့္၊ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္တုိ႔အတြက္ သူ႔ဘ၀မွာ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ စေတး ေပးဆပ္ခဲ့တဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကေရာ စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကပါ ဒီအခ်က္ကုိ မေမ့သင့္ပါဘူး။ ဒါဟာ သူထားရစ္တဲ့ အေမြအႏွစ္ပါ။ သူ႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ေတြအတုိင္း ပုိမုိ စုစည္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ သူ႔ကုိ ဂုဏ္ျပဳသင့္ပါတယ္။”
အလားတူစြာပဲ နယ္စည္းမထား သတင္းေထာက္မ်ား အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Benjamin Ismail ကလည္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္ ဦး၀င္းတင္ ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ တုိက္ပဲြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ ရွင္သန္ဆဲဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Georgetown တကၠသုိလ္မွာ ပညာအရွိန္အ၀ါ ႀကီးမားလွတဲ့ ပါေမာကၡ David Steinberg ဟာ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဦး၀င္းတင္ရဲ႕ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြကုိေတာ့ သူက အခုလုိ စတင္ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“ဦး၀င္းတင္ဟာ သိပ္ကုိ ရဲရင့္တဲ့ လူတေယာက္၊ NLD အမႈေဆာင္ေတြထဲမွာ က်ေနာ္သိသေလာက္ အျပတ္သားဆုံးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္လည္းေတာ္တယ္၊ ဘ၀ကုိျမႇဳပ္ႏွံလုပ္ကုိင္ခဲ့သလုိ၊ အမ်ားဆုံး ေပးဆပ္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ သူ႔အေၾကာင္း မၾကာခန ေတြးမိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္နဲ႔ လူခ်င္းဆုံဖူးပါသလားခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ “ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ အစက က်ေနာ္ သူ႔ကုိ မသိပါဘူး။ က်ေနာ္ ျမန္မာျပည္ကုိ ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္တုိင္းလုိလုိ သူကေထာင္ထဲမွာပဲ ရွိေနခဲ့တာပါ။ ဆုိေတာ့ သူ႔ကုိေတြ႔တဲ့အခါတုိင္း သူမွန္းမသိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမွန္းသိၿပီး တကယ္ေတြ႔လာရေတာ့ သူဟာ သိပ္ကုိျပတ္သားတဲ့လူဆုိတာ သိရပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အေမြအႏွစ္ Legacy ဟာ ဘာေတြျဖစ္မယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ “သူခ်မွတ္ ျပသသြားတာကေတာ့ လြတ္လပ္မႈရဲ႕ခြန္အား၊ ယုံၾကည္မႈအေပၚ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ၿပီး ေဖာ္ထုတ္ရဲျခင္း၊ ယုံၾကည္ခ်က္အေပၚ တသက္လုံး ျမႇဳပ္ႏွံသြားတာ၊ စိတ္ဓာတ္အရည္အေသြးေကာင္း ျပသသြားတာေတြပါပဲ။ အရာတုိင္းမွာ သူနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ် သေဘာတူညီဖုိ႔ မလုိပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက ကုိယ္က်င့္ စ႐ုိက္လကၡဏာ ခြန္အားႀကီးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတုိင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ သိပ္ကုိအေရးပါတဲ့ ကိစၥပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီအခ်က္ကုိ ဦး၀င္းတင္က ျပသသြားခဲ့ပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အဓိက သေဘာကဲြတယ္္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ အေပၚက ခ်မွတ္ေပးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ ဆရာဦး၀င္းတင္က လက္မခံလုိျခင္းပဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ “ဒါ့ေၾကာင့္ ေျပာတာေပါ့၊ သူနဲ႔ သေဘာတူရမယ္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကုိအထင္ႀကီးရတယ္၊ ေလးစားရပါတယ္။ ဒါကအေရးႀကီးပါတယ္။ သေဘာတူဖုိ႔က အေရးမႀကီးပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္မွာ ကုိယ့္အယူအဆကုိ ဥာဏ္ပညာသုံးၿပီးေတာ့ ေျပာျပေဆြးေႏြးႏုိင္တယ္၊ သူမ်ားကုိ ရွင္းလင္းျပႏုိင္တယ္။ ဒါေတြက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ ဦး၀င္းတင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။”
ဆက္လက္ၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojae Quintana ကလည္း ဆရာဦး၀င္းတင္ကုိ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“က်ေနာ္ေထာင္ထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးကေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ ၁၉ ႏွစ္ က်ခံထားရတဲ့ ဦး၀င္းတင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံႏုိင္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ သိပ္အံ့အားသင့္ရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕မူ၀ါဒအေပၚ ျပတ္သားတဲ့ ရပ္တည္မႈဟာလည္း ခုိင္ၿမဲလွပါတယ္။ က်ေနာ္ သူနဲ႔ေတြ႔ၿပီး သူလြတ္ေျမာက္လာလုိ႔ အထူး၀မ္းေျမာက္ခဲ့ရပါတယ္။ လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေတာ့လည္း ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒီအေရးေတြအတြက္ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေျခကုပ္စခန္းႀကီးတခု၊ မၿပိဳလဲႏုိင္တဲ့ ခံတပ္ႀကီးတခုပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္၊ အနာဂတ္အတြက္ သိပ္အေရးပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။”
ဆရာဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာ အေမြအႏွစ္ကုိလည္း ပါေမာကၡ ကင္တားနားက အခုလုိ သုံးသပ္ျပပါတယ္။
“တုိင္းျပည္အတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းက ေသြဖီမသြားဖုိ႔၊ ေတြေ၀မေနဖ႔ုိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခြင့္၊ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္တုိ႔အတြက္ သူ႔ဘ၀မွာ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ စေတး ေပးဆပ္ခဲ့တဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကေရာ စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကပါ ဒီအခ်က္ကုိ မေမ့သင့္ပါဘူး။ ဒါဟာ သူထားရစ္တဲ့ အေမြအႏွစ္ပါ။ သူ႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ေတြအတုိင္း ပုိမုိ စုစည္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ သူ႔ကုိ ဂုဏ္ျပဳသင့္ပါတယ္။”
အလားတူစြာပဲ နယ္စည္းမထား သတင္းေထာက္မ်ား အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Benjamin Ismail ကလည္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္ ဦး၀င္းတင္ ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ တုိက္ပဲြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ ရွင္သန္ဆဲဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ဦး၀င္းတင္ (Photo from U Win Tin Foundation)
အခုရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့တဲ့
သတင္းစာဆရာႀကီး ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ဟာ ရဲစြမ္းသတၱိ အျပည့္အ၀ရွိၿပီး၊
အမွန္တရားကို ေျပာရဲတဲ့သူ၊ သူ႔ယံုၾကည္ခ်က္အတြက္ ခိုင္မာျပတ္သားစြာ
ရပ္တည္သူတဦးျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ထိေတြ႔ဖူးသူ
ျပည္ပပုဂၢိဳလ္ေတြက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ပါေမာကၡ David Steinberg
နဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ Tomas Ojae Quintana တုိ႔ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Georgetown တကၠသုိလ္မွာ ပညာအရွိန္အ၀ါ ႀကီးမားလွတဲ့ ပါေမာကၡ David Steinberg ဟာ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဦး၀င္းတင္ရဲ႕ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြကုိေတာ့ သူက အခုလုိ စတင္ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“ဦး၀င္းတင္ဟာ သိပ္ကုိ ရဲရင့္တဲ့ လူတေယာက္၊ NLD အမႈေဆာင္ေတြထဲမွာ က်ေနာ္သိသေလာက္ အျပတ္သားဆုံးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္လည္းေတာ္တယ္၊ ဘ၀ကုိျမႇဳပ္ႏွံလုပ္ကုိင္ခဲ့သလုိ၊ အမ်ားဆုံး ေပးဆပ္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ သူ႔အေၾကာင္း မၾကာခန ေတြးမိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္နဲ႔ လူခ်င္းဆုံဖူးပါသလားခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ “ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ အစက က်ေနာ္ သူ႔ကုိ မသိပါဘူး။ က်ေနာ္ ျမန္မာျပည္ကုိ ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္တုိင္းလုိလုိ သူကေထာင္ထဲမွာပဲ ရွိေနခဲ့တာပါ။ ဆုိေတာ့ သူ႔ကုိေတြ႔တဲ့အခါတုိင္း သူမွန္းမသိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမွန္းသိၿပီး တကယ္ေတြ႔လာရေတာ့ သူဟာ သိပ္ကုိျပတ္သားတဲ့လူဆုိတာ သိရပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အေမြအႏွစ္ Legacy ဟာ ဘာေတြျဖစ္မယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ “သူခ်မွတ္ ျပသသြားတာကေတာ့ လြတ္လပ္မႈရဲ႕ခြန္အား၊ ယုံၾကည္မႈအေပၚ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ၿပီး ေဖာ္ထုတ္ရဲျခင္း၊ ယုံၾကည္ခ်က္အေပၚ တသက္လုံး ျမႇဳပ္ႏွံသြားတာ၊ စိတ္ဓာတ္အရည္အေသြးေကာင္း ျပသသြားတာေတြပါပဲ။ အရာတုိင္းမွာ သူနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ် သေဘာတူညီဖုိ႔ မလုိပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက ကုိယ္က်င့္ စ႐ုိက္လကၡဏာ ခြန္အားႀကီးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတုိင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ သိပ္ကုိအေရးပါတဲ့ ကိစၥပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီအခ်က္ကုိ ဦး၀င္းတင္က ျပသသြားခဲ့ပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အဓိက သေဘာကဲြတယ္္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ အေပၚက ခ်မွတ္ေပးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ ဆရာဦး၀င္းတင္က လက္မခံလုိျခင္းပဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ “ဒါ့ေၾကာင့္ ေျပာတာေပါ့၊ သူနဲ႔ သေဘာတူရမယ္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကုိအထင္ႀကီးရတယ္၊ ေလးစားရပါတယ္။ ဒါကအေရးႀကီးပါတယ္။ သေဘာတူဖုိ႔က အေရးမႀကီးပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္မွာ ကုိယ့္အယူအဆကုိ ဥာဏ္ပညာသုံးၿပီးေတာ့ ေျပာျပေဆြးေႏြးႏုိင္တယ္၊ သူမ်ားကုိ ရွင္းလင္းျပႏုိင္တယ္။ ဒါေတြက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ ဦး၀င္းတင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။”
ဆက္လက္ၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojae Quintana ကလည္း ဆရာဦး၀င္းတင္ကုိ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“က်ေနာ္ေထာင္ထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးကေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ ၁၉ ႏွစ္ က်ခံထားရတဲ့ ဦး၀င္းတင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံႏုိင္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ သိပ္အံ့အားသင့္ရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕မူ၀ါဒအေပၚ ျပတ္သားတဲ့ ရပ္တည္မႈဟာလည္း ခုိင္ၿမဲလွပါတယ္။ က်ေနာ္ သူနဲ႔ေတြ႔ၿပီး သူလြတ္ေျမာက္လာလုိ႔ အထူး၀မ္းေျမာက္ခဲ့ရပါတယ္။ လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေတာ့လည္း ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒီအေရးေတြအတြက္ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေျခကုပ္စခန္းႀကီးတခု၊ မၿပိဳလဲႏုိင္တဲ့ ခံတပ္ႀကီးတခုပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္၊ အနာဂတ္အတြက္ သိပ္အေရးပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။”
ဆရာဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာ အေမြအႏွစ္ကုိလည္း ပါေမာကၡ ကင္တားနားက အခုလုိ သုံးသပ္ျပပါတယ္။
“တုိင္းျပည္အတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းက ေသြဖီမသြားဖုိ႔၊ ေတြေ၀မေနဖ႔ုိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခြင့္၊ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္တုိ႔အတြက္ သူ႔ဘ၀မွာ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ စေတး ေပးဆပ္ခဲ့တဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကေရာ စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကပါ ဒီအခ်က္ကုိ မေမ့သင့္ပါဘူး။ ဒါဟာ သူထားရစ္တဲ့ အေမြအႏွစ္ပါ။ သူ႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ေတြအတုိင္း ပုိမုိ စုစည္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ သူ႔ကုိ ဂုဏ္ျပဳသင့္ပါတယ္။”
အလားတူစြာပဲ နယ္စည္းမထား သတင္းေထာက္မ်ား အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Benjamin Ismail ကလည္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္ ဦး၀င္းတင္ ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ တုိက္ပဲြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ ရွင္သန္ဆဲဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Georgetown တကၠသုိလ္မွာ ပညာအရွိန္အ၀ါ ႀကီးမားလွတဲ့ ပါေမာကၡ David Steinberg ဟာ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဦး၀င္းတင္ရဲ႕ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြကုိေတာ့ သူက အခုလုိ စတင္ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“ဦး၀င္းတင္ဟာ သိပ္ကုိ ရဲရင့္တဲ့ လူတေယာက္၊ NLD အမႈေဆာင္ေတြထဲမွာ က်ေနာ္သိသေလာက္ အျပတ္သားဆုံးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သိပ္လည္းေတာ္တယ္၊ ဘ၀ကုိျမႇဳပ္ႏွံလုပ္ကုိင္ခဲ့သလုိ၊ အမ်ားဆုံး ေပးဆပ္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ သူ႔အေၾကာင္း မၾကာခန ေတြးမိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္နဲ႔ လူခ်င္းဆုံဖူးပါသလားခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ “ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ အစက က်ေနာ္ သူ႔ကုိ မသိပါဘူး။ က်ေနာ္ ျမန္မာျပည္ကုိ ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္တုိင္းလုိလုိ သူကေထာင္ထဲမွာပဲ ရွိေနခဲ့တာပါ။ ဆုိေတာ့ သူ႔ကုိေတြ႔တဲ့အခါတုိင္း သူမွန္းမသိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမွန္းသိၿပီး တကယ္ေတြ႔လာရေတာ့ သူဟာ သိပ္ကုိျပတ္သားတဲ့လူဆုိတာ သိရပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အေမြအႏွစ္ Legacy ဟာ ဘာေတြျဖစ္မယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ “သူခ်မွတ္ ျပသသြားတာကေတာ့ လြတ္လပ္မႈရဲ႕ခြန္အား၊ ယုံၾကည္မႈအေပၚ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ၿပီး ေဖာ္ထုတ္ရဲျခင္း၊ ယုံၾကည္ခ်က္အေပၚ တသက္လုံး ျမႇဳပ္ႏွံသြားတာ၊ စိတ္ဓာတ္အရည္အေသြးေကာင္း ျပသသြားတာေတြပါပဲ။ အရာတုိင္းမွာ သူနဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ် သေဘာတူညီဖုိ႔ မလုိပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက ကုိယ္က်င့္ စ႐ုိက္လကၡဏာ ခြန္အားႀကီးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတုိင္းမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ သိပ္ကုိအေရးပါတဲ့ ကိစၥပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီအခ်က္ကုိ ဦး၀င္းတင္က ျပသသြားခဲ့ပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အဓိက သေဘာကဲြတယ္္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ အေပၚက ခ်မွတ္ေပးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ ဆရာဦး၀င္းတင္က လက္မခံလုိျခင္းပဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ “ဒါ့ေၾကာင့္ ေျပာတာေပါ့၊ သူနဲ႔ သေဘာတူရမယ္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကုိအထင္ႀကီးရတယ္၊ ေလးစားရပါတယ္။ ဒါကအေရးႀကီးပါတယ္။ သေဘာတူဖုိ႔က အေရးမႀကီးပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္မွာ ကုိယ့္အယူအဆကုိ ဥာဏ္ပညာသုံးၿပီးေတာ့ ေျပာျပေဆြးေႏြးႏုိင္တယ္၊ သူမ်ားကုိ ရွင္းလင္းျပႏုိင္တယ္။ ဒါေတြက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကုိ ဦး၀င္းတင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။”
ဆက္လက္ၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojae Quintana ကလည္း ဆရာဦး၀င္းတင္ကုိ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးျဖစ္တယ္လုိ႔ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။
“က်ေနာ္ေထာင္ထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ထူးတဦးကေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ ၁၉ ႏွစ္ က်ခံထားရတဲ့ ဦး၀င္းတင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံႏုိင္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ သိပ္အံ့အားသင့္ရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕မူ၀ါဒအေပၚ ျပတ္သားတဲ့ ရပ္တည္မႈဟာလည္း ခုိင္ၿမဲလွပါတယ္။ က်ေနာ္ သူနဲ႔ေတြ႔ၿပီး သူလြတ္ေျမာက္လာလုိ႔ အထူး၀မ္းေျမာက္ခဲ့ရပါတယ္။ လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေတာ့လည္း ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ဒီအေရးေတြအတြက္ ဦး၀င္းတင္ဟာ ေျခကုပ္စခန္းႀကီးတခု၊ မၿပိဳလဲႏုိင္တဲ့ ခံတပ္ႀကီးတခုပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္၊ အနာဂတ္အတြက္ သိပ္အေရးပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။”
ဆရာဦး၀င္းတင္ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာ အေမြအႏွစ္ကုိလည္း ပါေမာကၡ ကင္တားနားက အခုလုိ သုံးသပ္ျပပါတယ္။
“တုိင္းျပည္အတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းက ေသြဖီမသြားဖုိ႔၊ ေတြေ၀မေနဖ႔ုိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခြင့္၊ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္တုိ႔အတြက္ သူ႔ဘ၀မွာ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ စေတး ေပးဆပ္ခဲ့တဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကေရာ စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကပါ ဒီအခ်က္ကုိ မေမ့သင့္ပါဘူး။ ဒါဟာ သူထားရစ္တဲ့ အေမြအႏွစ္ပါ။ သူ႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ေတြအတုိင္း ပုိမုိ စုစည္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ သူ႔ကုိ ဂုဏ္ျပဳသင့္ပါတယ္။”
အလားတူစြာပဲ နယ္စည္းမထား သတင္းေထာက္မ်ား အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Benjamin Ismail ကလည္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္ ဦး၀င္းတင္ ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ တုိက္ပဲြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ ရွင္သန္ဆဲဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
No comments :
Post a Comment