စစ္အစိုးရ အဖြဲ႔ဝင္ေဟာင္းမ်ား အေမရိကန္ ဗီဇာ ေလွ်ာက္ႏိုင္ၿပီ

အေမရိကန္အစိုးရက ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေပၚတြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပစ္မွတ္ ထား စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို ၾကာသပေတးေန႔တြင္ သက္တမ္း တႏွစ္ ထပ္တိုးလိုက္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ ေျပာင္းလဲလာမႈကို အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အားျဖင့္ ယခင္ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚတြင္ ဗီဇာကန္႔သတ္ထားျခင္း မ်ားထဲ မွ အခ်ိဳ႕ကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္သည္။

ယခု လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ယခုလအတြင္း အိမ္ျဖဴေတာ္သို႔ အလည္အပတ္ ေရာက္ရွိလာရန္ရွိသည့္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားကာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ အခင္းအက်င္းမ်ားလည္း ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရ အရာရွိတဦးက AP သတင္းဌာနသို႔ ေျပာျပသည္။ ဦးသိန္းစိန္ အိမ္ျဖဴေတာ္သို႕ ေရာက္လွ်င္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပထမဆံုး ျမန္မာအစိုးရ အႀကီးအကဲျဖစ္မည္။ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားသည္လည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မူဆလင္မ်ားၾကား ပဋိပကၡမွစ ၿပီးခဲ့ေသာလမ်ား အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းအထိ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ကာ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ လူမ်ားေသဆံုးခဲ့ဲၿပီး လူ တသိန္းေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းသည္ အေမရိကန္အစိုးရဖက္မွ ထုတ္ျပန္ေၾကညာရန္ ရွိေနသည့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ခရီးစဥ္အတြက္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား၊ အေႏွာင့္အယွက္မ်ား အျဖစ္ ရွိပံုရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဦးသိန္းစိန္ကဲ့သို႔ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမ်ားကို ေထာက္ခံအားျဖည့္ေပးျခင္းအတြက္ အေမရိကန္ အစိုးရအေပၚ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွ ပါတီႏွစ္ရပ္လံုးက ေထာက္ခံေပးၾကေသာ္လည္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ကာကြယ္ေပးႏိုင္မႈ အားနည္းျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႔ကန္႔သတ္မႈမ်ား အလွ်င္အျမန္ ဖယ္ရွားေရး ေႏွာင့္ေႏွးပံုရသည္။

တခ်ိန္တည္းတြင္ အေမရိကန္သမၼတနွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ေသာ ပါတီႏွစ္ရပ္လံုးပါ၀င္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ေကာ္မရွင္၏ ႏွစ္ခ်ဳပ္အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာအစိုးရသည္ မူဆလင္မ်ားအေပၚတြင္ ဖိႏွိပ္မႈႏွင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈမ်ားျပဳလုပ္ေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ေဖၚျပသည္။

ႏွစ္ငါးဆယ္ခန္႔ၾကာသည့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအပါအ၀င္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ပြင့္လင္းေသာ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တည္ေထာင္ႏိုင္ရန္ အားထုတ္မႈမ်ားသည္ အသိအမွတ္ျပဳဖြယ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိသာထင္ရွားေသာ တိုးတက္မႈကို ျပသရန္ လိုေၾကာင္း ေကာ္မရွင္က ေျပာၾကားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡတြင္ ခန္႔မွန္းေျခ လူ ၁၉၂ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု ျမန္မာအစိုးရက ခန္႔မွန္းထုတ္ျပန္ ခဲ့သည့္အေပၚတြင္လည္း ေကာ္မရွင္က ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္သည္ အစိုးရ ေၾကညာသည့္ ပမာဏ၏ ၅ ဆမွ်ျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္ဟု ေကာ္မရွင္က ဆိုသည္။

သမၼတ အိုဘားမားက သူ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုအသံုးခ်၍ ျမန္မာႏို္င္ငံေပၚတြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ပိတ္ဆို႔ထားမႈမ်ားကို ယမန္ႏွစ္က ဆိုင္းငံ့ေပးလိုက္သည္။ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္းႏွင့္ အတိုက္အခ ံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေတာ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၀င္ႏိုင္ေအာင္ ေျဖေလ်ာ့မႈေတြ လုပ္ေပးခဲ့ျခင္းအတြက္ ထိုသို႔ ဆိုင္းငံ့ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ေနာက္ဆက္တြဲ တိုးတက္မႈအေနျဖင့္ အေမရိကန္အစိုးရက ယခုအခါ ယခင္စစ္အစိုးရ အဖြဲ႕၀င္မ်ား၊ ၎တို႔၏ စီးပြားဘက္မ်ားႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးအရင္းအခ်ာမ်ား အေပၚတြင္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကထဲက ခ်မွတ္ထားသည့္ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ တားျမစ္ျခင္းကို မလိုအပ္ေတာ့ဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း အဆိုပါပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ဗီဇာ အလိုအေလ်ာက္ ရရွိမည္ဟု ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း အေမရိကန္သို႔ လာေရာက္မည့္ မည္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမဆို ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္ၿပီး ယခင္က ပိတ္ပင္ခံထားရသူမ်ားသည္လည္း ေစ့စပ္စြာ စစ္ေဆးျခင္းကို ခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

တခ်ိန္ထဲမွာပင္ သမၼတအိုဘားမားကလည္း အမ်ိဳးသားအေရးေပၚဥပေဒ (National Emergencies Act) ကို ေနာက္ထပ္ တႏွစ္ ထပ္တိုးလိုက္သည္။ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ျခင္းကို တားျမစ္ထားသည့္ ထိုဥပေဒကို ယခင္စစ္အစိုးရက ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဖိႏွိပ္ကန္႔သတ္ျခင္းကို တုန္႔ျပန္အေရးယူသည့္အေနျဖင့္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က စတင္ျပဌာန္းခဲ့သည္။

သမၼတ အိုဘားမားက ေအာက္လႊတ္ေတာ္သို႔ ေပးပို႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာတြင္ “ႏိုင္ငံေရးပြင့္လင္းမႈဟာ အခုမွ အေျခတည္ခါစပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ က်န္ေနေသးသလို ပဋိပကၡေတြကလည္း ျဖစ္ပြားေနတုန္းပါပဲ။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္မႈေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္ေရးပတ္သက္မႈေတြ ရွိေနဆဲပါပဲ” ဟု ေရးသားခဲ့သည္။

အေမရိကန္အစိုးရက ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေပၚတြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပစ္မွတ္ ထား စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို ၾကာသပေတးေန႔တြင္ သက္တမ္း တႏွစ္ ထပ္တိုးလိုက္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ ေျပာင္းလဲလာမႈကို အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အားျဖင့္ ယခင္ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚတြင္ ဗီဇာကန္႔သတ္ထားျခင္း မ်ားထဲ မွ အခ်ိဳ႕ကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္သည္။

ယခု လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ယခုလအတြင္း အိမ္ျဖဴေတာ္သို႔ အလည္အပတ္ ေရာက္ရွိလာရန္ရွိသည့္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားကာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ အခင္းအက်င္းမ်ားလည္း ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရ အရာရွိတဦးက AP သတင္းဌာနသို႔ ေျပာျပသည္။ ဦးသိန္းစိန္ အိမ္ျဖဴေတာ္သို႕ ေရာက္လွ်င္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပထမဆံုး ျမန္မာအစိုးရ အႀကီးအကဲျဖစ္မည္။ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားသည္လည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မူဆလင္မ်ားၾကား ပဋိပကၡမွစ ၿပီးခဲ့ေသာလမ်ား အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းအထိ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ကာ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ လူမ်ားေသဆံုးခဲ့ဲၿပီး လူ တသိန္းေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းသည္ အေမရိကန္အစိုးရဖက္မွ ထုတ္ျပန္ေၾကညာရန္ ရွိေနသည့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ ခရီးစဥ္အတြက္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား၊ အေႏွာင့္အယွက္မ်ား အျဖစ္ ရွိပံုရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဦးသိန္းစိန္ကဲ့သို႔ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမ်ားကို ေထာက္ခံအားျဖည့္ေပးျခင္းအတြက္ အေမရိကန္ အစိုးရအေပၚ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွ ပါတီႏွစ္ရပ္လံုးက ေထာက္ခံေပးၾကေသာ္လည္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ကာကြယ္ေပးႏိုင္မႈ အားနည္းျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႔ကန္႔သတ္မႈမ်ား အလွ်င္အျမန္ ဖယ္ရွားေရး ေႏွာင့္ေႏွးပံုရသည္။

တခ်ိန္တည္းတြင္ အေမရိကန္သမၼတနွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ေသာ ပါတီႏွစ္ရပ္လံုးပါ၀င္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ေကာ္မရွင္၏ ႏွစ္ခ်ဳပ္အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာအစိုးရသည္ မူဆလင္မ်ားအေပၚတြင္ ဖိႏွိပ္မႈႏွင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈမ်ားျပဳလုပ္ေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ေဖၚျပသည္။

ႏွစ္ငါးဆယ္ခန္႔ၾကာသည့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအပါအ၀င္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ပြင့္လင္းေသာ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တည္ေထာင္ႏိုင္ရန္ အားထုတ္မႈမ်ားသည္ အသိအမွတ္ျပဳဖြယ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိသာထင္ရွားေသာ တိုးတက္မႈကို ျပသရန္ လိုေၾကာင္း ေကာ္မရွင္က ေျပာၾကားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡတြင္ ခန္႔မွန္းေျခ လူ ၁၉၂ဦး ေသဆံုးခဲ့သည္ဟု ျမန္မာအစိုးရက ခန္႔မွန္းထုတ္ျပန္ ခဲ့သည့္အေပၚတြင္လည္း ေကာ္မရွင္က ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္သည္ အစိုးရ ေၾကညာသည့္ ပမာဏ၏ ၅ ဆမွ်ျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္ဟု ေကာ္မရွင္က ဆိုသည္။

သမၼတ အိုဘားမားက သူ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုအသံုးခ်၍ ျမန္မာႏို္င္ငံေပၚတြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ပိတ္ဆို႔ထားမႈမ်ားကို ယမန္ႏွစ္က ဆိုင္းငံ့ေပးလိုက္သည္။ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္းႏွင့္ အတိုက္အခ ံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေတာ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၀င္ႏိုင္ေအာင္ ေျဖေလ်ာ့မႈေတြ လုပ္ေပးခဲ့ျခင္းအတြက္ ထိုသို႔ ဆိုင္းငံ့ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ေနာက္ဆက္တြဲ တိုးတက္မႈအေနျဖင့္ အေမရိကန္အစိုးရက ယခုအခါ ယခင္စစ္အစိုးရ အဖြဲ႕၀င္မ်ား၊ ၎တို႔၏ စီးပြားဘက္မ်ားႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးအရင္းအခ်ာမ်ား အေပၚတြင္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကထဲက ခ်မွတ္ထားသည့္ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ တားျမစ္ျခင္းကို မလိုအပ္ေတာ့ဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း အဆိုပါပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ဗီဇာ အလိုအေလ်ာက္ ရရွိမည္ဟု ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း အေမရိကန္သို႔ လာေရာက္မည့္ မည္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမဆို ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္ၿပီး ယခင္က ပိတ္ပင္ခံထားရသူမ်ားသည္လည္း ေစ့စပ္စြာ စစ္ေဆးျခင္းကို ခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

တခ်ိန္ထဲမွာပင္ သမၼတအိုဘားမားကလည္း အမ်ိဳးသားအေရးေပၚဥပေဒ (National Emergencies Act) ကို ေနာက္ထပ္ တႏွစ္ ထပ္တိုးလိုက္သည္။ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ျခင္းကို တားျမစ္ထားသည့္ ထိုဥပေဒကို ယခင္စစ္အစိုးရက ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဖိႏွိပ္ကန္႔သတ္ျခင္းကို တုန္႔ျပန္အေရးယူသည့္အေနျဖင့္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က စတင္ျပဌာန္းခဲ့သည္။

သမၼတ အိုဘားမားက ေအာက္လႊတ္ေတာ္သို႔ ေပးပို႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာတြင္ “ႏိုင္ငံေရးပြင့္လင္းမႈဟာ အခုမွ အေျခတည္ခါစပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ က်န္ေနေသးသလို ပဋိပကၡေတြကလည္း ျဖစ္ပြားေနတုန္းပါပဲ။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္မႈေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္ေရးပတ္သက္မႈေတြ ရွိေနဆဲပါပဲ” ဟု ေရးသားခဲ့သည္။