ကုလားတန္ဘက္စံုစီမံကိန္းေျမပံု
11.06.2013
အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ့္ ကုလားတန္
စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ အက်ိဳးရွိေစဖို႔
ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရွိနဲ႔
ေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔ ရခိုင္နဲ႔ ခ်င္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက
ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအေသးစိတ္ကိုေတာ့ မဆုမြန္ က တင္ျပထားပါတယ္။
ကုလားတန္ ဘက္စံုဖြ႔ံၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ပါဆိုၿပီး အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို အႀကံျပဳေတာင္းဆိုထားတဲ့ “ေျခကၽြံရင္ ႏႈတ္ရခက္၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ကုလားတန္စီမံကိန္း ျဖစ္ေစေရး” ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ရခိုင္၊ ခ်င္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ဇိုဌာေန လူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဘက္အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔၊ ေဒသတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမွာ ေဒသခံျပည္သူေတြပါ အျပည့္အဝ ပါဝင္ခြင့္ရွိဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မရွိဖို႔၊ ေနာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ မရွိေစေရး အေလးထား ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးတြမ္ေဇာ္ က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အဓိက အေသးဆံုးျပည္နယ္ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေပ့ါေလ ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆုိင္ရာေတြအတြက္ လုပ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့မွ အိႏၵိယအစိုးရဘက္ကလည္း အဲ့လိုမ်ိဳး အစီအစဥ္ရွိတယ္ေပါ့ တဘက္မွာလည္းပဲ ႏွစ္ဘက္အစိုးရကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရး အခြင့္အလန္းေတြ တိုးတက္လာေရး ကိစၥအေပၚမွာ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာက်ေတာ့ ဒီအေပၚကို မဦးတည္ဘူးလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔က ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံလူထုေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ယခင္ အေတြ႔အႀကံဳေဟာင္းေတြကို မျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အခုလည္းပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈေတြကို ေတြ႔ေနရတဲ့အတြက္ ဒါကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီစီမံကိန္း မစတင္ခင္မွာပဲ စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးကို သက္ေလ်ာက္လာေစမယ့္ အေျခအေနေတြကို အရင္ ေလ့လာဆန္းစစ္သင့္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြကို တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ လူထုကို အသိေပးသင့္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အေနာက္က်ဆံုးနဲ႔ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္မႈ အခက္ခဲဆံုးလို႔ စစ္တမ္းေတြက ေဖာ္ျပထားတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို အိႏိၵယႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္သြယ္မယ့္ ကုလားတန္ ဘက္စံုစီမံကိန္းကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ကုန္က်မယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ စီမံကိန္းၿပီးစီးဖို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ ဒီစီမံကိန္းဟာ အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ျပည္တြင္းေရေၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ အေဝးေျပး ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏိၵယအေရွ႕ေျမာက္ဘက္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ျခမ္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာရွိတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းကို ဆက္သြယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံကေန ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝကို ျဖတ္ၿပီး ေရေၾကာင္းလမ္းကို အသံုးျပဳၿပီး ကုန္ပစၥည္းေတြကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းမွာ စီမံကိန္းတြင္း တည္ေဆာက္ဆဲ အေဝးေျပးလမ္းကို သံုးၿပီးေတာ့ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲလွတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက လူထုေတြ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကိုလည္း ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ဆလိုင္းဇာအုပ္လိန္း က ေတာင္းဆိုအႀကံျပဳပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကျဖစ္ေစခ်င္တာက ဒီလုပ္ငန္းကို ဆက္ၿပီးေတာ့ မလုပ္ခင္မွာ စီးပြားေရးအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈေရးက႑ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဲ့ဒါ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစမယ့္ ျပည္သူကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ခံစားေစမယ္ဆုိတဲ့ဟာ ဆန္းစစ္တာမ်ိဳး သူတို႔ မလုပ္ရေသးပါဘူး။ Social Impact Assessment တို႔ Environmental Impact Assessment တို႔ ဒါေတြ သူတို႔လုပ္တာ က်ေနာ္တုိ႔ မေတြ႔ရေသးဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို လုပ္ၿပီးမွ တကယ္လို႔မ်ား ဆုိးက်ိဳးမ်ား ေတြ႔ခဲ့လို႔ရွိရင္ အဲ့ဒီဆိုးက်ိဳးကို အစိုးရအေနနဲ႔ ေရရွည္အတြက္မွာေပါ့ ဘယ္လိုမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲ။ ဆိုးက်ိဳးနည္းေအာင္ ျပည္သူေတြက ေကာင္းက်ိဳးေတြ မ်ားမ်ား ခံစားႏုိင္ရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ Assessment ေတြ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ သူတို႔ အရင္လုပ္သင့္တယ္လို႔ သူတို႔ကို အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။”
ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြ ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ႀကံဳလာေနရတဲ့အေပၚမွာလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အက်ိဳးတူ စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕လို ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔အေနနဲ႔ မေက်နပ္မႈေတြနဲ႔ ကန္႔ကြက္တာ မဟုတ္ဘဲ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွး႐ႈေဆာင္ရြက္ဖို႔ အိႏိၵယအစိုးရနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ဒီကုလားတန္စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕က ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ား အသင္းမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတရပ္ကိုလည္း က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔မွ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔၊ ခ်င္းျပည္နယ္ ဇိုဌာေနလူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္က ျပည္သူေတြရဲ႕ ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို အေျခခံ တင္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလားတန္ ဘက္စံုဖြ႔ံၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ပါဆိုၿပီး အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို အႀကံျပဳေတာင္းဆိုထားတဲ့ “ေျခကၽြံရင္ ႏႈတ္ရခက္၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ကုလားတန္စီမံကိန္း ျဖစ္ေစေရး” ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ရခိုင္၊ ခ်င္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ဇိုဌာေန လူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဘက္အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔၊ ေဒသတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမွာ ေဒသခံျပည္သူေတြပါ အျပည့္အဝ ပါဝင္ခြင့္ရွိဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မရွိဖို႔၊ ေနာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ မရွိေစေရး အေလးထား ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးတြမ္ေဇာ္ က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အဓိက အေသးဆံုးျပည္နယ္ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေပ့ါေလ ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆုိင္ရာေတြအတြက္ လုပ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့မွ အိႏၵိယအစိုးရဘက္ကလည္း အဲ့လိုမ်ိဳး အစီအစဥ္ရွိတယ္ေပါ့ တဘက္မွာလည္းပဲ ႏွစ္ဘက္အစိုးရကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရး အခြင့္အလန္းေတြ တိုးတက္လာေရး ကိစၥအေပၚမွာ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာက်ေတာ့ ဒီအေပၚကို မဦးတည္ဘူးလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔က ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံလူထုေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ယခင္ အေတြ႔အႀကံဳေဟာင္းေတြကို မျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အခုလည္းပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈေတြကို ေတြ႔ေနရတဲ့အတြက္ ဒါကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီစီမံကိန္း မစတင္ခင္မွာပဲ စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးကို သက္ေလ်ာက္လာေစမယ့္ အေျခအေနေတြကို အရင္ ေလ့လာဆန္းစစ္သင့္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြကို တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ လူထုကို အသိေပးသင့္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အေနာက္က်ဆံုးနဲ႔ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္မႈ အခက္ခဲဆံုးလို႔ စစ္တမ္းေတြက ေဖာ္ျပထားတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို အိႏိၵယႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္သြယ္မယ့္ ကုလားတန္ ဘက္စံုစီမံကိန္းကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ကုန္က်မယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ စီမံကိန္းၿပီးစီးဖို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ ဒီစီမံကိန္းဟာ အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ျပည္တြင္းေရေၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ အေဝးေျပး ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏိၵယအေရွ႕ေျမာက္ဘက္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ျခမ္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာရွိတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းကို ဆက္သြယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံကေန ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝကို ျဖတ္ၿပီး ေရေၾကာင္းလမ္းကို အသံုးျပဳၿပီး ကုန္ပစၥည္းေတြကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းမွာ စီမံကိန္းတြင္း တည္ေဆာက္ဆဲ အေဝးေျပးလမ္းကို သံုးၿပီးေတာ့ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲလွတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက လူထုေတြ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကိုလည္း ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ဆလိုင္းဇာအုပ္လိန္း က ေတာင္းဆိုအႀကံျပဳပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကျဖစ္ေစခ်င္တာက ဒီလုပ္ငန္းကို ဆက္ၿပီးေတာ့ မလုပ္ခင္မွာ စီးပြားေရးအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈေရးက႑ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဲ့ဒါ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစမယ့္ ျပည္သူကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ခံစားေစမယ္ဆုိတဲ့ဟာ ဆန္းစစ္တာမ်ိဳး သူတို႔ မလုပ္ရေသးပါဘူး။ Social Impact Assessment တို႔ Environmental Impact Assessment တို႔ ဒါေတြ သူတို႔လုပ္တာ က်ေနာ္တုိ႔ မေတြ႔ရေသးဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို လုပ္ၿပီးမွ တကယ္လို႔မ်ား ဆုိးက်ိဳးမ်ား ေတြ႔ခဲ့လို႔ရွိရင္ အဲ့ဒီဆိုးက်ိဳးကို အစိုးရအေနနဲ႔ ေရရွည္အတြက္မွာေပါ့ ဘယ္လိုမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲ။ ဆိုးက်ိဳးနည္းေအာင္ ျပည္သူေတြက ေကာင္းက်ိဳးေတြ မ်ားမ်ား ခံစားႏုိင္ရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ Assessment ေတြ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ သူတို႔ အရင္လုပ္သင့္တယ္လို႔ သူတို႔ကို အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။”
ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြ ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ႀကံဳလာေနရတဲ့အေပၚမွာလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အက်ိဳးတူ စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕လို ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔အေနနဲ႔ မေက်နပ္မႈေတြနဲ႔ ကန္႔ကြက္တာ မဟုတ္ဘဲ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွး႐ႈေဆာင္ရြက္ဖို႔ အိႏိၵယအစိုးရနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ဒီကုလားတန္စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕က ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ား အသင္းမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတရပ္ကိုလည္း က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔မွ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔၊ ခ်င္းျပည္နယ္ ဇိုဌာေနလူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္က ျပည္သူေတြရဲ႕ ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို အေျခခံ တင္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလားတန္ဘက္စံုစီမံကိန္းေျမပံု
11.06.2013
အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ့္ ကုလားတန္
စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ အက်ိဳးရွိေစဖို႔
ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရွိနဲ႔
ေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔ ရခိုင္နဲ႔ ခ်င္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက
ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအေသးစိတ္ကိုေတာ့ မဆုမြန္ က တင္ျပထားပါတယ္။
ကုလားတန္ ဘက္စံုဖြ႔ံၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ပါဆိုၿပီး အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို အႀကံျပဳေတာင္းဆိုထားတဲ့ “ေျခကၽြံရင္ ႏႈတ္ရခက္၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ကုလားတန္စီမံကိန္း ျဖစ္ေစေရး” ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ရခိုင္၊ ခ်င္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ဇိုဌာေန လူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဘက္အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔၊ ေဒသတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမွာ ေဒသခံျပည္သူေတြပါ အျပည့္အဝ ပါဝင္ခြင့္ရွိဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မရွိဖို႔၊ ေနာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ မရွိေစေရး အေလးထား ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးတြမ္ေဇာ္ က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အဓိက အေသးဆံုးျပည္နယ္ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေပ့ါေလ ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆုိင္ရာေတြအတြက္ လုပ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့မွ အိႏၵိယအစိုးရဘက္ကလည္း အဲ့လိုမ်ိဳး အစီအစဥ္ရွိတယ္ေပါ့ တဘက္မွာလည္းပဲ ႏွစ္ဘက္အစိုးရကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရး အခြင့္အလန္းေတြ တိုးတက္လာေရး ကိစၥအေပၚမွာ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာက်ေတာ့ ဒီအေပၚကို မဦးတည္ဘူးလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔က ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံလူထုေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ယခင္ အေတြ႔အႀကံဳေဟာင္းေတြကို မျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အခုလည္းပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈေတြကို ေတြ႔ေနရတဲ့အတြက္ ဒါကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီစီမံကိန္း မစတင္ခင္မွာပဲ စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးကို သက္ေလ်ာက္လာေစမယ့္ အေျခအေနေတြကို အရင္ ေလ့လာဆန္းစစ္သင့္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြကို တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ လူထုကို အသိေပးသင့္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အေနာက္က်ဆံုးနဲ႔ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္မႈ အခက္ခဲဆံုးလို႔ စစ္တမ္းေတြက ေဖာ္ျပထားတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို အိႏိၵယႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္သြယ္မယ့္ ကုလားတန္ ဘက္စံုစီမံကိန္းကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ကုန္က်မယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ စီမံကိန္းၿပီးစီးဖို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ ဒီစီမံကိန္းဟာ အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ျပည္တြင္းေရေၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ အေဝးေျပး ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏိၵယအေရွ႕ေျမာက္ဘက္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ျခမ္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာရွိတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းကို ဆက္သြယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံကေန ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝကို ျဖတ္ၿပီး ေရေၾကာင္းလမ္းကို အသံုးျပဳၿပီး ကုန္ပစၥည္းေတြကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းမွာ စီမံကိန္းတြင္း တည္ေဆာက္ဆဲ အေဝးေျပးလမ္းကို သံုးၿပီးေတာ့ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲလွတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက လူထုေတြ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကိုလည္း ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ဆလိုင္းဇာအုပ္လိန္း က ေတာင္းဆိုအႀကံျပဳပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကျဖစ္ေစခ်င္တာက ဒီလုပ္ငန္းကို ဆက္ၿပီးေတာ့ မလုပ္ခင္မွာ စီးပြားေရးအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈေရးက႑ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဲ့ဒါ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစမယ့္ ျပည္သူကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ခံစားေစမယ္ဆုိတဲ့ဟာ ဆန္းစစ္တာမ်ိဳး သူတို႔ မလုပ္ရေသးပါဘူး။ Social Impact Assessment တို႔ Environmental Impact Assessment တို႔ ဒါေတြ သူတို႔လုပ္တာ က်ေနာ္တုိ႔ မေတြ႔ရေသးဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို လုပ္ၿပီးမွ တကယ္လို႔မ်ား ဆုိးက်ိဳးမ်ား ေတြ႔ခဲ့လို႔ရွိရင္ အဲ့ဒီဆိုးက်ိဳးကို အစိုးရအေနနဲ႔ ေရရွည္အတြက္မွာေပါ့ ဘယ္လိုမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲ။ ဆိုးက်ိဳးနည္းေအာင္ ျပည္သူေတြက ေကာင္းက်ိဳးေတြ မ်ားမ်ား ခံစားႏုိင္ရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ Assessment ေတြ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ သူတို႔ အရင္လုပ္သင့္တယ္လို႔ သူတို႔ကို အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။”
ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြ ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ႀကံဳလာေနရတဲ့အေပၚမွာလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အက်ိဳးတူ စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕လို ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔အေနနဲ႔ မေက်နပ္မႈေတြနဲ႔ ကန္႔ကြက္တာ မဟုတ္ဘဲ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွး႐ႈေဆာင္ရြက္ဖို႔ အိႏိၵယအစိုးရနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ဒီကုလားတန္စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕က ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ား အသင္းမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတရပ္ကိုလည္း က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔မွ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔၊ ခ်င္းျပည္နယ္ ဇိုဌာေနလူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္က ျပည္သူေတြရဲ႕ ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို အေျခခံ တင္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလားတန္ ဘက္စံုဖြ႔ံၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ပါဆိုၿပီး အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို အႀကံျပဳေတာင္းဆိုထားတဲ့ “ေျခကၽြံရင္ ႏႈတ္ရခက္၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ကုလားတန္စီမံကိန္း ျဖစ္ေစေရး” ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ရခိုင္၊ ခ်င္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ဇိုဌာေန လူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဘက္အစိုးရေတြအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔၊ ေဒသတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းမွာ ေဒသခံျပည္သူေတြပါ အျပည့္အဝ ပါဝင္ခြင့္ရွိဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မရွိဖို႔၊ ေနာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ မရွိေစေရး အေလးထား ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးတြမ္ေဇာ္ က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အဓိက အေသးဆံုးျပည္နယ္ ႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ေပ့ါေလ ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆုိင္ရာေတြအတြက္ လုပ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့မွ အိႏၵိယအစိုးရဘက္ကလည္း အဲ့လိုမ်ိဳး အစီအစဥ္ရွိတယ္ေပါ့ တဘက္မွာလည္းပဲ ႏွစ္ဘက္အစိုးရကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရး အခြင့္အလန္းေတြ တိုးတက္လာေရး ကိစၥအေပၚမွာ လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာက်ေတာ့ ဒီအေပၚကို မဦးတည္ဘူးလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔က ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံလူထုေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ယခင္ အေတြ႔အႀကံဳေဟာင္းေတြကို မျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ အခုလည္းပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈေတြကို ေတြ႔ေနရတဲ့အတြက္ ဒါကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီစီမံကိန္း မစတင္ခင္မွာပဲ စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရးကို သက္ေလ်ာက္လာေစမယ့္ အေျခအေနေတြကို အရင္ ေလ့လာဆန္းစစ္သင့္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြကို တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ လူထုကို အသိေပးသင့္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အေနာက္က်ဆံုးနဲ႔ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္မႈ အခက္ခဲဆံုးလို႔ စစ္တမ္းေတြက ေဖာ္ျပထားတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို အိႏိၵယႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္သြယ္မယ့္ ကုလားတန္ ဘက္စံုစီမံကိန္းကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ကုန္က်မယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ စီမံကိန္းၿပီးစီးဖို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ ဒီစီမံကိန္းဟာ အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ျပည္တြင္းေရေၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ အေဝးေျပး ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏိၵယအေရွ႕ေျမာက္ဘက္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ျခမ္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာရွိတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းကို ဆက္သြယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံကေန ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝကို ျဖတ္ၿပီး ေရေၾကာင္းလမ္းကို အသံုးျပဳၿပီး ကုန္ပစၥည္းေတြကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းမွာ စီမံကိန္းတြင္း တည္ေဆာက္ဆဲ အေဝးေျပးလမ္းကို သံုးၿပီးေတာ့ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲလွတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက လူထုေတြ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကိုလည္း ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ဆလိုင္းဇာအုပ္လိန္း က ေတာင္းဆိုအႀကံျပဳပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အဓိကျဖစ္ေစခ်င္တာက ဒီလုပ္ငန္းကို ဆက္ၿပီးေတာ့ မလုပ္ခင္မွာ စီးပြားေရးအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈေရးက႑ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဲ့ဒါ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစမယ့္ ျပည္သူကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ခံစားေစမယ္ဆုိတဲ့ဟာ ဆန္းစစ္တာမ်ိဳး သူတို႔ မလုပ္ရေသးပါဘူး။ Social Impact Assessment တို႔ Environmental Impact Assessment တို႔ ဒါေတြ သူတို႔လုပ္တာ က်ေနာ္တုိ႔ မေတြ႔ရေသးဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို လုပ္ၿပီးမွ တကယ္လို႔မ်ား ဆုိးက်ိဳးမ်ား ေတြ႔ခဲ့လို႔ရွိရင္ အဲ့ဒီဆိုးက်ိဳးကို အစိုးရအေနနဲ႔ ေရရွည္အတြက္မွာေပါ့ ဘယ္လိုမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲ။ ဆိုးက်ိဳးနည္းေအာင္ ျပည္သူေတြက ေကာင္းက်ိဳးေတြ မ်ားမ်ား ခံစားႏုိင္ရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ Assessment ေတြ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ သူတို႔ အရင္လုပ္သင့္တယ္လို႔ သူတို႔ကို အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။”
ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြ ဖ်က္ဆီးမႈေတြ ႀကံဳလာေနရတဲ့အေပၚမွာလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အက်ိဳးတူ စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕လို ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔အေနနဲ႔ မေက်နပ္မႈေတြနဲ႔ ကန္႔ကြက္တာ မဟုတ္ဘဲ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွး႐ႈေဆာင္ရြက္ဖို႔ အိႏိၵယအစိုးရနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ဒီကုလားတန္စီမံကိန္း အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕က ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ား အသင္းမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတရပ္ကိုလည္း က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို ရခုိင္ျမစ္ေၾကာင္း ကြန္ရက္အဖြဲ႔မွ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔၊ ခ်င္းျပည္နယ္ ဇိုဌာေနလူမ်ိဳးႏြယ္စုဖိုရမ္က မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ကုလားတန္စီမံကိန္းတေလွ်ာက္က ျပည္သူေတြရဲ႕ ကြင္းဆင္းေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို အေျခခံ တင္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
No comments :
Post a Comment