ဗုဒၶဘာသာဂုိဏ္းကြဲအသစ္၏ အၾကမ္း ဖက္ မႈ မ်ား ျဖစ္ ေပၚေန ေသာ ျမန္မာ ႏိွဳင္ငံ

ေနာက္ဆံုး ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းျမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဗုဒၶဘာသာ အၾကမ္းဖက္ သမား လူအုပ္ၾကီးဟာ ဗလီတစ္လံုး၊ မြတ္စလင္ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းႏွင့္ ေစ်းဆိုင္မ်ားကို မီးရႈိ႕အျပီးမွာ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ ေတြ ဟာ ျပန္လည္ တည္ျငိမ္ ေစရန္ ခက္ခက္ခဲခဲ ၾကိဳးစားခဲ့ ရပါတယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲ အသစ္ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀ွမ္းပ်ံ႕ႏွ႔ံ ေနတယ္ ဆိုတဲ့ လကၡဏာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္အနီးရွိ လားရႈိးျမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြဟာ ယခုႏွစ္ အတြင္း ယခင္ အၾကမ္းဖက္ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေဒသေတြနဲ႔ မိုင္ေပါင္းရာနဲ႔ ခ်ီကြာေ၀းပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္မွာ မြတ္စလင္ တစ္ဦး ေသဆံုးျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေလးဦး ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့တယ္လို႔ လားရႈိး ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာနက ဦးေ၀လင္းက ေျပာပါတယ္။

လားရႈိးျမိဳ ့ရွိ အလြတ္တန္း ဓာတ္ပံုဆရာ ဦးခြန္ေဇာ္ဦးကို တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ မွာေတာ့ လူငယ္ အမ်ား အျပား ပါ၀င္ တဲ့ အၾကမ္းဖက္ လူအုပ္ၾကီးဟာ တုတ္၊ ဓားမ်ား ကိုင္ေဆာင္ျပီး ဆိုင္ကယ္ မ်ားျဖင့္ ျမိဳ႕အတြင္း လွည့္ လည္ ေနတယ္ လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ “သူတို႔က ျမိဳ႕ထဲကို ပတ္ျပီးေတာ့ ဖ်က္ဆီးေနၾကတာ” လို ့၎က ေျပာသြားသည္။

မြတ္စလင္မ်ားဟာ ျမိဳ ့ကို စြန္ ့ခြာေျပးသြားၾကေၾကာင္း မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ေျပာသည္။ ရုပ္ရွင္ရံုတစ္ရံု ႏွင့္ မြတ္စလင္ ဆိုင္မ်ား ဗုဒၶဟူးေန ့က ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရသည္ဟု အၾကမ္းဖက္မႈကို မ်က္ျမင္ေတြ ့ခဲ့သူ NLD ပါတီမွ ဦးမ်ဳိးျမင့္က ေျပာသည္။

အဂၤါေန႔ ညေနခန္႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဗလီႏွင့္တကြ အျခားအေဆာက္အဦးမ်ား မီးရႈိ႕ခံရမတြင္လဲ အျခားေဒသမ်ား တြင္   ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကဲ့သို႔ပင္ ျမန္မာရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ စစ္တပ္သည္ ေဒါသထြက္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူ အုပ္ၾကီး ကို လူစုကြဲသြားေစရန္ မျပဳလုပ္ခ်င္ (သို႔) မျပဳလုပ္ႏိုင္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

လားရႈိး ျမိဳ ့သို ့လာေရာက္ လည္ပတ္ေနေသာ ဖင္လန္ႏိုင္ငံသား ေက်ာင္းသား တစ္ဦးျဖစ္သူ Lauri Nio က လူအုပ္ၾကီးက ဗလီကို စတင္ မီးတင္ရႈိ႕ၿပီး ဆိုင္မ်ားကို စတင္ဖ်က္ဆီးအျပီး ၂နာရီခန္႔ အၾကာတြင္ ေရာက္ရွိလာေၾကာင္း၊ ရဲမ်ားသည္ အခင္းျဖစ္ ပြားရာတြင္ မိနစ္အနည္းငယ္ခန္႔သာ ရွိေနျပီး ညဘက္ေရာက္မွ လူအင္အားပိုမိုမ်ားေသာ တပ္ဖြဲ ့သည္ တစ္ေခါက္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာျပီး လမ္းမ်ားကို ပိတ္လိုက္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္သူမ်ားကိုမူ ဘာမွမ လုပ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။ လူအမ်ားသည္ ေစ်းအတြင္းစုေ၀း ကာ ေအာ္ဟစ္အားေပးၾက ရင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းမ်ား သီဆိုရင္း ဆိုင္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးၾကေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။

DVB မွဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ Facebook ေပၚတင္သည့္ ဗီဒီယိုအရ မီးေလာင္ထားျပီးေသာ အေဆာက္အဦးမ်ား ပ်က္ ဆီးေနေသာ  ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံအတြင္း ျမင္ေတြ႔ေနက် ျမင္ကြင္းမ်ဳိး ျဖစ္လာေၾကာင္း ေတြ ့ရွိရသည္။

ယခင္အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားအတိုင္းပင္ သတင္းေထာက္မ်ားလဲ ေရြးခ်ယ္ တိုက္ခိုက္ခံ ခဲ့ရသည္။ “သူတို႔ ကၽြန္ေတာ့္ေခါင္းကို သံတုတ္နဲ႔ ရိုက္သြားတယ္” ဟု ဦးခြန္ေဇာ္ထြန္းက ေျပာသည္။ အၾကမ္းဖက္ လူအုပ္ၾကီးသည္ ကင္မရာအတြင္းမွ မန္မိုရီကဒ္ ကို ျဖဳတ္ယူကာ ဖ်က္ဆီးသြားေၾကာင္းလဲ ၎က ေျပာၾကားသည္။

မတ္လပိုင္းက မိတၳီလာျမဳိ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈကဲ့သို႔ပင္ လားရႈိး အၾကမ္းဖက္မႈသည္လဲ သာမန္ အခ်င္းမ်ားမႈမွ စတင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံပိုင္ ရုပ္သံမ်ားအရ ဓာတ္ဆီေရာင္းသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးသည္ ေစ်း၀ယ္သူ မြတ္စ လင္တစ္ဦး ၏တိုက္ခိုက္မႈကို ခံခဲ့ရျပီး ၎အား ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အၾကမ္းဖက္ သမား အုပ္စုသည္ ရဲစခန္းကို ၀ိုင္းရံခဲ့ၾကျပီး ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ တရားခံကို ထုတ္မေပးေသာအခါ ေဒါသျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ အခ်င္းမ်ားမႈ ျဖစ္စဥ္အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မသိရွိရေသးေပ။

အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္က လားရႈိးၿမိဳ႕ရဲစခန္းအျပင္ဘက္တြင္ရွိသည့္ လူအုပ္တြင္ ဘုန္းၾကီး အေယာက္ ၈၀ ခန္႔ပါ၀င္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ အထိကရုန္းကို ႏွိမ္နင္းရန္ ေသနတ္ပစ္ခဲ့သည္ဟု ၎က ေျပာၾကား သည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔ အေစာပိုင္းက လားရႈိးျမိဳ ့ရွိ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားက ထပ္မံအၾကမ္း ဖက္မႈမ်ားကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။

မြတ္စလင္ ေရႊဆိုင္ပိုင္ရွင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေစ်း၀ယ္သူတို႔၏ ျပႆနာမွစခဲ့သည့္ မတ္လမွစ၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၄၄ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ မိတၳီလာရွိေသဆံုးသူ အမ်ားစုမွာ မြတ္စလင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။

မြတ္စလင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိျပီး ၎တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမ်ား အႏွံ႔တြင္ေတြ႔ ရသည္။

ယခုလမ်ားအတြင္းျဖစ္ပြားေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရး ကို ေျပာင္း လဲေစျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုပါ၀င္သည့္ အစိုးရအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အျခား မ်ားစြာေသာ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာမ်ားႏွင့္ ေရရွည္ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ တည္ျငိမ္ေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မႈအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာသည္။

ေနာက္ဆံုး ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းျမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဗုဒၶဘာသာ အၾကမ္းဖက္ သမား လူအုပ္ၾကီးဟာ ဗလီတစ္လံုး၊ မြတ္စလင္ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းႏွင့္ ေစ်းဆိုင္မ်ားကို မီးရႈိ႕အျပီးမွာ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ ေတြ ဟာ ျပန္လည္ တည္ျငိမ္ ေစရန္ ခက္ခက္ခဲခဲ ၾကိဳးစားခဲ့ ရပါတယ္။ ဒါဟာဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းကြဲ အသစ္ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀ွမ္းပ်ံ႕ႏွ႔ံ ေနတယ္ ဆိုတဲ့ လကၡဏာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္အနီးရွိ လားရႈိးျမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြဟာ ယခုႏွစ္ အတြင္း ယခင္ အၾကမ္းဖက္ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေဒသေတြနဲ႔ မိုင္ေပါင္းရာနဲ႔ ခ်ီကြာေ၀းပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္မွာ မြတ္စလင္ တစ္ဦး ေသဆံုးျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေလးဦး ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့တယ္လို႔ လားရႈိး ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာနက ဦးေ၀လင္းက ေျပာပါတယ္။

လားရႈိးျမိဳ ့ရွိ အလြတ္တန္း ဓာတ္ပံုဆရာ ဦးခြန္ေဇာ္ဦးကို တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ မွာေတာ့ လူငယ္ အမ်ား အျပား ပါ၀င္ တဲ့ အၾကမ္းဖက္ လူအုပ္ၾကီးဟာ တုတ္၊ ဓားမ်ား ကိုင္ေဆာင္ျပီး ဆိုင္ကယ္ မ်ားျဖင့္ ျမိဳ႕အတြင္း လွည့္ လည္ ေနတယ္ လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ “သူတို႔က ျမိဳ႕ထဲကို ပတ္ျပီးေတာ့ ဖ်က္ဆီးေနၾကတာ” လို ့၎က ေျပာသြားသည္။

မြတ္စလင္မ်ားဟာ ျမိဳ ့ကို စြန္ ့ခြာေျပးသြားၾကေၾကာင္း မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားက ေျပာသည္။ ရုပ္ရွင္ရံုတစ္ရံု ႏွင့္ မြတ္စလင္ ဆိုင္မ်ား ဗုဒၶဟူးေန ့က ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရသည္ဟု အၾကမ္းဖက္မႈကို မ်က္ျမင္ေတြ ့ခဲ့သူ NLD ပါတီမွ ဦးမ်ဳိးျမင့္က ေျပာသည္။

အဂၤါေန႔ ညေနခန္႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဗလီႏွင့္တကြ အျခားအေဆာက္အဦးမ်ား မီးရႈိ႕ခံရမတြင္လဲ အျခားေဒသမ်ား တြင္   ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကဲ့သို႔ပင္ ျမန္မာရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ စစ္တပ္သည္ ေဒါသထြက္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူ အုပ္ၾကီး ကို လူစုကြဲသြားေစရန္ မျပဳလုပ္ခ်င္ (သို႔) မျပဳလုပ္ႏိုင္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

လားရႈိး ျမိဳ ့သို ့လာေရာက္ လည္ပတ္ေနေသာ ဖင္လန္ႏိုင္ငံသား ေက်ာင္းသား တစ္ဦးျဖစ္သူ Lauri Nio က လူအုပ္ၾကီးက ဗလီကို စတင္ မီးတင္ရႈိ႕ၿပီး ဆိုင္မ်ားကို စတင္ဖ်က္ဆီးအျပီး ၂နာရီခန္႔ အၾကာတြင္ ေရာက္ရွိလာေၾကာင္း၊ ရဲမ်ားသည္ အခင္းျဖစ္ ပြားရာတြင္ မိနစ္အနည္းငယ္ခန္႔သာ ရွိေနျပီး ညဘက္ေရာက္မွ လူအင္အားပိုမိုမ်ားေသာ တပ္ဖြဲ ့သည္ တစ္ေခါက္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာျပီး လမ္းမ်ားကို ပိတ္လိုက္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ဆူပူအၾကမ္းဖက္သူမ်ားကိုမူ ဘာမွမ လုပ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။ လူအမ်ားသည္ ေစ်းအတြင္းစုေ၀း ကာ ေအာ္ဟစ္အားေပးၾက ရင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သီခ်င္းမ်ား သီဆိုရင္း ဆိုင္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးၾကေၾကာင္း ၎ကေျပာသြားသည္။

DVB မွဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ Facebook ေပၚတင္သည့္ ဗီဒီယိုအရ မီးေလာင္ထားျပီးေသာ အေဆာက္အဦးမ်ား ပ်က္ ဆီးေနေသာ  ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား ႏွင့္ ႏိုင္ငံအတြင္း ျမင္ေတြ႔ေနက် ျမင္ကြင္းမ်ဳိး ျဖစ္လာေၾကာင္း ေတြ ့ရွိရသည္။

ယခင္အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားအတိုင္းပင္ သတင္းေထာက္မ်ားလဲ ေရြးခ်ယ္ တိုက္ခိုက္ခံ ခဲ့ရသည္။ “သူတို႔ ကၽြန္ေတာ့္ေခါင္းကို သံတုတ္နဲ႔ ရိုက္သြားတယ္” ဟု ဦးခြန္ေဇာ္ထြန္းက ေျပာသည္။ အၾကမ္းဖက္ လူအုပ္ၾကီးသည္ ကင္မရာအတြင္းမွ မန္မိုရီကဒ္ ကို ျဖဳတ္ယူကာ ဖ်က္ဆီးသြားေၾကာင္းလဲ ၎က ေျပာၾကားသည္။

မတ္လပိုင္းက မိတၳီလာျမဳိ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈကဲ့သို႔ပင္ လားရႈိး အၾကမ္းဖက္မႈသည္လဲ သာမန္ အခ်င္းမ်ားမႈမွ စတင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံပိုင္ ရုပ္သံမ်ားအရ ဓာတ္ဆီေရာင္းသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးသည္ ေစ်း၀ယ္သူ မြတ္စ လင္တစ္ဦး ၏တိုက္ခိုက္မႈကို ခံခဲ့ရျပီး ၎အား ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အၾကမ္းဖက္ သမား အုပ္စုသည္ ရဲစခန္းကို ၀ိုင္းရံခဲ့ၾကျပီး ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ တရားခံကို ထုတ္မေပးေသာအခါ ေဒါသျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ အခ်င္းမ်ားမႈ ျဖစ္စဥ္အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မသိရွိရေသးေပ။

အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္က လားရႈိးၿမိဳ႕ရဲစခန္းအျပင္ဘက္တြင္ရွိသည့္ လူအုပ္တြင္ ဘုန္းၾကီး အေယာက္ ၈၀ ခန္႔ပါ၀င္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ အထိကရုန္းကို ႏွိမ္နင္းရန္ ေသနတ္ပစ္ခဲ့သည္ဟု ၎က ေျပာၾကား သည္။ ဗုဒၶဟူးေန႔ အေစာပိုင္းက လားရႈိးျမိဳ ့ရွိ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားက ထပ္မံအၾကမ္း ဖက္မႈမ်ားကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။

မြတ္စလင္ ေရႊဆိုင္ပိုင္ရွင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေစ်း၀ယ္သူတို႔၏ ျပႆနာမွစခဲ့သည့္ မတ္လမွစ၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား၏ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၄၄ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့သည္။ မိတၳီလာရွိေသဆံုးသူ အမ်ားစုမွာ မြတ္စလင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။

မြတ္စလင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိျပီး ၎တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးမ်ား အႏွံ႔တြင္ေတြ႔ ရသည္။

ယခုလမ်ားအတြင္းျဖစ္ပြားေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရး ကို ေျပာင္း လဲေစျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစုပါ၀င္သည့္ အစိုးရအဖြဲ႔ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ အျခား မ်ားစြာေသာ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာမ်ားႏွင့္ ေရရွည္ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ တည္ျငိမ္ေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မႈအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာသည္။