Reuters သတင္းဌာန၌ ေဖာ္ျပေသာ(Special Report: Myanmar gives official blessing to anti-Muslim monks အထူးအစီရင္ခံစာ : မြတ္စလင္ဆန္႔က်င့္ေရး ဘုန္းႀကီးေတြကို ျမန္မာအစိုးရ ေကာင္းခ်ီးေပး) ဘာသာျပန္

ရိုက္တာ။ ဇြန္လ ၂၇

ျမန္မာႏုိင္ငံက ၉၆၉ လို႔အမည္ရတဲ့ ဗုဒၶဘာသာအစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈဟာ ေအာက္ေျခလူတန္းစားရဲ႕ ယုံၾကည္ မႈျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဒီလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ဦး၀ီရသူဟာ စစ္အစိုးရလက္ထက္က မြတ္စလင္ ဆန ႔္ က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးခံရသူျဖစ္ၿပီး သူ႕ကိုယ္သူ “ဗမာဘင္လာ ဒင္” လုိ႔ ေခၚေ၀ၚ  ခဲ့သူလည္း ျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ ၉၆၉ ရဲ႕ ဇာစ္ျမစ္ကို စူးစမ္းေလ့လာတဲ့လိုက္တဲ့အခါ ယေန႔ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစိုးရက တိုက္ ရုိက္ ဆက္ခံခဲ့တဲ့ ယခင္အာဏာရွင္လက္ထက္မွာ တရား၀င္ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ NLD ပါတီ၀င္ အခ်ိဳ႕အပါအ၀င္ ဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔ တည္ေထာင္ထားတဲ့ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈဟာ အခုေတာ့ အစိုးရထိပ္တန္း အာဏာပုိင္ေတြ ရဲ႕ ေထာက္ ခံမႈနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနပါေတာ့တယ္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို မြတ္စလင္ဆုိင္မွာ ေစ်းမ၀ယ္ဖုိ႔ ၊ မြတ္စလင္နဲ႔ လက္မထပ္ဖုိ႔ ဦး၀ီရသူက တုိက္တြန္းပါတယ္။ ဗလီေက်ာင္းေတြကိုလည္း သူက “ရန္သူ႕တပ္စခန္း”လုိ႔ ေခၚေ၀ၚသုံးစြဲပါတယ္။

သူ႕အား ေထာက္ခံသူမ်ားတြင္ ျမန္မာသာသနာေရး၀န္ႀကီးလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

“ဦး၀ီရသူရဲ႕ တရားေတြက ဘာသာတရားေတြအၾကား နားလည္မႈနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္မႈ တိုးျမွင့္ေရး အေၾကာင္းေတြ ပါပဲ”လို႔ သာသနာေရး၀န္ႀကီး ဦးဆန္းဆင့္က သူ႕ရဲ႕ပထမဆုံးႏုိင္ငံတကာမီဒီယာနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ရိုက္တာသတင္းဌာနကို ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

“ဦး၀ီရသူဟာ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈ လႈံ႕ေဆာ္တယ္ဆုိတာ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး”လုိ႔ ၀န္ႀကီးက ဆုိပါတယ္။

ယခင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးဆန္းဆင့္က ၉၆၉ ဦးေဆာင္တဲ့ မြတ္စလင္ စီးပြားေရး ဆန္႔က်င္မႈကို ဘာမွ မမွားသလုိ ရႈျမင္ပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အခု ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို က်င့္သုံးေနပါတယ္၊ ဒါကို ဘယ္သူမွ ရပ္တန႔္လို႔မရပါဘူး၊ ဒါဟာ စားသုံးသူရဲ႕ သေဘာဆႏၵပဲေလ”

သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း ၉၆၉ ႏွင့္ပတ္သက္တဲ့ အျမင္ကို အခ်က္ျပေပးလိုက္ပါၿပီ။ သမၼတရုံးက ဒီအေပၚ မွာ မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီလႈပ္ရွားမႈအေပၚမွာ အျငင္းပြားမႈေတြ ႀကီးထြား လာတဲ့အတြက္ သမၼ တရုံးရဲ႕ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ “၉၆၉”ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေကၤတ ျဖစ္ၿပီး၊ ဦး၀ီရသူဟာ “ဗုဒၶဘု ရား ရွင္ရဲ႕ သားေတာ္တစ္ပါးသာ”ျဖစ္တယ္လို႔ တုန္႔ျပန္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႕ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးစုအၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ ၀ီရသူနဲ႔ အျခားဘုန္းႀကီးေတြ နီးနီးကပ္ကပ္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနသတဲ့။ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးေတြဟာ တိုင္းျပည္ကို ရာစုႏွစ္၀က္နီးပါး ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ အာဏာ ရွင္ေတြရဲ႕လက္ထက္မွာကတည္းက တအုံေႏြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ အခု အရပ္သား တစ္ပိုင္း အစိုးရလက္ထက္မွာမွ ဆိုးဆုိး၀ါး၀ါး တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈမွာေတာ့ အနည္းဆုံး လူေပါင္း ၁၉၂ ေယာက္ေသဆုံးၿပီး လူေပါင္း ၁၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ အမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံမဲ့ ရိုဟင္ ဂ်ာေတြပဲ။ ရိုက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမွာ ေတြ႕ရွိရတာကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္ တုိ ဘာလက မြတ္စလင္ေတြကို တိုက္ခဲ့တဲ့ေနရာမွာ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ေျမွာက္ပင့္လႈံ႕ေဆာ္မႈနဲ႔ ရခိုင္ အမ်ိဳး သားေရး၀ါဒီမ်ားက ဦးေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး လုံထိန္းတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ အားေပးကူညီမႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ေန တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

ဒီႏွစ္ မတ္လမွာထပ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မိတၳီလာပဋိပကၡမွာေတာ့ ေသဆုံးသူ အနည္းဆုံး ၄၄ ဦးရွိၿပီး အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္သူ ၁၃၀၀၀ ေက်ာ္ရွိကာ အမ်ားစုမွာ မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဧၿပီလမွာလည္း ဘုန္းႀကီးဦးေဆာင္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အုပ္စုႀကီးရဲ႕ ေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင့္ သတ္ျဖတ္ မႈေတြျဖစ္ ခဲ့တာကိုလည္း ရိုက္တာသတင္းဌာနက မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။

ေမလမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း လာရႈိးၿမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဘာသာလူအုပ္ႀကီး မြတ္စလင္ပိုင္အိမ္ေတြကို မီးရႈိ႕ အၾကမ္းဖက္ခဲ့ၾကတယ္။ အုံၾကြမႈမ်ား ႏုိင္ငံတ၀ွမ္း ျပန္႔ႏွံ႔ခ်ိန္မွစၿပီး အစီရင္ခံစာေတြ ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။

“၉၆၉”ဂဏန္းဟာ ရတနာသုံးပါးကို ကိုယ္စားျပဳထားတာပါလို႔လည္း ဆုိရဲ႕၊ အေျခတည္စ ျမန္ မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးကို ပ်က္စီးေစမယ့္ မြတ္စလင္ဆန႔္က်င္ေရး ပဋိပကၡေတြမွာ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ အားေပး အားေျမွာက္ အကာအကြယ္ျပဳေပးေနၾကတာကိုလည္း ေတြ႕ရျပန္တယ္။ ၉၆၉ ဆရာေတာ္ေတြ ထဲမွာ ေနာက္ထပ္ထင္ရွားတာကေတာ့ ၀ိမလဘိ၀ံသျဖစ္တယ္။ သူက မြတ္စလင္ေတြကို အကာအကြယ္မဲ့ အိမ္ထဲ၀င္လာၿပီး အိမ္သားေတြကို အလစ္သုတ္သြားတဲ့ က်ားသတၱ၀ါနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ေျပာပါတယ္။

“စည္းမရွိ ကမ္းမရွိရင္ ဒို႔ဘာသာနဲ႔ ဒို႔သာသနာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္၊ အခန္႔မသင့္ရင္ တုိင္းျပည္ေတာင္ မွ ေပ်ာက္သြားႏုိင္တယ္”လို႔ မၾကာေသးခင္က ျပဳလုပ္တဲ့ တရားပြဲမွာ ဆရာေတာ္က တရားေရေအး တိုက္ေကၽြးခဲ့တာပါ။

တရား၀င္အေနနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံေတာ္သာသနာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္း စားေတြ ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာကိုပဲ ဦးစားေပးခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ေတြဟာ လူဦးေရရဲ႕ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ပဲ ရွိပါမယ္။ တုိင္းျပည္လူဦးေရ သန္း ၆၀ ရဲ႕ ၉၀ ရာခို္င္ႏႈန္းေလာက္က ဗုဒၶဘာသာကို ကုိးကြယ္ၾကၿပီး စစ္အစုိး ရ လက္ထပ္ကတည္းက သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနကိုလည္း သီးသန္႔ဖြဲ႕စည္းၿပီး အထူးအားေပးခဲ့ပါတယ္။

အသုံးခ်ဖုိ႔ လြယ္ကူဆုံး

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးမွာ ရဟန္းသံဃာေတြဟာ ရႈပ္ေထြးစြာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ စစ္ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကိုေထာက္ခံတဲ့ “ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး” မွာလည္း ဘုန္းႀကီး မ်ား က အဓိကေနရာက ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီမွာတုန္းက လက္ရွိသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ သူ႕ရဲ႕အစိုး ရ အရာရွိႀကီးေတြက ရဟန္းသံဃာေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ၾကတယ္။ အခုေတာ့ ဦးသိန္းစိန္ က ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးအစီစဥ္ေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာေဟာေျပာခြင့္၊ စုရုံခြင့္ေတြ ဖြင့္ေပးသလို တုိင္းျပည္ရဲ႕ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ ၅ သိန္းပမာဏရွိတဲ့ သံဃာထုကိုလည္း လြတ္လပ္မႈေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ “၉၆၉”၀ါဒအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာတရားမ်ားကို လွည့္လည္ေဟာေျပာခြင့္ရခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအသြင္းေျပာင္းကာလမွာ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုတစ္ရပ္အေနနဲ႔ သံဃာေတြ ေပၚထြက္လာပါၿပီ။ သူတုိ႔ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္နဲ႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္အႀကံ အစည္တစ္ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈဟာ အာဏာရွင္ေဟာင္းမ်ားထဲက သေဘာထားတင္းမားသူေတြက ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး သူတုိ႔ေတြ ဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို လမ္းေခ်ာ္ေစသလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ NLD ပါတီ ဟာ ေရြးေကာက္ ပြဲမွာ မဲအျပတ္အသတ္မႏိုင္ေစဖုိ႔ ဖ်က္ဆီးေနၾကသူေတြလည္းျဖစ္တယ္။

ဒီယုံၾကည္မႈကို ေထာက္ခံဖုိ႔ သက္ေသေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရပိုင္ထဲကတခ်ိဳ႕ ရဲ႕ ေျပာၾကား ခ်က္အရေတာ့ ဒါဟာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိပါတယ္တဲ့။

“တစ္ခ်ိဳ႕ လူေတြဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ အလြန္စိတ္အားထက္သန္သေလာက္ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း မေျပာင္းလဲခ်င္ဘူး” လုိ႔ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အနီးကပ္အႀကံေပးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦးစိုးသိန္းက ရိုက္တာ ကို ေျပာပါတယ္။ “ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တစ္ခ်ိဳ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဆန္႔က်င္တဲ့ သူေတြ အဲဒီဘက္မွာ ရွိႏိုင္ပါတယ္” လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။

တကယ္တမ္း သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အာဏာပိုင္ေတြက ထိန္းခ်ဳပ္တာမဟုတ္ဘူးဆိုရင္ေတာင္   ေအာက္ေျခ လူတန္းစာမွာေရ အထက္တန္းလႊာထဲမွာပါ လႈပ္ရွားမႈကို က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔   ေထာက္ခံၾကမွာပါ။

၉၆၉ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ၀ိမလဘိ၀ံသကေတာ့ “ဦးဇင္းတုိ႔ကို ကိုယ့္ဘာသာ၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ကာကြယ္ ဖုိ႔ ေဟာေျပာခြင့္ေပးတဲ့အတြက္ အာဏာပိုင္ေတြက ဦးဇင္းတုိ႔ကို ေထာက္ခံေနတယ္လို႔ပဲ ယူဆပါတယ္”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဒါကို ဗမာမြတ္စလင္အသင္း ရန္ကုန္တာ၀န္ခံကလည္း သေဘာတူပါတယ္။

“မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ႀကီးထြားလာၿပီး အစိုးရက ရပ္တန္႔ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘူး”လုိ႔ မြတ္စလင္ ဆရာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးမ်ိဳး၀င္းက ဆုိပါတယ္။ သူက ၉၆၉ ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ေကသုံးလုံးအဖြဲ႕(Ku Klux Klan)နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး ေျပာပါတယ္။

သာသနာေရး၀န္ႀကီး ဦးဆန္းဆင့္ကေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို အစိုးရေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ မထားပါဘူးလုိ႔ ဆိုေပမယ့္ ၀ီရသူနဲ႔ အျခားဘုန္းႀကီးရဲ႕ အယူအ၀ါဒကိုေတာ့ ကာကြယ္သြားပါတယ္။

“သူတို႔ေတြဟာ ျပႆနာေတြျဖစ္ေအာင္ ေဟာေျပာလိမ့္မယ္လုိ႔ မထင္ပါဘူး”လုိ႔ ၀န္ႀကီးဆုိတယ္။ ေဒသခံ အာဏာပိုင္မ်ားကလည္း အလားတူ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ပံ့ေပးေနပါတယ္။

အေသာကေက်ာက္စာတုိင္နဲ႔ ဓမၼစၾကာပုံေနာက္ခံထားၿပီး ၉၆၉ လုိ႔ ေရးထိုးထားတဲ့ တံဆိပ္ကို ဆုိင္ေတြ၊ အိမ္ေတြ၊ တကၠစီေတြနဲ႔ ေရႊတိဂုံဘုရားက အမွတ္တရပစၥည္းအေရာင္းဆုိင္ေတြမွာ ကပ္ထားၾကပါတယ္။ ဒါေတြဟာ မၿငိမ္သက္တဲ့ေဒသေတြမွာ ျမင္ေတြ႕ေနၾကျဖစ္ေနပါၿပီ။

တခ်ိဳ႕အာဏာပိုင္ေတြက ဒီသေကၤတကို ၾကည္ညိဳၾကပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ဧၿပီလအတြင္းမွာပဲ ပဲခူးတရားရုံးမွာ ပဋိပကၡကာလအတြင္း ကြမ္းယာဆုိင္က ၉၆၉ စေတကာခြာတဲ့အမႈနဲ႔ မြတ္စလင္တစ္ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္အမိန္႔ခ်လိုက္ပါတယ္။ သူ႔ကို ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒထဲက “ဘာသာသာသနာ ညိွဳးႏြမ္းေစမႈ”နဲ႔ အေရးယူခဲ့တာပါ။

အစုိးရတစ္ပုိင္းက အစျပဳလုိ႔

____________________

၉၆၉ အယူအဆရဲ႕ မူလဇစ္ျမစ္ကို ျပန္ေျပာင္းၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ အစုိးရနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေန တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ဦး၀ိမလ၊ ဦး၀ီရသူနဲ႔ တျခား ၉၆၉ တရားေဟာတဲ့သူတုိင္းက ညႊန္းေလ့ရွိတာ ကေတာ့ ဒီအယူအဆကို ဘုန္းႀကီးလူထြက္ ယခင္အစုိးရအရာရွိေဟာင္းနဲ႔ အေရးသြက္ေသာ စာေရးဆရာ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္လြင္(ႏွစ္ဖက္လွ)က တီထြင္ခဲ့တယ္ဆုိတာပါပဲ။ အခုေတာ့ သူ႔ကို ဘာသာေရးအ၀န္း အ ၀ိုင္းရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာ ေမ့ထားၾကပါၿပီ။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို အၾကမ္းဖက္ႏွိပ္ကြပ္ၿပီးေနာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားဖုိ႔ အာဏာရွင္အစုိးရဟာ ဦးေက်ာ္လြင္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ အေရးေတာ္ပုံမွာ စစ္တပ္က ဘုန္းႀကီးေတြ အပါအ၀င္ လက္နက္မဲ့ ဆႏၵျပသူေတြကို ပစ္ခတ္ခဲ့လုိ႔ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾကဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘုန္းႀကီးေတြက စစ္တပ္မိသားစုေတြရဲ႕ ဆြမ္းကပ္တာကို လက္မခံဘဲ ပတၱနိကၠဳဇနကံေဆာင္ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ စစ္အစိုးရဟာ ထၾကြေသာင္းက်န္းလိုတဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြကို ယဥ္ပါးလာေစဖုိ႔နဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖာေထးဖုိ႔ ဗုဒၶဘာသာကို ေရြးေကာက္လိုက္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးေတြကို မွတ္ပုံတင္ေပးၿပီး သူတို႔ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို ကန္႔သတ္လိုက္ပါတယ္။ အစုိးရပိုင္မီဒီယာေတြကေနလည္း တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြရဲ႕ အလွဴဒါနေတြ ဆြမ္းကပ္တာေတြကိုပဲ အဆက္မျပတ္ ေဖာ္ျပ ပါေတာ့တယ္။

၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ သာသနာေရာင္၀ါထြန္းလင္း ျပန္႔ပြားေရးဌာနကို သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာ စစ္အာဏာရွင္တုိ႔က ထူေထာင္လိုက္ၿပီး ဦးေက်ာ္လြင္ကို အႀကီးအကဲခန္႔ လုိက္ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ “သာထြန္းျပန္႔”ကေန ဦးေက်ာ္လြင္ေရးတဲ့ “ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေကာင္း တစ္ေယာက္အျဖစ္ ရွင္သန္ျခင္း” စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ကုိ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္မွာ “အေကာင္းဆုံး ဗုဒၶ၀ါ ဒီ”ဆုိတဲ့ နာမည္နဲ႔ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ရာမွာေတာ့ မ်က္ႏွာဖုံးမွာ ၉၆၉ လိုဂိုကို အေစာဆုံး စတင္သုံးစဲြ ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ ဦးေက်ာ္လြင္ ရာထူးျပဳတ္ပါတယ္။ သူ႕ေနရာမွာ စစ္အရာရွိေဟာင္း ခိုင္ေအာင္ကို ခန္႔အပ္ခဲ့ တယ္။

ဦးေက်ာ္လြင္ရဲ႕ က်န္ရစ္သူ ဇနီးနဲ႔သားကေတာ့ အခုလက္ရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဇိမ္ရွိရွိေနထုိင္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အိမ္ခန္းထဲမွာေတာ့ ဦးေက်ာ္လြင္ရဲ႕ စာအုပ္စင္ေတြနဲ႔ ျပည့္ေနပါတယ္။ ဘုန္းႀကီး၀တ္ထားတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြနဲ႔ ကမၼ႒ာန္းျပေနတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြလည္း ခ်ိတ္ဆြဲထားပါတယ္။

တစ္ေနရာမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ အေၾကာက္ရဆုံးပုဂိၢဳလ္ေတြထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရး ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညြန္႔နဲ႔ ရယ္ေမာေနတဲ့ပုံကုိလည္း ျပသထားပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လြင္ဟာ တျခား အာဏာရွင္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း ဖက္လည္းတကင္းရွိပါတယ္လို႔ သူ႕သားျဖစ္သူ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ေအာင္လြင္ထြန္းက ဆိုပါတယ္။ ကြယ္လြန္သူ ဦးေစာေမာင္ရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္နဲ႔ ဦးေက်ာ္လြင္ဟာ “အေကာင္းဆုံး ဗုဒၶ၀ါဒီ”စာအုပ္ကုိ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးသန္းေရႊနဲ႔လည္း ဘာသာေရးေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ မၾကာခဏဆုိသလို ေတြ႕ဆုံေလ့ရွိပါတယ္။

“အေကာင္းဆုံး ဗုဒၶ၀ါဒီ”စာအုပ္ဟာ တရား၀င္ပုံႏွိပ္ခြင့္မရွိေပမယ့္ ေအာင္လြင္ထြန္းက ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ “လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီစာအုပ္ကို ေတာင္းဆုိေနၾကတယ္”လုိ႔ သူက ဆုိပါ တယ္။ သူဟာ ဒီေန႔ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကိုလည္း ေထာက္ခံပါတယ္။ “ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သာသနာကို ကာကြယ္ဖုိ႔ ၿခံစည္းရုိးခတ္တာပါပဲ ”လုိ႔ သူကဆုိတယ္။

ဦးေက်ာ္လြင္ရဲ႕ က်န္ရစ္သူဇနီးကလည္း ၉၆၉ ကို ေထာက္ခံပါတယ္။ မြတ္စလင္ကို လက္ထပ္တဲ့ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္ေတြဟာ သူတို႔မဂၤလာေဆာင္မွာ ဗုဒၶရဲ႕ ရုပ္ပုံကို အတင္းတက္နင္းခိုင္းခံ ရပါတယ္။ ရွီအုိက္ေတြရဲ႕ သားေကာင္သတ္ျဖတ္ေလ့ရွိတဲ့ ဓေလ့ထုံတမ္းက သူတုိ႔ လူသားေတြကိုလည္း အလြယ္တကူ သတ္ျဖတ္ လာႏိုင္ပါတယ္လို႔ သူမက ဆိုပါတယ္။

ဦးေက်ာ္လြင္ သာထြန္းျပန္႔မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္အခ်ိန္က ေတြ႕ဆုံခဲ့တဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြထဲမွာ ၀ိစိတၱဘိ၀ံ သလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီဘုန္းႀကီးကို မႏၱေလးတိုင္း ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ကေန လွမ္းေခၚ လိုက္တာျဖစ္ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ၉၆၉ ရဲ႕ ဦးေဆာင္ေသြးၾကြေစသူေတြထဲမွာ ဦး၀ီရသူအျဖစ္ လူသိမ်ား ထင္ရွားလာ ပါေတာ့တယ္။

၀ီရသူနဲ႔ ဦးေက်ာ္လြင္တုိ႔ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ ေတြ႕ဆုံၿပီးကတည္းက အဆက္အသြယ္မျပတ္ၾက ပါဘူးလုိ႔ သားျဖစ္ သူ ေအာင္လြင္ထြန္းက ဆုိပါတယ္။ သူက သူ႕အေဖဟာ ၀ီရသူရဲ႕ တရားေတြကို အထင္ႀကီး ေလးစားမႈရွိမယ္လို႔ဆုိပါတယ္။

“ဦးဇင္းက တျခားဘယ္သူမွမလုပ္တဲ့ သာသနာတိုးတက္ေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးကို လုပ္ေနတာပါ” လုိ႔ ေျပာ ပါတယ္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဦးေက်ာ္လြင္ဟာ အသက္ ၇၀ အရြယ္နဲ႔ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ ၀ီရသူက လည္း ၉၆၉ ကို စတင္ေဟာၾကားလာပါေတာ့တယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုံးလုံးလ်ားလ်ား တုိးပြားမယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရးခံစားခ်က္ေတြကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ အာဖဂန္ႏုိင္ငံ ဘာမီယံက ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေတြကို တာလီဘန္ေတြ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္တဲ့အခ်က္နဲ႔ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ အေမရိကန္ကို အယ္ကိုင္ဒါေတြ တုိက္ခိုက္လုိက္တဲ့အခ်က္ေတြက မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ေပး လိုက္ပါတယ္။

၉၆၉ ႏွင့္ ၇၈၆

___________

၂၀၁၁ မွာ ၀ီရသူဟာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ျပန္လြတ္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ၉၆၉ စစ္ေသြးၾကြ အဖြဲ႕ရဲ႕ “ဗမာဘင္လာဒင္”လုိ႔ မွတ္ယူၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပထမဆုံး ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားရာ မြန္ျပည္နယ္က ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ အင္အားကို ရယူခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြစျဖစ္ ကတည္းက သူတုိ႔ရဲ႕ အဖြဲ႕ကုိ ႏုိင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႔ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကတည္းက ေမာ္လၿမိဳင္က မြတ္စလင္ပိုင္ ကားလိုင္းကို စတင္သပိတ္ေမွာက္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ပန္းတုိင္က တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတုိင္းအတာနဲ႔ ျဖန္႔က်က္ၿပီး သပိတ္ေမွာက္သြားဖုိ႔ပဲ။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်ထံကေန လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ ထိပ္တန္းအစုိးရရာထူး ေတြ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ မြတ္စလင္၀န္ထမ္းေတြကုိ အသစ္ ခန္႔တာ၊ ရာထူးတုိးတာေတြမွာ ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္လိုက္ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြက မြတ္စလင္ေတြဟာ စီးပြားေရးလႊမ္းမုိးလာရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈနဲ႔ ဗလီေဆာက္မယ္၊ ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီးေတြကို ေငြနဲ႔သိမ္းပိုက္မယ္၊ ၿပီးရင္ အစၥလာမ္ဘာသာကို ျဖန႔္ခ်ိမယ္လုိ႔ လူသိရွင္ၾကား ၀ါဒျဖန္႔ထားခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိ မြတ္စလင္စီးပြားေရးေတြကို ကန္႔ကြက္တာေတြအားလုံးဟာ တရားမွ်တပါတယ္လုိ႔ အသက္ ၃၁ ႏွစ္ အရြယ္ ၉၆၉ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူ ေရွ႕ေန ဇာနည္၀င္းထြန္းက ဆုိပါတယ္။ “မြတ္စလင္ေတြက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ စီးပြားေရးကုိ ပိတ္ပင္လာတာၾကာၿပီ၊ က်မတုိ႔က စၿပီး သပိတ္ေမွာက္တာ မဟုတ္ဘူး၊ က်မတုိ႔က သူတုိ႔နည္းအတိုင္း လုိက္လုပ္တာပဲ” လို႔ ဆိုတယ္။

ဘာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕က ဒီလိုယုံၾကည္ေနရတာလဲဆုိတာ အလြယ္တကူနားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆုိေတာ့ မြတ္စလင္ဓေလ့ထုံးစံနဲ႔ ဘာသာေရးအရ အစားအေသာက္နဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ဆုိင္က မ၀ယ္ဖုိ႔ တားျမစ္ထားပါတယ္။ အလားတူပဲ မြတ္စလင္ေတြဟာ အေသးစားနဲ႔ အလတ္ စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ပိုင္ဆုိင္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ မြတ္စလင္ပုိင္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအခ်ိဳ႕ကေတာ့ ႏုိင္ဂရုပ္၊ မားသားလန္း ဖားသားလန္းတုိ႔ျဖစ္ၿပီး အေဆာက္အအုံတုိးတက္ေျပာင္းလဲေရးေခတ္နဲ႔ အေတြ႕အႀကံဳရွိသူေတြလည္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ အႀကီးဆုံးေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ ကေတာ့ အရင္စစ္အစိုးရအဖဲြဲ႕၀င္ေဟာင္းေတြ ပါ၀င္တဲ့ ခရိုနီသူေဌးႀကီးေတြက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာပါ။ သူတို႔ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြပါပဲ။

“ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေျမာက္ပိုင္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မြတ္စလင္ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ခ်ဳပ္ဆုိ ထား တဲ့ စာခ်ဳပ္ေတြကိုဖ်က္လုိက္ၾကၿပီး ၉၆၉ ေနာက္လုိက္ေတြက သူတုိ႔ရဲ႕အေဆာက္အအုံ ေဆာက္ၿပီးရင္ လာဖ်က္မွာစိုးလုိ႔ဆုိၿပီး အေၾကာင္းျပပါတယ္”လုိ႔ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက မြတ္စလင္လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္သူ ဦးေရႊေမာင္က ဆုိပါတယ္။

“ၿမိဳ႕တစ္ၿမဳိ႕မွာ ဒါေတြစျဖစ္လာရင္ တျခားၿမိဳ႕ကိုပါ ကူးဆက္သြားမွာ စိုးပါတယ္”လို႔ သူကဆိုပါတယ္။ ကုိးေျခာက္ ကိုး ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူ မဇာနည္၀င္းထြန္းအတြက္ကေတာ့ မြတ္စလင္ေတြကို ပိတ္ပင္ တာဟာ လူမ်ိဳးေရးၿငိမ္းခ်မ္းမႈကိုသာ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ မိတၳီလာမွာ မြတ္စလင္ေရႊဆုိင္ပိုင္ရွင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ စားသုံးသူၾကား အျငင္းပြားရာကေန ျဖစ္လာတဲ့ ပဋိပကၡကို သူမက လက္ညိွးထိုးျပပါတယ္။ “တကယ္လို႔ သူတို႔ဟာ ကုိယ့္လူမ်ိဳးဆိုင္မွာသာ ၀ယ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ဒီလိုျပႆာနာေတြ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး” လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။

သူမရဲ႕ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေျဖရွင္းဖုိ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့နည္းဟာ အမ်ိဳးသားေရးေပၚလစီကို သံေယာင္ လိုက္ တာပါပဲ။ ရခိုင္နဲ႔ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ၾကာမွာ အနည္းဆုံး မြတ္စလင္ ၁၅၃၀၀၀ ေလာက္ဟာ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

ထင္ရွားတဲ့ ဘုန္းႀကီးအခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ေပၚေပၚတင္တင္ ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဖ့ ဘုတ္စ္သုံးစြဲသူေတြကလည္း ၉၆၉ စတကာကပ္ထားတဲ့ တကၠစီေတြကို သပိတ္ေမွာက္ၾကဖုိ႔ စည္းရုံး လႈပ္ ရွားပါတယ္။ မိတၳီလာ ေသြးေလာင္းပြဲၿပီးကတည္းက ၉၆၉ စီဒီေခြေတြဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က လမ္းေဘးဆုိင္ေတြ မွာ သိုသိုသပ္သပ္နဲ႔ပဲ ေရာင္းခ်လာပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူအမ်ားအျပားရဲ႕ တုန္႔ျပန္ ခ်က္ေတြ ကေတာ့ ႏႈတ္ဆိတ္ေနေသးပါတယ္။

မြန္ျပည္နယ္က ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦး၀ိမာလက ေနာက္လုိက္ဘုန္းႀကီးေတြ ေ၀ဖန္မွာကို ဂရုမစိုက္ပါဘူး။ “ဦးဇင္းတုိ႔ ေကာင္းတာလုပ္ေနတာကို သူတုိ႔ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ မႀကိဳးစားသင့္ဘူး”လုိ႔ မိန္႔ပါတယ္။

ဇြန္လလယ္တုန္းက ဆရာေတာ္နဲ႔ ဦး၀ီရသူတုိ႔ဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အနီးမွာက်င္းပတဲ့ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး မ်ား ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခမ္းနားမွာ ၀ီရသူက ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မြတ္စ လင္ေယာက္်ားႏွင့္လက္ထပ္မႈ တားဆီးေရးအဆုိကို တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။

၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းအသစ္အျဖစ္ ၀ီရသူဟာ အေမရိကန္မွာပညာသင္ၾကားလာၿပီး အာရွတိုက္ရွိ ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ တေလးတစား ဆက္ဆံမႈရွိတဲ့ ရန္ကုန္က ႏိုင္ငံတကာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာ သာသာသနာျပဳတကၠသိုလ္ရဲ႕ ပါေမာကၡတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးဓမၼပီယရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို ရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဦးဓမၼပီယက ၉၆၉ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရႈပ္ေထြးေသာ အေျပာင္းအလဲကာလမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ ရွား မႈတစ္ရပ္အျဖစ္ ေဖာ္ျပပါတယ္။

“၉၆၉ ဟာ ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ အၿမဲတမ္း ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အတူယွဥ္တြဲေန ထိုင္ ခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ”

ဒီမွာ ဗလီမရွိရ

___________

၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈဟာ အဓိက အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔ျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔အၾကားက ဆက္ဆံ မႈမွာ ဆန္႔က်င္မႈေရာ လိုက္ဖက္မႈပါ ရွိေနပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လက YouTube မွာတက္လာတဲ့ ဗီဒီယိုအေခြမွာေတာ့ ဦး၀ီရသူက NLD နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ရဲ႕ အနီးကပ္စည္းကုိ မြတ္စလင္ေတြ သိမ္းပိုက္သြားၿပီလုိ႔ဆိုပါတယ္။

“ၿမိဳ႕တုိင္းမွာရွိတဲ့ NLD ပါတီကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ မုတ္ဆိတ္နဲ႔လူေတြကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္”လို႔ ဦး၀ီရသူက ဆုိပါတယ္။

ဦး၀ိမလရဲ႕ ေနာက္လုိက္ေတြကေတာ့ ရခိုင္ပဋိပကၡမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ခံရတာကို တုန္႔ျပန္ဆိုဖို႔ ၀န္ေလးေနတဲ့အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဓါတ္ပုံေတြ သူတုိ႔အိမ္ေတြကေန ခြာပစ္လုိက္ပါသတဲ့။ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြအေပၚ ေဒၚစုရဲ႕ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မြတ္စလင္ေတြကလည္း ေဒါ သ ထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဗမာမြတ္စလင္အသင္းကေတာ့ ၉၆၉ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ျဖန္႔ေ၀တဲ့အထဲမွာ NLD ပါတီ၀င္ေတြ လည္း ပါတယ္လို႔ စြပ္စြဲပါတယ္။

ပါတီရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဥာဏ္၀င္းကေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈမွာ NLD ပါတီ၀င္အခ်ိဳ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ “ဒါေပမယ့္ ပါတီ၀င္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့အခြင့္ေရးကို NLD အေနနဲ႔ ၾကား၀င္စြက္ ဖက္ဖုိ႔ မရွိပါဘူး၊ လူမႈေရးကိစၥေတြမွာ သူတုိ႔ဘာသာ သူတုိ႔ လြတ္လြတ္လပ္ လပ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခြင့္ရွိပါ တယ္”လုိ႔ ဦးဥာဏ္၀င္းက ဆုိပါတယ္။

တကၠစီဒရိုင္ဘာတစ္ဦးျဖစ္သူ မင္းသက္လင္းဟာ သာေကတၿမိဳ႕နယ္က NLD ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ ၿပီး သူ႕ကားရဲ႕ ေရွ႕ေရာေနာက္မွာပါ ၉၆၉ စေတကာေတြကို ကပ္ထားပါတယ္။ သူဟာ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕နယ္အလုပ္သမားလူတန္းစားအဖြဲ႕၀င္ တေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလက သာေကတၿမိဳ႕ခံ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မင္းသက္လင္းတုိ႔ ရပ္ကြက္က အစၥလာမ္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ခုကို လွ်ိဳ႕၀ွက္ဗလီတည္ေဆာက္ေနတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ၿဖိဳဖ်က္လိုက္ၾက ပါတယ္။ ၿဖိဳဖ်က္ခ်ိန္မွာ လုံထိန္းတပ္ဖြဲ႕ေတြက ေစာင့္ၾကပ္ေပးပါတယ္။

ေနာက္တစ္လမွာေတာ့ ဦး၀ိမလနဲ႔ အျခား မြန္ဘုန္းႀကီးႏွစ္ပါးတုိ႔ဟာ သာေကတကို သြားေရာက္ၿပီး ၉၆၉ တရားေတြ သုံးရက္တုိင္ေဟာေျပာၿပီး “ဓမၼေဆး”လုိ႔ အမည္ေပးတဲ့ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ေ၀ငွခဲ့ပါတယ္။ “တိုက္ခိုက္ဖို႔ အရႈံးမေပးနဲ႔”လို႔ လက္ကမ္းစာေစာင္မွာ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

“အခုေတာ့ အဲဒီေက်ာင္းကို ခ်ိတ္ပိတ္လိုက္ၿပီး ရဲေတြ အေစာင့္ခ်ထားတယ္၊ လူေတြက ဒီမွာ ဗလီရွိတာ မလိုခ်င္ဘူး”လုိ႔ မင္းသက္လင္းက ေျပာပါတယ္။

သူေျပာတဲ့ ဘာသာေရးေသြးၾကြေစတဲ့ ၉၆၉ လႈံ႕ေဆာ္သီခ်င္းဟာ အိမ္ေခါင္းမုိးေပၚကေန အျပင္ကုိ လွ်ံထြက္လာပါေတာ့တယ္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ခုကေတာ့ တပည့္ေတြကို စာရင္းေပးသြင္းဖို႔အတြက္ ဒီသီခ်င္းကို ဖြင့္ေပးေနပါတယ္။

ရိုက္တာ။ ဇြန္လ ၂၇

ျမန္မာႏုိင္ငံက ၉၆၉ လို႔အမည္ရတဲ့ ဗုဒၶဘာသာအစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈဟာ ေအာက္ေျခလူတန္းစားရဲ႕ ယုံၾကည္ မႈျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဒီလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ဦး၀ီရသူဟာ စစ္အစိုးရလက္ထက္က မြတ္စလင္ ဆန ႔္ က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးခံရသူျဖစ္ၿပီး သူ႕ကိုယ္သူ “ဗမာဘင္လာ ဒင္” လုိ႔ ေခၚေ၀ၚ  ခဲ့သူလည္း ျဖစ္တယ္။

ဒါေပမယ့္ ၉၆၉ ရဲ႕ ဇာစ္ျမစ္ကို စူးစမ္းေလ့လာတဲ့လိုက္တဲ့အခါ ယေန႔ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစိုးရက တိုက္ ရုိက္ ဆက္ခံခဲ့တဲ့ ယခင္အာဏာရွင္လက္ထက္မွာ တရား၀င္ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ NLD ပါတီ၀င္ အခ်ိဳ႕အပါအ၀င္ ဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔ တည္ေထာင္ထားတဲ့ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈဟာ အခုေတာ့ အစိုးရထိပ္တန္း အာဏာပုိင္ေတြ ရဲ႕ ေထာက္ ခံမႈနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနပါေတာ့တယ္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကို မြတ္စလင္ဆုိင္မွာ ေစ်းမ၀ယ္ဖုိ႔ ၊ မြတ္စလင္နဲ႔ လက္မထပ္ဖုိ႔ ဦး၀ီရသူက တုိက္တြန္းပါတယ္။ ဗလီေက်ာင္းေတြကိုလည္း သူက “ရန္သူ႕တပ္စခန္း”လုိ႔ ေခၚေ၀ၚသုံးစြဲပါတယ္။

သူ႕အား ေထာက္ခံသူမ်ားတြင္ ျမန္မာသာသနာေရး၀န္ႀကီးလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

“ဦး၀ီရသူရဲ႕ တရားေတြက ဘာသာတရားေတြအၾကား နားလည္မႈနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္မႈ တိုးျမွင့္ေရး အေၾကာင္းေတြ ပါပဲ”လို႔ သာသနာေရး၀န္ႀကီး ဦးဆန္းဆင့္က သူ႕ရဲ႕ပထမဆုံးႏုိင္ငံတကာမီဒီယာနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ရိုက္တာသတင္းဌာနကို ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

“ဦး၀ီရသူဟာ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈ လႈံ႕ေဆာ္တယ္ဆုိတာ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး”လုိ႔ ၀န္ႀကီးက ဆုိပါတယ္။

ယခင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးဆန္းဆင့္က ၉၆၉ ဦးေဆာင္တဲ့ မြတ္စလင္ စီးပြားေရး ဆန္႔က်င္မႈကို ဘာမွ မမွားသလုိ ရႈျမင္ပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အခု ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို က်င့္သုံးေနပါတယ္၊ ဒါကို ဘယ္သူမွ ရပ္တန႔္လို႔မရပါဘူး၊ ဒါဟာ စားသုံးသူရဲ႕ သေဘာဆႏၵပဲေလ”

သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း ၉၆၉ ႏွင့္ပတ္သက္တဲ့ အျမင္ကို အခ်က္ျပေပးလိုက္ပါၿပီ။ သမၼတရုံးက ဒီအေပၚ မွာ မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီလႈပ္ရွားမႈအေပၚမွာ အျငင္းပြားမႈေတြ ႀကီးထြား လာတဲ့အတြက္ သမၼ တရုံးရဲ႕ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ “၉၆၉”ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေကၤတ ျဖစ္ၿပီး၊ ဦး၀ီရသူဟာ “ဗုဒၶဘု ရား ရွင္ရဲ႕ သားေတာ္တစ္ပါးသာ”ျဖစ္တယ္လို႔ တုန္႔ျပန္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႕ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးစုအၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ ၀ီရသူနဲ႔ အျခားဘုန္းႀကီးေတြ နီးနီးကပ္ကပ္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနသတဲ့။ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးေတြဟာ တိုင္းျပည္ကို ရာစုႏွစ္၀က္နီးပါး ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ အာဏာ ရွင္ေတြရဲ႕လက္ထက္မွာကတည္းက တအုံေႏြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ အခု အရပ္သား တစ္ပိုင္း အစိုးရလက္ထက္မွာမွ ဆိုးဆုိး၀ါး၀ါး တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈမွာေတာ့ အနည္းဆုံး လူေပါင္း ၁၉၂ ေယာက္ေသဆုံးၿပီး လူေပါင္း ၁၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ အမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံမဲ့ ရိုဟင္ ဂ်ာေတြပဲ။ ရိုက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမွာ ေတြ႕ရွိရတာကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္ တုိ ဘာလက မြတ္စလင္ေတြကို တိုက္ခဲ့တဲ့ေနရာမွာ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ေျမွာက္ပင့္လႈံ႕ေဆာ္မႈနဲ႔ ရခိုင္ အမ်ိဳး သားေရး၀ါဒီမ်ားက ဦးေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး လုံထိန္းတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ အားေပးကူညီမႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ေန တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။

ဒီႏွစ္ မတ္လမွာထပ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မိတၳီလာပဋိပကၡမွာေတာ့ ေသဆုံးသူ အနည္းဆုံး ၄၄ ဦးရွိၿပီး အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္သူ ၁၃၀၀၀ ေက်ာ္ရွိကာ အမ်ားစုမွာ မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဧၿပီလမွာလည္း ဘုန္းႀကီးဦးေဆာင္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အုပ္စုႀကီးရဲ႕ ေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင့္ သတ္ျဖတ္ မႈေတြျဖစ္ ခဲ့တာကိုလည္း ရိုက္တာသတင္းဌာနက မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။

ေမလမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း လာရႈိးၿမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဘာသာလူအုပ္ႀကီး မြတ္စလင္ပိုင္အိမ္ေတြကို မီးရႈိ႕ အၾကမ္းဖက္ခဲ့ၾကတယ္။ အုံၾကြမႈမ်ား ႏုိင္ငံတ၀ွမ္း ျပန္႔ႏွံ႔ခ်ိန္မွစၿပီး အစီရင္ခံစာေတြ ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။

“၉၆၉”ဂဏန္းဟာ ရတနာသုံးပါးကို ကိုယ္စားျပဳထားတာပါလို႔လည္း ဆုိရဲ႕၊ အေျခတည္စ ျမန္ မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးကို ပ်က္စီးေစမယ့္ မြတ္စလင္ဆန႔္က်င္ေရး ပဋိပကၡေတြမွာ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ အားေပး အားေျမွာက္ အကာအကြယ္ျပဳေပးေနၾကတာကိုလည္း ေတြ႕ရျပန္တယ္။ ၉၆၉ ဆရာေတာ္ေတြ ထဲမွာ ေနာက္ထပ္ထင္ရွားတာကေတာ့ ၀ိမလဘိ၀ံသျဖစ္တယ္။ သူက မြတ္စလင္ေတြကို အကာအကြယ္မဲ့ အိမ္ထဲ၀င္လာၿပီး အိမ္သားေတြကို အလစ္သုတ္သြားတဲ့ က်ားသတၱ၀ါနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ေျပာပါတယ္။

“စည္းမရွိ ကမ္းမရွိရင္ ဒို႔ဘာသာနဲ႔ ဒို႔သာသနာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္၊ အခန္႔မသင့္ရင္ တုိင္းျပည္ေတာင္ မွ ေပ်ာက္သြားႏုိင္တယ္”လို႔ မၾကာေသးခင္က ျပဳလုပ္တဲ့ တရားပြဲမွာ ဆရာေတာ္က တရားေရေအး တိုက္ေကၽြးခဲ့တာပါ။

တရား၀င္အေနနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံေတာ္သာသနာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္း စားေတြ ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာကိုပဲ ဦးစားေပးခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ေတြဟာ လူဦးေရရဲ႕ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ပဲ ရွိပါမယ္။ တုိင္းျပည္လူဦးေရ သန္း ၆၀ ရဲ႕ ၉၀ ရာခို္င္ႏႈန္းေလာက္က ဗုဒၶဘာသာကို ကုိးကြယ္ၾကၿပီး စစ္အစုိး ရ လက္ထပ္ကတည္းက သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနကိုလည္း သီးသန္႔ဖြဲ႕စည္းၿပီး အထူးအားေပးခဲ့ပါတယ္။

အသုံးခ်ဖုိ႔ လြယ္ကူဆုံး

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးမွာ ရဟန္းသံဃာေတြဟာ ရႈပ္ေထြးစြာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ စစ္ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကိုေထာက္ခံတဲ့ “ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး” မွာလည္း ဘုန္းႀကီး မ်ား က အဓိကေနရာက ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီမွာတုန္းက လက္ရွိသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ သူ႕ရဲ႕အစိုး ရ အရာရွိႀကီးေတြက ရဟန္းသံဃာေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ၾကတယ္။ အခုေတာ့ ဦးသိန္းစိန္ က ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးအစီစဥ္ေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာေဟာေျပာခြင့္၊ စုရုံခြင့္ေတြ ဖြင့္ေပးသလို တုိင္းျပည္ရဲ႕ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ ၅ သိန္းပမာဏရွိတဲ့ သံဃာထုကိုလည္း လြတ္လပ္မႈေပးခဲ့တဲ့ အတြက္ “၉၆၉”၀ါဒအပါအ၀င္ ဗုဒၶဘာသာတရားမ်ားကို လွည့္လည္ေဟာေျပာခြင့္ရခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအသြင္းေျပာင္းကာလမွာ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုတစ္ရပ္အေနနဲ႔ သံဃာေတြ ေပၚထြက္လာပါၿပီ။ သူတုိ႔ရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္နဲ႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္အႀကံ အစည္တစ္ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈဟာ အာဏာရွင္ေဟာင္းမ်ားထဲက သေဘာထားတင္းမားသူေတြက ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး သူတုိ႔ေတြ ဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို လမ္းေခ်ာ္ေစသလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ NLD ပါတီ ဟာ ေရြးေကာက္ ပြဲမွာ မဲအျပတ္အသတ္မႏိုင္ေစဖုိ႔ ဖ်က္ဆီးေနၾကသူေတြလည္းျဖစ္တယ္။

ဒီယုံၾကည္မႈကို ေထာက္ခံဖုိ႔ သက္ေသေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရပိုင္ထဲကတခ်ိဳ႕ ရဲ႕ ေျပာၾကား ခ်က္အရေတာ့ ဒါဟာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိပါတယ္တဲ့။

“တစ္ခ်ိဳ႕ လူေတြဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ အလြန္စိတ္အားထက္သန္သေလာက္ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း မေျပာင္းလဲခ်င္ဘူး” လုိ႔ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အနီးကပ္အႀကံေပးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦးစိုးသိန္းက ရိုက္တာ ကို ေျပာပါတယ္။ “ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တစ္ခ်ိဳ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဆန္႔က်င္တဲ့ သူေတြ အဲဒီဘက္မွာ ရွိႏိုင္ပါတယ္” လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။

တကယ္တမ္း သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အာဏာပိုင္ေတြက ထိန္းခ်ဳပ္တာမဟုတ္ဘူးဆိုရင္ေတာင္   ေအာက္ေျခ လူတန္းစာမွာေရ အထက္တန္းလႊာထဲမွာပါ လႈပ္ရွားမႈကို က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔   ေထာက္ခံၾကမွာပါ။

၉၆၉ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးျဖစ္တဲ့ ၀ိမလဘိ၀ံသကေတာ့ “ဦးဇင္းတုိ႔ကို ကိုယ့္ဘာသာ၊ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ကာကြယ္ ဖုိ႔ ေဟာေျပာခြင့္ေပးတဲ့အတြက္ အာဏာပိုင္ေတြက ဦးဇင္းတုိ႔ကို ေထာက္ခံေနတယ္လို႔ပဲ ယူဆပါတယ္”လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ဒါကို ဗမာမြတ္စလင္အသင္း ရန္ကုန္တာ၀န္ခံကလည္း သေဘာတူပါတယ္။

“မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ႀကီးထြားလာၿပီး အစိုးရက ရပ္တန္႔ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘူး”လုိ႔ မြတ္စလင္ ဆရာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးမ်ိဳး၀င္းက ဆုိပါတယ္။ သူက ၉၆၉ ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ေကသုံးလုံးအဖြဲ႕(Ku Klux Klan)နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး ေျပာပါတယ္။

သာသနာေရး၀န္ႀကီး ဦးဆန္းဆင့္ကေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို အစိုးရေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ မထားပါဘူးလုိ႔ ဆိုေပမယ့္ ၀ီရသူနဲ႔ အျခားဘုန္းႀကီးရဲ႕ အယူအ၀ါဒကိုေတာ့ ကာကြယ္သြားပါတယ္။

“သူတို႔ေတြဟာ ျပႆနာေတြျဖစ္ေအာင္ ေဟာေျပာလိမ့္မယ္လုိ႔ မထင္ပါဘူး”လုိ႔ ၀န္ႀကီးဆုိတယ္။ ေဒသခံ အာဏာပိုင္မ်ားကလည္း အလားတူ ဒီလႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ပံ့ေပးေနပါတယ္။

အေသာကေက်ာက္စာတုိင္နဲ႔ ဓမၼစၾကာပုံေနာက္ခံထားၿပီး ၉၆၉ လုိ႔ ေရးထိုးထားတဲ့ တံဆိပ္ကို ဆုိင္ေတြ၊ အိမ္ေတြ၊ တကၠစီေတြနဲ႔ ေရႊတိဂုံဘုရားက အမွတ္တရပစၥည္းအေရာင္းဆုိင္ေတြမွာ ကပ္ထားၾကပါတယ္။ ဒါေတြဟာ မၿငိမ္သက္တဲ့ေဒသေတြမွာ ျမင္ေတြ႕ေနၾကျဖစ္ေနပါၿပီ။

တခ်ိဳ႕အာဏာပိုင္ေတြက ဒီသေကၤတကို ၾကည္ညိဳၾကပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ဧၿပီလအတြင္းမွာပဲ ပဲခူးတရားရုံးမွာ ပဋိပကၡကာလအတြင္း ကြမ္းယာဆုိင္က ၉၆၉ စေတကာခြာတဲ့အမႈနဲ႔ မြတ္စလင္တစ္ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္အမိန္႔ခ်လိုက္ပါတယ္။ သူ႔ကို ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒထဲက “ဘာသာသာသနာ ညိွဳးႏြမ္းေစမႈ”နဲ႔ အေရးယူခဲ့တာပါ။

အစုိးရတစ္ပုိင္းက အစျပဳလုိ႔

____________________

၉၆၉ အယူအဆရဲ႕ မူလဇစ္ျမစ္ကို ျပန္ေျပာင္းၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ အစုိးရနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေန တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ဦး၀ိမလ၊ ဦး၀ီရသူနဲ႔ တျခား ၉၆၉ တရားေဟာတဲ့သူတုိင္းက ညႊန္းေလ့ရွိတာ ကေတာ့ ဒီအယူအဆကို ဘုန္းႀကီးလူထြက္ ယခင္အစုိးရအရာရွိေဟာင္းနဲ႔ အေရးသြက္ေသာ စာေရးဆရာ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္လြင္(ႏွစ္ဖက္လွ)က တီထြင္ခဲ့တယ္ဆုိတာပါပဲ။ အခုေတာ့ သူ႔ကို ဘာသာေရးအ၀န္း အ ၀ိုင္းရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာ ေမ့ထားၾကပါၿပီ။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို အၾကမ္းဖက္ႏွိပ္ကြပ္ၿပီးေနာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားဖုိ႔ အာဏာရွင္အစုိးရဟာ ဦးေက်ာ္လြင္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ အေရးေတာ္ပုံမွာ စစ္တပ္က ဘုန္းႀကီးေတြ အပါအ၀င္ လက္နက္မဲ့ ဆႏၵျပသူေတြကို ပစ္ခတ္ခဲ့လုိ႔ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾကဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘုန္းႀကီးေတြက စစ္တပ္မိသားစုေတြရဲ႕ ဆြမ္းကပ္တာကို လက္မခံဘဲ ပတၱနိကၠဳဇနကံေဆာင္ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ စစ္အစိုးရဟာ ထၾကြေသာင္းက်န္းလိုတဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြကို ယဥ္ပါးလာေစဖုိ႔နဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖာေထးဖုိ႔ ဗုဒၶဘာသာကို ေရြးေကာက္လိုက္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးေတြကို မွတ္ပုံတင္ေပးၿပီး သူတို႔ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို ကန္႔သတ္လိုက္ပါတယ္။ အစုိးရပိုင္မီဒီယာေတြကေနလည္း တစ္ေန႔ တစ္ေန႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြရဲ႕ အလွဴဒါနေတြ ဆြမ္းကပ္တာေတြကိုပဲ အဆက္မျပတ္ ေဖာ္ျပ ပါေတာ့တယ္။

၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ သာသနာေရာင္၀ါထြန္းလင္း ျပန္႔ပြားေရးဌာနကို သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာ စစ္အာဏာရွင္တုိ႔က ထူေထာင္လိုက္ၿပီး ဦးေက်ာ္လြင္ကို အႀကီးအကဲခန္႔ လုိက္ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ “သာထြန္းျပန္႔”ကေန ဦးေက်ာ္လြင္ေရးတဲ့ “ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေကာင္း တစ္ေယာက္အျဖစ္ ရွင္သန္ျခင္း” စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ကုိ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္မွာ “အေကာင္းဆုံး ဗုဒၶ၀ါ ဒီ”ဆုိတဲ့ နာမည္နဲ႔ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ရာမွာေတာ့ မ်က္ႏွာဖုံးမွာ ၉၆၉ လိုဂိုကို အေစာဆုံး စတင္သုံးစဲြ ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ ဦးေက်ာ္လြင္ ရာထူးျပဳတ္ပါတယ္။ သူ႕ေနရာမွာ စစ္အရာရွိေဟာင္း ခိုင္ေအာင္ကို ခန္႔အပ္ခဲ့ တယ္။

ဦးေက်ာ္လြင္ရဲ႕ က်န္ရစ္သူ ဇနီးနဲ႔သားကေတာ့ အခုလက္ရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဇိမ္ရွိရွိေနထုိင္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အိမ္ခန္းထဲမွာေတာ့ ဦးေက်ာ္လြင္ရဲ႕ စာအုပ္စင္ေတြနဲ႔ ျပည့္ေနပါတယ္။ ဘုန္းႀကီး၀တ္ထားတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြနဲ႔ ကမၼ႒ာန္းျပေနတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြလည္း ခ်ိတ္ဆြဲထားပါတယ္။

တစ္ေနရာမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ အေၾကာက္ရဆုံးပုဂိၢဳလ္ေတြထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရး ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညြန္႔နဲ႔ ရယ္ေမာေနတဲ့ပုံကုိလည္း ျပသထားပါတယ္။ ဦးေက်ာ္လြင္ဟာ တျခား အာဏာရွင္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း ဖက္လည္းတကင္းရွိပါတယ္လို႔ သူ႕သားျဖစ္သူ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ေအာင္လြင္ထြန္းက ဆိုပါတယ္။ ကြယ္လြန္သူ ဦးေစာေမာင္ရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္နဲ႔ ဦးေက်ာ္လြင္ဟာ “အေကာင္းဆုံး ဗုဒၶ၀ါဒီ”စာအုပ္ကုိ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးသန္းေရႊနဲ႔လည္း ဘာသာေရးေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ မၾကာခဏဆုိသလို ေတြ႕ဆုံေလ့ရွိပါတယ္။

“အေကာင္းဆုံး ဗုဒၶ၀ါဒီ”စာအုပ္ဟာ တရား၀င္ပုံႏွိပ္ခြင့္မရွိေပမယ့္ ေအာင္လြင္ထြန္းက ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ “လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီစာအုပ္ကို ေတာင္းဆုိေနၾကတယ္”လုိ႔ သူက ဆုိပါ တယ္။ သူဟာ ဒီေန႔ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကိုလည္း ေထာက္ခံပါတယ္။ “ဒါဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သာသနာကို ကာကြယ္ဖုိ႔ ၿခံစည္းရုိးခတ္တာပါပဲ ”လုိ႔ သူကဆုိတယ္။

ဦးေက်ာ္လြင္ရဲ႕ က်န္ရစ္သူဇနီးကလည္း ၉၆၉ ကို ေထာက္ခံပါတယ္။ မြတ္စလင္ကို လက္ထပ္တဲ့ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္ေတြဟာ သူတို႔မဂၤလာေဆာင္မွာ ဗုဒၶရဲ႕ ရုပ္ပုံကို အတင္းတက္နင္းခိုင္းခံ ရပါတယ္။ ရွီအုိက္ေတြရဲ႕ သားေကာင္သတ္ျဖတ္ေလ့ရွိတဲ့ ဓေလ့ထုံတမ္းက သူတုိ႔ လူသားေတြကိုလည္း အလြယ္တကူ သတ္ျဖတ္ လာႏိုင္ပါတယ္လို႔ သူမက ဆိုပါတယ္။

ဦးေက်ာ္လြင္ သာထြန္းျပန္႔မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္အခ်ိန္က ေတြ႕ဆုံခဲ့တဲ့ ဘုန္းႀကီးေတြထဲမွာ ၀ိစိတၱဘိ၀ံ သလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီဘုန္းႀကီးကို မႏၱေလးတိုင္း ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ကေန လွမ္းေခၚ လိုက္တာျဖစ္ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ၉၆၉ ရဲ႕ ဦးေဆာင္ေသြးၾကြေစသူေတြထဲမွာ ဦး၀ီရသူအျဖစ္ လူသိမ်ား ထင္ရွားလာ ပါေတာ့တယ္။

၀ီရသူနဲ႔ ဦးေက်ာ္လြင္တုိ႔ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ ေတြ႕ဆုံၿပီးကတည္းက အဆက္အသြယ္မျပတ္ၾက ပါဘူးလုိ႔ သားျဖစ္ သူ ေအာင္လြင္ထြန္းက ဆုိပါတယ္။ သူက သူ႕အေဖဟာ ၀ီရသူရဲ႕ တရားေတြကို အထင္ႀကီး ေလးစားမႈရွိမယ္လို႔ဆုိပါတယ္။

“ဦးဇင္းက တျခားဘယ္သူမွမလုပ္တဲ့ သာသနာတိုးတက္ေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးကို လုပ္ေနတာပါ” လုိ႔ ေျပာ ပါတယ္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဦးေက်ာ္လြင္ဟာ အသက္ ၇၀ အရြယ္နဲ႔ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ ၀ီရသူက လည္း ၉၆၉ ကို စတင္ေဟာၾကားလာပါေတာ့တယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုံးလုံးလ်ားလ်ား တုိးပြားမယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရးခံစားခ်က္ေတြကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ အာဖဂန္ႏုိင္ငံ ဘာမီယံက ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေတြကို တာလီဘန္ေတြ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္တဲ့အခ်က္နဲ႔ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလမွာ အေမရိကန္ကို အယ္ကိုင္ဒါေတြ တုိက္ခိုက္လုိက္တဲ့အခ်က္ေတြက မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ေပး လိုက္ပါတယ္။

၉၆၉ ႏွင့္ ၇၈၆

___________

၂၀၁၁ မွာ ၀ီရသူဟာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ျပန္လြတ္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ၉၆၉ စစ္ေသြးၾကြ အဖြဲ႕ရဲ႕ “ဗမာဘင္လာဒင္”လုိ႔ မွတ္ယူၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပထမဆုံး ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားရာ မြန္ျပည္နယ္က ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ အင္အားကို ရယူခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြစျဖစ္ ကတည္းက သူတုိ႔ရဲ႕ အဖြဲ႕ကုိ ႏုိင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ႔ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကတည္းက ေမာ္လၿမိဳင္က မြတ္စလင္ပိုင္ ကားလိုင္းကို စတင္သပိတ္ေမွာက္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ပန္းတုိင္က တစ္ႏိုင္ငံလုံးအတုိင္းအတာနဲ႔ ျဖန္႔က်က္ၿပီး သပိတ္ေမွာက္သြားဖုိ႔ပဲ။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်ထံကေန လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွာ မြတ္စလင္ေတြဟာ ထိပ္တန္းအစုိးရရာထူး ေတြ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ မြတ္စလင္၀န္ထမ္းေတြကုိ အသစ္ ခန္႔တာ၊ ရာထူးတုိးတာေတြမွာ ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္လိုက္ပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြက မြတ္စလင္ေတြဟာ စီးပြားေရးလႊမ္းမုိးလာရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈနဲ႔ ဗလီေဆာက္မယ္၊ ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီးေတြကို ေငြနဲ႔သိမ္းပိုက္မယ္၊ ၿပီးရင္ အစၥလာမ္ဘာသာကို ျဖန႔္ခ်ိမယ္လုိ႔ လူသိရွင္ၾကား ၀ါဒျဖန္႔ထားခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိ မြတ္စလင္စီးပြားေရးေတြကို ကန္႔ကြက္တာေတြအားလုံးဟာ တရားမွ်တပါတယ္လုိ႔ အသက္ ၃၁ ႏွစ္ အရြယ္ ၉၆၉ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူ ေရွ႕ေန ဇာနည္၀င္းထြန္းက ဆုိပါတယ္။ “မြတ္စလင္ေတြက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ စီးပြားေရးကုိ ပိတ္ပင္လာတာၾကာၿပီ၊ က်မတုိ႔က စၿပီး သပိတ္ေမွာက္တာ မဟုတ္ဘူး၊ က်မတုိ႔က သူတုိ႔နည္းအတိုင္း လုိက္လုပ္တာပဲ” လို႔ ဆိုတယ္။

ဘာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အခ်ိဳ႕က ဒီလိုယုံၾကည္ေနရတာလဲဆုိတာ အလြယ္တကူနားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆုိေတာ့ မြတ္စလင္ဓေလ့ထုံးစံနဲ႔ ဘာသာေရးအရ အစားအေသာက္နဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ဆုိင္က မ၀ယ္ဖုိ႔ တားျမစ္ထားပါတယ္။ အလားတူပဲ မြတ္စလင္ေတြဟာ အေသးစားနဲ႔ အလတ္ စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ပိုင္ဆုိင္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ မြတ္စလင္ပုိင္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအခ်ိဳ႕ကေတာ့ ႏုိင္ဂရုပ္၊ မားသားလန္း ဖားသားလန္းတုိ႔ျဖစ္ၿပီး အေဆာက္အအုံတုိးတက္ေျပာင္းလဲေရးေခတ္နဲ႔ အေတြ႕အႀကံဳရွိသူေတြလည္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ အႀကီးဆုံးေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ ကေတာ့ အရင္စစ္အစိုးရအဖဲြဲ႕၀င္ေဟာင္းေတြ ပါ၀င္တဲ့ ခရိုနီသူေဌးႀကီးေတြက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာပါ။ သူတို႔ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြပါပဲ။

“ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေျမာက္ပိုင္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မြတ္စလင္ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ခ်ဳပ္ဆုိ ထား တဲ့ စာခ်ဳပ္ေတြကိုဖ်က္လုိက္ၾကၿပီး ၉၆၉ ေနာက္လုိက္ေတြက သူတုိ႔ရဲ႕အေဆာက္အအုံ ေဆာက္ၿပီးရင္ လာဖ်က္မွာစိုးလုိ႔ဆုိၿပီး အေၾကာင္းျပပါတယ္”လုိ႔ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက မြတ္စလင္လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္သူ ဦးေရႊေမာင္က ဆုိပါတယ္။

“ၿမိဳ႕တစ္ၿမဳိ႕မွာ ဒါေတြစျဖစ္လာရင္ တျခားၿမိဳ႕ကိုပါ ကူးဆက္သြားမွာ စိုးပါတယ္”လို႔ သူကဆိုပါတယ္။ ကုိးေျခာက္ ကိုး ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူ မဇာနည္၀င္းထြန္းအတြက္ကေတာ့ မြတ္စလင္ေတြကို ပိတ္ပင္ တာဟာ လူမ်ိဳးေရးၿငိမ္းခ်မ္းမႈကိုသာ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ မိတၳီလာမွာ မြတ္စလင္ေရႊဆုိင္ပိုင္ရွင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ စားသုံးသူၾကား အျငင္းပြားရာကေန ျဖစ္လာတဲ့ ပဋိပကၡကို သူမက လက္ညိွးထိုးျပပါတယ္။ “တကယ္လို႔ သူတို႔ဟာ ကုိယ့္လူမ်ိဳးဆိုင္မွာသာ ၀ယ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ဒီလိုျပႆာနာေတြ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး” လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။

သူမရဲ႕ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေျဖရွင္းဖုိ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့နည္းဟာ အမ်ိဳးသားေရးေပၚလစီကို သံေယာင္ လိုက္ တာပါပဲ။ ရခိုင္နဲ႔ ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ၾကာမွာ အနည္းဆုံး မြတ္စလင္ ၁၅၃၀၀၀ ေလာက္ဟာ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

ထင္ရွားတဲ့ ဘုန္းႀကီးအခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ေပၚေပၚတင္တင္ ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဖ့ ဘုတ္စ္သုံးစြဲသူေတြကလည္း ၉၆၉ စတကာကပ္ထားတဲ့ တကၠစီေတြကို သပိတ္ေမွာက္ၾကဖုိ႔ စည္းရုံး လႈပ္ ရွားပါတယ္။ မိတၳီလာ ေသြးေလာင္းပြဲၿပီးကတည္းက ၉၆၉ စီဒီေခြေတြဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က လမ္းေဘးဆုိင္ေတြ မွာ သိုသိုသပ္သပ္နဲ႔ပဲ ေရာင္းခ်လာပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူအမ်ားအျပားရဲ႕ တုန္႔ျပန္ ခ်က္ေတြ ကေတာ့ ႏႈတ္ဆိတ္ေနေသးပါတယ္။

မြန္ျပည္နယ္က ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦး၀ိမာလက ေနာက္လုိက္ဘုန္းႀကီးေတြ ေ၀ဖန္မွာကို ဂရုမစိုက္ပါဘူး။ “ဦးဇင္းတုိ႔ ေကာင္းတာလုပ္ေနတာကို သူတုိ႔ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ မႀကိဳးစားသင့္ဘူး”လုိ႔ မိန္႔ပါတယ္။

ဇြန္လလယ္တုန္းက ဆရာေတာ္နဲ႔ ဦး၀ီရသူတုိ႔ဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အနီးမွာက်င္းပတဲ့ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး မ်ား ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခမ္းနားမွာ ၀ီရသူက ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မြတ္စ လင္ေယာက္်ားႏွင့္လက္ထပ္မႈ တားဆီးေရးအဆုိကို တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။

၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းအသစ္အျဖစ္ ၀ီရသူဟာ အေမရိကန္မွာပညာသင္ၾကားလာၿပီး အာရွတိုက္ရွိ ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ တေလးတစား ဆက္ဆံမႈရွိတဲ့ ရန္ကုန္က ႏိုင္ငံတကာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာ သာသာသနာျပဳတကၠသိုလ္ရဲ႕ ပါေမာကၡတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးဓမၼပီယရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို ရယူႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဦးဓမၼပီယက ၉၆၉ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရႈပ္ေထြးေသာ အေျပာင္းအလဲကာလမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ ရွား မႈတစ္ရပ္အျဖစ္ ေဖာ္ျပပါတယ္။

“၉၆၉ ဟာ ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ အၿမဲတမ္း ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ အတူယွဥ္တြဲေန ထိုင္ ခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ”

ဒီမွာ ဗလီမရွိရ

___________

၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈဟာ အဓိက အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔ျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔အၾကားက ဆက္ဆံ မႈမွာ ဆန္႔က်င္မႈေရာ လိုက္ဖက္မႈပါ ရွိေနပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လက YouTube မွာတက္လာတဲ့ ဗီဒီယိုအေခြမွာေတာ့ ဦး၀ီရသူက NLD နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ရဲ႕ အနီးကပ္စည္းကုိ မြတ္စလင္ေတြ သိမ္းပိုက္သြားၿပီလုိ႔ဆိုပါတယ္။

“ၿမိဳ႕တုိင္းမွာရွိတဲ့ NLD ပါတီကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ မုတ္ဆိတ္နဲ႔လူေတြကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္”လို႔ ဦး၀ီရသူက ဆုိပါတယ္။

ဦး၀ိမလရဲ႕ ေနာက္လုိက္ေတြကေတာ့ ရခိုင္ပဋိပကၡမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ခံရတာကို တုန္႔ျပန္ဆိုဖို႔ ၀န္ေလးေနတဲ့အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဓါတ္ပုံေတြ သူတုိ႔အိမ္ေတြကေန ခြာပစ္လုိက္ပါသတဲ့။ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡေတြအေပၚ ေဒၚစုရဲ႕ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မြတ္စလင္ေတြကလည္း ေဒါ သ ထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဗမာမြတ္စလင္အသင္းကေတာ့ ၉၆၉ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ျဖန္႔ေ၀တဲ့အထဲမွာ NLD ပါတီ၀င္ေတြ လည္း ပါတယ္လို႔ စြပ္စြဲပါတယ္။

ပါတီရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဥာဏ္၀င္းကေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈမွာ NLD ပါတီ၀င္အခ်ိဳ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ “ဒါေပမယ့္ ပါတီ၀င္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့အခြင့္ေရးကို NLD အေနနဲ႔ ၾကား၀င္စြက္ ဖက္ဖုိ႔ မရွိပါဘူး၊ လူမႈေရးကိစၥေတြမွာ သူတုိ႔ဘာသာ သူတုိ႔ လြတ္လြတ္လပ္ လပ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခြင့္ရွိပါ တယ္”လုိ႔ ဦးဥာဏ္၀င္းက ဆုိပါတယ္။

တကၠစီဒရိုင္ဘာတစ္ဦးျဖစ္သူ မင္းသက္လင္းဟာ သာေကတၿမိဳ႕နယ္က NLD ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ ၿပီး သူ႕ကားရဲ႕ ေရွ႕ေရာေနာက္မွာပါ ၉၆၉ စေတကာေတြကို ကပ္ထားပါတယ္။ သူဟာ မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕နယ္အလုပ္သမားလူတန္းစားအဖြဲ႕၀င္ တေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလက သာေကတၿမိဳ႕ခံ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မင္းသက္လင္းတုိ႔ ရပ္ကြက္က အစၥလာမ္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ခုကို လွ်ိဳ႕၀ွက္ဗလီတည္ေဆာက္ေနတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ၿဖိဳဖ်က္လိုက္ၾက ပါတယ္။ ၿဖိဳဖ်က္ခ်ိန္မွာ လုံထိန္းတပ္ဖြဲ႕ေတြက ေစာင့္ၾကပ္ေပးပါတယ္။

ေနာက္တစ္လမွာေတာ့ ဦး၀ိမလနဲ႔ အျခား မြန္ဘုန္းႀကီးႏွစ္ပါးတုိ႔ဟာ သာေကတကို သြားေရာက္ၿပီး ၉၆၉ တရားေတြ သုံးရက္တုိင္ေဟာေျပာၿပီး “ဓမၼေဆး”လုိ႔ အမည္ေပးတဲ့ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြ ေ၀ငွခဲ့ပါတယ္။ “တိုက္ခိုက္ဖို႔ အရႈံးမေပးနဲ႔”လို႔ လက္ကမ္းစာေစာင္မွာ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

“အခုေတာ့ အဲဒီေက်ာင္းကို ခ်ိတ္ပိတ္လိုက္ၿပီး ရဲေတြ အေစာင့္ခ်ထားတယ္၊ လူေတြက ဒီမွာ ဗလီရွိတာ မလိုခ်င္ဘူး”လုိ႔ မင္းသက္လင္းက ေျပာပါတယ္။

သူေျပာတဲ့ ဘာသာေရးေသြးၾကြေစတဲ့ ၉၆၉ လႈံ႕ေဆာ္သီခ်င္းဟာ အိမ္ေခါင္းမုိးေပၚကေန အျပင္ကုိ လွ်ံထြက္လာပါေတာ့တယ္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းတစ္ခုကေတာ့ တပည့္ေတြကို စာရင္းေပးသြင္းဖို႔အတြက္ ဒီသီခ်င္းကို ဖြင့္ေပးေနပါတယ္။